دی آمونیوم فسفات که با نام DAP نیز شناخته می شود، بسته به فرمولی که با آن ساخته شده، کاربردهای مختلفی دارد. به عنوان مثال می توان دی آمونیوم فسفات (18-46-00) را نام برد که برای تقویت محصولات گیاهی استفاده می شود یا (21-53-00) که به تولید مخمر کمک می کند. کودی مانند دی آمونیوم فسفات این اجازه را می دهد تا هر نوع گیاهی بدون توجه به شرایط آب و هوایی که در منطقه آن حاکم می باشد، رشد کافی داشته باشد. این کود گزینه عالی برای افزودن مواد مغذی اساسی به همه محصولات کشاورزی شما است که برای رشد بهینه آن، ضروری است. کود دی آمونیوم یک کود ایده آل برای بسیاری از محصولات زراعی مانند چغندر، گیاهان علوفه ای (علفزارها)، دانه ذرت، سیلاژ ذرت، جو دوسر، سیب زمینی، آفتابگردان، سویا و گندم است. در ادامه بیشتر با دی آمونیوم فسفات و اهمیت این ترکیب آشنا خواهید شد.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
دی آمونیوم فسفات چیست؟
این ماده، نوعی اسید فسفریک است که شامل سه عنصر ضروری نیتروژن، فسفر و پتاسیم است. این عناصر وظیفه تامین مواد مغذی گیاهان را بر عهده دارند و به همین دلیل از آن به عنوان کود استفاده می شود. با توجه به خواص فیزیکی آن، DAP یک ماده سفید دانه ای با چگالی نسبی است. برای استفاده از آن به عنوان کود، لازم است آن را با آب رقیق کنید تا تمام خواص آن حفظ شود. ذرات آن به راحتی در آب رقیق می شوند تا جذب آن توسط گیاه، بسیار آسان تر باشد. همچنین با توجه به ترکیباتی که در فرمولاسیون خود دارد، علاوه بر سه عنصر ضروری، ممکن است دارای مواد مغذی جزئی دیگری نیز باشد. با این حال، فرمولهای مختلفی از آن وجود دارد و هر یک از آنها برای فعالیتهای تولیدی مختلف و کشاورزی، استفاده می شود.
ترکیبات دی آمونیوم فسفات
همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، کود دی آمونیوم فسفات حاوی سه عنصر اساسی است نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) است که در خاک برای رشد گیاه و بارور سازی میوه درختان ضروری می باشند. ترکیب کودها با سه عدد بیان می شود که نسبت سه ماده مغذی را نشان می دهد. برای اینکه بتوان ترکیب این فرمول را بهتر درک کرد، به یک مثال درباره کود دی آمونیوم با فرمول 18-46-00 توجه کنید که در آن 18 به مقدار نیتروژن، 46 به فسفر و 00 به پتاسیم اشاره دارد.
واضح است که این ارقام مستقیماً با درصد هر عنصر مطابقت ندارند، چراکه نیتروژن به صورت N2، فسفر به عنوان پنتوکسید (P2O5) و پتاسیم به عنوان اکسید (K2O) بیان می شوند. برای تعیین اینکه آیا به کود دی آمونیوم فسفات یا هر کود دیگری نیاز دارید، مهم است که نوع محصولی را که قرار است استفاده کنید را در نظر بگیرید. برای راهنمایی بهتر شما در این زمینه، توصیه می کنیم با کارشناسان شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات تماس بگیرید تا جزئیات بیشتری از نوع کود و اثرات آن در محصولات خود داشته باشید.
نیتروژن (N)
عنصری است که به عنوان موتور رشد و زادآوری گیاهان در نظر گرفته می شود. این عنصر در تمام فرآیندهای اصلی رشد گیاه و همچنین عملکرد آنها نقشی اساسی دارد.
فسفر (P)
عنصری است که نقش اساسی در انتقال انرژی به گیاهان دارد. بنابراین، برای فتوسنتز و سایر فرآیندهای شیمیایی – فیزیولوژیکی، نقشی کلیدی ایفا می کند و از ابتدا تا انتهای رشد محصول بسیار مفید است.
پتاسیم (K)
عنصری که وظیفه جذب آب را بر عهده دارد و در سنتز کربوهیدراتها و پروتئینها نقش کلیدی در تعادل آبی گیاه دارد. همچنین تحمل محصول را به خشکی، یخبندان و شوری زمین افزایش می دهد. چه برای تولید مخمر چه به عنوان کود کشاورزی، از دی آمونیوم فسفات، بسته به مقداری که این عناصر در خود دارد بهره برداری می شود. هر ترکیب متفاوت از آن، نه تنها در تولیدات کشاورزی، بلکه در روشهای مختلف می توان استفاده کرد.
در ابتدا از اهمیت دی آمونیوم فسفات و کود آن صحبت می کنیم که با توجه به فرمول آن، مورد استفاده قرار می گیرد. این کود ساده ترین نوع کود در صنعت کشت و کار و کشاورزی است، چرا که در رشد محصولات و گیاهان بسیار ضروری هستند. هر یک از ترکیبات این کود، کاربرد مهمی دارند که آنها را به یک عنصر اصلی در صنعت کشاورزی تبدیل می کند. مواد مغذی که آنها در فرمول خود دارند به آنها خواصی می دهد که آنها را از سایر کودها متمایز می کند.
دی آمونیوم فسفات با درصد خلوص 21-53-00
این کود نه تنها در کشاورزی، بلکه در تولید مخمر نیز مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب، همچنین، یک بازدارنده و ضد حریق برای گیاهان، کاغذ، چوب و انواع الیاف گیاهی است. شما با استفاده از کود دی آمونیوم فسفات، به تغذیه همه محصولات خود و جلوگیری از تلفات آنها کمک می کنید.
این ترکیب برای تغذیه گیاه بسیار مهم است؛ زیرا در محصولات کشاورزی با وسعت بالا، اثر آغازین رشد را ایجاد می کند. محتوای نیتروژن بالا در این کود، آن را به یک افزودنی ایده آل تبدیل می کند که در مرحله اولیه رشد، به این ماده غذایی نیاز دارند. این کود، حلالیتی بالا در آب دارد و پاسخی سریع به لقاح را برای محصول شما تضمین می کند. همچنین می توان این کود را قبل یا در حین کشت، استفاده کرد. چراکه پس از حل شدن کود در خاک، pH محلول در خاک، گرانول را به طور موقت قلیایی می کند.
موارد مصرف دی آمونیوم فسفات در صنعت
کود دی آمونیوم فسفات در بسیاری از کاربردهای صنعتی، به عنوان یک ضد حریق و یک افزودنی در تقویت کننده نیکوتین سیگار استفاده می شود. همچنین به عنوان منبع نیتروژن و فسفر در تولید مالت، خالص سازی قند، به عنوان شار در لحیم کاری قلع، مس، روی و برنج، بعنوان کاتالیزور در تولید آمینوپلاستها، برای آغشته کردن کبریتها و رنگرزی پشم مورد استفاده قرار می گیرد. دیگر کاربرد دی آمونیوم فسفات در فلز کروم و رنگهای کلوئیدی محلول در قلیاها و نامحلول در اسیدها بوده و البته از محلول آن برای جاذب تله حشرات نیز استفاده می گردد.
معایب دی آمونیوم فسفات
از معایب دی آمونیوم فسفات برای سلامتی این است که تماس با این محصول ممکن است باعث تحریک شدن ناحیه چشم و سطح پوست شود. همچنین استنشاق آن ممکن است باعث آسیب به ریه و دستگاه تنفسی شود و نیز قرارگیری طولانی مدت در معرض آن می تواند باعث تهوع و آسیب به سیستم گوارشی شود. همچنین اثرات زیست محیطی دی آمونیوم فسفات باعث رشد جلبک می شود که این مسئله می تواند منجر به کاهش کیفیت آب شود.
سوالات متداول همه چیز درباره آمونیوم فسفات
1- چگونه از دی آمونیوم فسفات به عنوان کود استفاده کنیم؟
دی آمونیوم فسفات کودی است که از زمان کاشت برای کمک به جوانه زنی گیاه استفاده می شود. جهت استفاده از آن، 5 سانتی متر آن را در کنار گیاه و 5 سانتی متر را در زیر خاک دفن کنید.
2- دی آمونیوم فسفات چگونه به دست می آید؟
این ماده از واکنش آمونیاک و اسید اورتوفسفریک ساخته شده و تولید می شود.
3- دی آمونیوم فسفات به چه صورت یافت می شود؟
صورتهای فیزیکی این ماده شامل: پودر خشک و سفید بی بو، مایع، کود گرد کریستالی به رنگ سبز تا خاکستری و قهوه ای و سایر جامدات موجود می باشد.
4- هنگام تجزیه دی آمونیوم فسفات چه اتفاقی می افتد؟
هنگامی که دی آمونیوم فسفات حرارت می دهیم و تجزیه می شود، بخارهای بسیار سمی، اکسیدهای فسفر، اکسیدهای نیتروژن و آمونیاک از آن منتشر می شود.
5- چه مقدار دی آمونیوم فسفات در مواد غذایی وجود دارد؟
دی آمونیوم فسفات بیشتر از 2٪ پروتئین خام در کل جیره روزانه و نیز منبع نیتروژن و فسفر غیرپروتئینی در خوراک نشخوارکنندگان را تشکیل می دهد.
6- کمبود دی آمونیوم فسفات باعث بروز چه بیماریهایی می شود؟
کمبود خوراکی این ماده در بدن باعث بروز راشیتیسم، استئومالاسی، هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه یا ثانویه و نارسایی مزمن کلیه می شود.
