چربی گیری اولین مرحله تمیزکاری و آماده سازی سطوح فلزی است که باید جهت پذیرش انواع پوشش های حفاظتی و یا تزیینی انجام شود. فرایند چربی گیری به شیوه هایی اطلاق می گردد که طی آن چربی، گرد و غبار و هر گونه آلودگی از روی سطوح پاک گردد. بديهی است كه اولين قدم در آماده سازی سطح فلز ایجاد سطحی تميز است.
چربی گیر گرم پودری که در ترکیبات ساخت آن از مواد فعال کننده شیمیایی استفاده می شود، با نفوذ به عمق چربی ها و بدون ایجاد هیچ گونه خوردگی قطعات را کاملا چربی گیری می کند. با توجه به این که در صنایع و تاسیسات از قطعات فلزی مختلفی می شود، استفاده از مواد چربی گیر صنعتی باید با دقت صورت گیرد. بکار گیری چربی گیر نامناسب منجر به آسیب جدی به سطوح می شود.
دسته بندی چربی گیر ها
چربی گیر ها می توانند در سه دسته قلیایی، اسیدی و خنثی تقسیم بندی شوند که در ادامه به آنها می پردازیم.
چربی گير قليايي موجب هیدرولیز چربی، مرطوب شدن سطح قطعه، پراكنده شدن چربی در محلول، امولسیون شدن چربی در محلول و نرم سازی آن می شوند. اين نوع تميز كننده ها را می توان به صورت دستمال کشی، اسپری دستی، اسپری اتوماتیک و يا روش غوطه وری به كار برد. در فرآيند تمیزکاری می توان از عواملی همچون گرما، هم زدن و يا جريان الكتريكی استفاده كرد.
چربی گیر اسیدی برای رفع زنگ زدگی و دیگر عوامل ناشی از خوردگی بکار می رود. در برخی موارد نيز برای ایجاد پوشش فسفاته، سطح را فعال می كنند. پاک کننده های اسیدی به طور معمول به صورت غوطه وری استفاده می شوند و در موارد محدودی می توان از پاک کننده های اسیدی ملايم به روش پاششی نيز بهره برد. دمای فرآيند تمیزکاری اسیدی و زمان چربی گیری توسط آن معمولاً نسبت به پاك كننده های قلیایی پايين تر است.
از چربی گير دترجنتی يا خنثی می توان در روشهای دستمال کشی، اسپری دستی، اسپری اتوماتيک و يا روش غوطه وری استفاده كرد. زمان فرآيند، غلظت و دمای اين نوع شوينده ها به روش کار بستگی دارد. شوینده های خنثی به عنوان پاک کننده اصلی چندان موثر نيستند. اين مواد بيشتر به عنوان پاک كننده اوليه کاربرد دارند
علت ایجاد چربی روی سطوح
چربی موجود بر روی سطوح فلزی می تواند به دلایل متعددی ایجاد شود که در ادامه به برخی موارد اشاره می شود.
- روغن های محافظ كه در هنگام ساخت ورق در كارخانه سازنده روی ورق کاربرد دارند.
- روغن های پرسکاری كه در هنگام پرس کاری و شکل دهی ورق استفاده می شوند.
- گريس كه جهت گریس کاری استفاده می شود.
- روغن موتور كه معمولا قطعات داخلی موتور با آن در تماس می باشند.
نکات ایمنی در مورد چربی گیر گرم
فرایند چربی گیری گرم به شدت قلیایی و قدرتمند بوده تا بتواند از پس برطرف کردن کامل چربی و روغن های به جا مانده برآید. رعایت نکات ایمنی استفاده از دستکش ایمنی و لباس کار مناسب برای انجام این امر بسیار مهم و ضروری است.
سوالات متداول چربی گیر گرم
1- چربی گیر دما پایین چیست؟
پودر چربی گیر دما پایین یکی از انواع چربی گیر صنعتی است که در دمای پایین نیز می تواند چربی ها را پاک کند. در استفاده از این ماده نیازی نیست که همچون چربی گیر گرم از آب گرم استفاده شود. این پودر معمولاً زمانی به کار می رود که احتمال آسیب دیدگی دستگاه ها و قطعات صنعتی به دلیل دمای بالا وجود داشته باشد.
2- چربی گیر گرم با چربی گیر دما پایین چه تفاوتی دارد؟
چربی گیر گرم برای عملکرد مناسب به دمای بالا نیاز دارد. برای این منظور معمولاً پودر چربی گیر را در آب گرم (با دمای نزدیک به 70 درجه) حل کرده و به صورت محلول مورد استفاده قرار می دهند. پودرهای چربی گیر گرم عموماً از قدرت چربی زدایی بالایی برخوردارند و آلودگی ها را به راحتی از بین می برند.
3- شرایط نگهداری پودر چربی گیر گرم چیست؟
لازم است که در استفاده و نگهداری از پودر چربی گیر گرم به موارد ایمنی نظیر عدم تماس با پوست توجه کنید. همچنین این پودر را باید در کیسه های دربسته و در مکانی خشک و خنک و به دور از رطوبت و نور خورشید نگهداری کنید.
4- چربی زدایی فلزات به روش غوطه وری چگونه انجام می شود؟
در چربی زدایی فلزات به روش غوطه وری باید از یک وان فلزی با ابعاد مناسب استفاده کنید. ابعاد وان باید به اندازه ای باشد که قطعات فلزی به راحتی در داخل آن جای بگیرند و در محلول چربی زدا به طور کامل غوطه ور شوند. ابتدا وان فلزی را تا نیمه پر از آب کرده و سپس پودر چربی گیر گرم را به آن اضافه کنید. پس از حل شدن پودر چربی گیر در آب، قطعه فلزی را در داخل وان قرار دهید، به طوری که محلول تمام قسمتهای آن را بپوشاند. پس از گذشت مدت زمان لازم برای رفع چربی ها، قطعه را از وان خارج کرده و شستشو دهید.
5- محلول چربی گیر چگونه ساخته می شود؟
برای ساخت محلول چربی گیر می توانید ابتدا پودر چربی را در آب جوش حل کنید، به طوری که محلولی همگن تشکیل شود. سپس این محلول را با مقدار مناسبی از آب گرم ترکیب کنید تا محلول علاوه بر رقیق شدن به دمای مناسب برسد. برای کسب نتیجه بهتر می توانید از آب دیونیزه استفاده کنید.