پروپیلن گلیکول یک ترکیب آلی مصنوعی است که بهعنوان یک عامل مرطوبکننده، حلال و نگهدارنده در بسیاری از محصولات آرایشی، دارویی و غذایی استفاده میشود. توانایی جذب رطوبت پروپیلن گلیکول را به یک مرطوبکننده عالی تبدیل میکند که به هیدراته نگهداشتن پوست و تثبیت قوام فرمولاسیون محصولات کمک مینماید. در این محتوا نگاه دقیقتری به پروپیلن گلیکول در محصولات بهداشتی و آرایشی میاندازیم تا به نگرانیهای مصرفکننده در مورد این ماده شیمیایی پاسخ بدهیم.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
- پروپیلن گلیکول چیست؟
- نقش و مزایای پروپیلن گلیکول درمحصولات بهداشتی و آرایشی
- آیا پروپیلن گلیکول در لوازم آرایشی و بهداشتی بی خطر است؟
- معایب استفاده از پروپیلن گلیکول در محصولات آرایشی
- آیا پروپیلن گلیکول در بهداشتی و لوازم آرایشی عوارض جانبی دارد؟
- سوالات متداول پروپیلن گلیکول در محصولات بهداشتی و آرایشی
پروپیلن گلیکول چیست؟
پروپیلن گلیکول یک حلال آلی است و معمولاً بهعنوان مونو پروپیلن گلیکول یا MPG شناخته میشود که نشاندهنده سادهترین شکل آن است. این ماده مایع بیرنگ و شفاف است که در آب بسیار محلول است، به این معنی که بهراحتی با آب در هر نسبتی مخلوط میشود. این ماده قابلیت امتزاج دارد، به این معنی که پروپیلن گلیکول با بسیاری از حلالهای آلی قابلاختلاط هستند. همچنین پروپیلن گلیکول ویسکوزیته نسبتاً بالایی دارد و مقداری مقاومت در برابر جریان دارد.
پروپیلن گلیکول یک جزء بسیار رایج و یک حلال با عملکرد نگهدارنده است که در لوازم آرایشی بهویژه در مراقبت از صورت مانند سرمها، اسانسها، لوسیونها و سایر کرمهای روز یا شب استفاده میشود. علیرغم نام آن، بخشی از خانواده بحثبرانگیز گلیکول اتر نیست و PEG نمیباشد پروپیلن گلیکول در محصولات بهداشتی و آرایشی از نظر شیمیایی خنثی است و معمولاً با سایر مواد واکنش نمیدهد این ویژگی بهویژه برای فرمولاسیون محصولات پایدار و با عمر طولانی مفید است. این ماده توسط صنایع شیمیایی تولید میشود و از واکنش پروپیلن اکسید با آب به دست میآید.
نقش و مزایای پروپیلن گلیکول درمحصولات بهداشتی و آرایشی
پروپیلن گلیکول در مواد بهداشتی و لوازم آرایشی کاربردهای متفاوتی دارد. این حلال را هیگروسکوپیک میگویند، یعنی آب را در پوست نگه میدارد و سرعت تبخیر مواد مایع را کاهش میدهد؛ بنابراین این ماده بهعنوان مرطوبکننده یا نرمکننده توصیف میشود. پروپیلن گلیکول در محصولات بهداشتی و آرایشی به انتقال سایر مواد فعال به عمق بیشتر پوست کمک میکند و از این لحاظ به آن ماده کمکی میگویند؛ بنابراین بهعنوان یک حامل غیرفعال برای مواد خاصی عمل میکند. برای انجام این کار، مواد فعال را حل مینماید تا آنها را راحتتر در محصول نهایی اختلاط کند.
در واقع این ماده بهعنوان یکپایه حلال عمل مینماید و باعث ایجاد یک مخلوط همگن از تمام عناصر موجود میشود. پروپیلن گلیکول در محصولات بهداشتی و آرایشی بهعنوان ضدمیکروبی عمل میکند. این ماده ضدمیکروبی و ضدباکتری به محصولات بهداشتی و آرایشی پایداری بسیار خوبی میدهد؛ بنابراین تثبیت و حفظ لوازم آرایشی حاوی آب زیاد را ممکن میسازد. پروپیلن گلیکول در مواد بهداشتی و محصولات آرایشی جذب سریع را تسهیل میکند و تأثیر غیر چرب و غیرچسبنده به پوست میدهد. این خواص بسیار موردتوجه تولیدکنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی قرار دارد.
آیا پروپیلن گلیکول در لوازم آرایشی و بهداشتی بی خطر است؟
بر اساس آخرین مطالعات بر روی پروپیلن گلیکول در بهداشتی و محصولات آرایشی، تماس طولانیمدت این ماده با پوست باعث تحریک آن نمیشود و یا تحریک خیلی کم است. پروپیلن گلیکول در بهداشتی در صورت تماس انسدادی با پوست مثلاً با قراردادن آن در زیر چسب یا استفاده از محصول بهصورت رقیق نشده، تحریک جزئی دارد. موارد نادری از حساسیت یا اگزمای تماسی روی پوست از این ماده گزارش شده است. از طرفی دیگر پروپیلن گلیکول برای چشمها تحریککننده تلقی میشود و در ناحیه چشمها از مصرف آن بایستی پرهیز کرد. در واقع پروپیلن گلیکول در مواد آرایشی برای چشمها بسیار تحریککننده در نظر گرفته میشود، اما بدون خطر کوری است.
بررسی سیتوتوکسیک این ماده نشان میدهد پروپیلن گلیکول قادر به تخریب سلولهای زنده خاص در شرایط آزمایشگاهی با غلظت بالای ۵ درصد است. همچنین بررسی ژنوتوکسیک این ماده در موشها نشان میدهد پروپیلن گلیکول سرطانزا نیست و هیچ تأثیری بر سیستم تولیدمثل ندارد. مسمومیت با پروپیلن گلیکول فقط میتواند بهصورت خوراکی رخ دهد، بهویژه در صورت مصرف گسترده دارویی که پروپیلن گلیکول در آن بهعنوان داروی اصلی به کار میرود.
معایب استفاده از پروپیلن گلیکول در محصولات آرایشی
روش تولید پروپیلن گلیکول غیر زیستمحیطی است. تهیه این ماده عمدتاً مورد انتقاد قرار دارد، زیرا برای کره زمین بسیار مضر است. علاوه بر این، ویژگی و خواص آن بهعنوان یک حلال، لایه هیدرو لیپیدی پوست را که از اپیدرم محافظت میکند، تغییر میدهد. برای محدودکردن این نوع ویژگی، غلظت پروپیلن گلیکول نبایستی بیش از ۵٪ باشد. فراتر از این درصد، مونو پروپیلن گلیکول در درازمدت در مواد بهداشتی باقابلیت حلکنندگی منجر به آسیب پوست باگذشت زمان میشود. در نهایت، خواص نرمکنندگی و مرطوبکنندگی نسبتدادهشده به آن تا حد زیادی، بیش از حد ارزشگذاری شده است. در واقع پروپیلن گلیکول فقط به طور ضعیف رطوبت را در پوست بدون ایجاد خاصیت مرطوبکنندگی، حفظ میکند.
آیا پروپیلن گلیکول در بهداشتی و لوازم آرایشی عوارض جانبی دارد؟
پروپیلن گلیکول را در دوزهایی که توصیه میکنند ایمن در نظرمی گیرند، اما برخی از عوارض جانبی ممکن است در افراد دارای پوست و مو حساس رخ دهد:
تحریک پوست: برخی از افراد دارای پوست حساس، هنگام استفاده از محصولات حاوی پروپیلن گلیکول، سوزش خفیف، قرمزی یا خارش را تجربه میکنند.
واکنشهای آلرژیک: اگرچه واکنشهای آلرژیک در محصولات پروپیلن گلیکول نادر است؛ اما ممکن است رخ دهد. اگر پوست بسیار تحریکپذیر دارید، قبل از استفاده از محصولات حاوی پروپیلن گلیکول، توصیه میشود آزمایش پوستی واکنش آلرژیک را انجام دهید.
حساسیت دستگاه تنفسی: در صورت استنشاق طولانیمدت پروپیلن گلیکول، بهویژه در محیطهای با غلظت بالا (صنعت)، این ماده باعث تحریک دستگاه تنفسی میشود.
سمیت با دوز بالا: پروپیلن گلیکول در دوزهای مورداستفاده در لوازم آرایشی و غذاها بیخطر است، اما مصرف یا قرارگرفتن در معرض دوز بالای آن میتواند سمی باشد. بااینحال، دوزهای موجود در محصولات بسیار پایینتر از آستانه سمیت است.
سوالات متداول پروپیلن گلیکول در محصولات بهداشتی و آرایشی
۱- MPG چطور تهیه میشود؟
پروپیلن گلیکول بهصورت مصنوعی از پروپیلن اکسید، یک ترکیب شیمیایی مشتق شده از نفت ساخته میشود. اگرچه پروپیلن گلیکول منشأ مصنوعی دارد، اما ایمن و بیخطر در نظر میگیرند.
۲- کاربرد پروپیلن گلیکول در دئودورانت چیست؟
پروپیلن گلیکول به دلیل خاصیت ضدباکتریایی در دئودورانتها بهعنوان ضد بو کاربرد دارد. این ماده اغلب در دئودورانتهای بدون نمک آلومینیوم مصرف میشود، زیرا از رشد باکتریها و در نتیجه ایجاد بوی نامطبوع جلوگیری میکند.
۳- کاربرد MPG در صنعت دارو و مواد غذایی چیست؟
پروپیلن گلیکول در داروسازی بهعنوان ماده کمکی در بسیاری از داروها، بهویژه در پمادها و شربتها برای تسهیل انحلال مواد فعال استفاده میشود. در صنایع غذایی بهعنوان افزودنی (E1520) برای حفظ رطوبت، تثبیت بافت و بهبود قوام غذاها کاربرد دارد.
۴- تفاوت بین پروپیلن گلیکول و اتیلن گلیکول چیست؟
پروپیلن گلیکول را بیخطر و ایمن در نظر میگیریم و در صنایع مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی به کار میبرند. در مقابل، اتیلن گلیکول سمی است بهعنوان ضد یخ برای سیستمهای خنککننده خودرو استفاده میشود.
۵- قیمت پروپیلن گلیکول چقدر است؟
قیمت پروپیلن گلیکول باتوجهبه عوامل مختلفی مانند کیفیت، کمیت و تأمینکننده متفاوت است. توصیه میشود برای اطلاعات دقیق، قیمت پروپیلن گلیکول را با کارشناسان شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات از طریق شمارههای ۰۲۱۶۶۴۳۸۶۴۷ – ۰۲۱۶۶۴۳۸۴۰۶ – ۰۲۱۶۶۵۶۷۱۵۸ چک کنید.