پروکساید ها (Peroxide) مولکولی هایی هستند که حداقل دارای دو اتم اکسیژن می باشد و توسط یک پیوند به گروه های شیمیایی آلی متصل می گردند. با توجه به گروه های جفت، این پیوند اکسیژن با اکسیژن برای انفصال در گرما طراحی می شود و یک جفت الکترون به نام رادیکال آزاد بر روی هر اتم اکسیژن در گردش است. رادیکال های آزاد قادر به ایجاد برخی واکنش های شیمیایی از جمله پلیمریزاسیون یک یا چند مونومر، ترمیم رزین های گرمازا، پخت الاستومر ها و پلی اتیلن هستند.
پروکساید آلی که در اثر حرارت تجزیه می گردد و رادیکال های آزاد را تولید می کنند، منجر به ایجاد جایگاهی فعال می شوند. واکنش بین دو مکان فعال، پیوندی مستحکم بین زنجیره های پلیمری و در نهایت یک شبکه پلیمری با خواص مکانیکی بسیار مطلوب را ایجاد می کند که در برابر حرارت مقاومت بسیار مناسبی دارد. ترکیبات پرکساید به طور عمده در دو گروه یونی و کووالانسی جای دارند. پراکسید هیدروژن نوعی از این ترکیبات است کخ از نوع کووالانسی می باشد.
کاربرد پروکساید
کاربرد پروکساید با توجه به ساختار و ویژگی هایی که در دارد در صنایع گوناگون قابل ملاحظه است. این محصولات به دلیل مقرون به صرفه بودن، بسته بندی ایمن، ترکیب دقیق، ماندگاری طولانی و عملکرد خوب، بسیار مورد توجه واقع شده اند. از این محصول در ساخت انواع پلیمر و الاستومر و نیز عمدتاً به عنوان ماده پخت برای پلیمر ها و الاستومر ها استفاده می کنند. همچنین این توانایی را دارد که در پلیمریزاسیون استایرن در محدوده دمایی بین 165- تا 110 درجه سانتیگراد استفاده گردد. بعلاوه پروکساید ممکن است به عنوان یک عامل هم افزایی در ترکیب با هالوژن حاوی مهارکننده های شعله بکار رود. پلیمر هایی که می توانند به پروکساید های ارگانیک متصل شوند در ساخت و تولید شلنگ، سیم، لاستیک، مهر و موم لاستیکی و نیز به عنوان هم افزاینده شعله در پلی استایرن منبسط کاربرد خواهند داشت.
شرایط نگهداری از پروکساید
شرایط نگهداری از پروکساید ها باید به نحوی باشد تا خطری را ایجاد نکنند. پروکساید را بایستی در مکانی خنک و خشک و به دور از حرارت و شعله نگهداری کرد. همچنین به دلیل فراریت، می بایست در ظروفی مات با درب پلمپ نگهداری شوند. محل کار با آن نیز باید دارای تهویه مناسب باشد تا از بروز هرگونه آتش سوزی جلوگیری گردد. حضور در مجاورت گرما و نور واکنش های شیمیایی را با پروکساید ها تسریع می کند. همچنین ممکن است سبب تولید گاز های قابل اشتعال و نیز در برخی موارد احتراق خود به خودی آن شود. علاوه بر اقدامات فوق، محل ذخیره پروکساید ها در صورت امکان باید دارای تجهیزات الکتریکی ضد انفجار نیز باشد.
نکات ایمنی در مورد پروکساید
از آنجایی که پروکساید ها اکسید کننده های قوی هستند، پس رعایت نکات ایمنی در مورد پروکساید ها حائز اهمیت است. همچنین آنها قادر به ایجاد سوختگی های شیمیایی جدی می باشند. برخی از پروکساید های آلی بسیار قابلیت انفجار دارند. این پروکساید های آلی عبارتند از تری استون تری اکساید و هگزا متیلن تری اکساید دی آمین که باید با احتیاط بیشتری با آنها رفتار کرد. این ترکیبات بسیار ناپایدار می باشند و ممکن است به صورت تصادفی با مخلوط کردن استون و یا سایر حلال ها ساخته شوند. به همین دلیل مخلوط سازی آنها با سایر مواد شیمیایی امری غیر منطقی و بسیار خطرناک است. همچنین باید از تماس آنها با مواد ناسازگار مانند اکسید کننده ها و اسیدها به طور جدی خودداری کرد. از نکات ایمنی بسیار مهم دیگر این است که باید از تنفس یا تماس آن با پوست جلوگیری کرد.
خرید و فروش پروکساید
فروش پروکساید تولید ترکیه در گالن توسط شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات صورت می پذیرد. شرکت کیمیا تجارت تات یکی از تامین کنندگان مطرح و به نام حوزه مواد شیمیایی است که همواره تکلیف خود می داند تا محصولات با کیفیت را برای متقاضیان تهیه و به ایشان عرضه کند. برای استعلام قیمت پروکساید و خرید آن و سایر مواد شیمیایی می توانید با کارشناسان فروش شرکت کیمیا تجارت تات در تماس مستقیم باشید و سفارش خود را ثبت کنید.
سوالات متداول پروکساید
1- پروکساید چگونه ماده ای است و در چه زمینه ای مورد استفاده قرار می گیرد؟
این ماده شیمیایی جزء مواد ضد عفونی کننده قرار می گیرد و از آن برای کشتن باکتری استفاده می شود. این ماده به صورت وسیعی در داروسازی و دیگر مواد شیمیایی به کار می رود. بعلاوه این ترکیب در صورت غلظت بالا، در صنایع نیز استفاده می شود.
2- در چه موردی استفاده از پروکساید می تواند خطرناک باشد؟
چنانچه این ترکیب شیمیایی را به صورت رقیق استفاده کنند، خطری ندارد. به عنوان مثال، پروکساید سه درصد، یک محصول خانگی بوده و یک نوع ماده بی خطر شناخته می شود. اما اگر این ترکیب دارای غلظت بیشتری شود، بسیار خطرناک خواهد شد.
3- فرایند تولید پروکساید چگونه است؟
این ماده شیمیایی بسیار ناپایدار بوده و می تواند به صورت کاملاً تصادفی با ترکیب استون یا دیگر حلالها تولید شود. ترکیب کردن این ماده با دیگر مواد شیمیایی کار اصولی نیست. جز این که از نتیجه واکنش ها و ترکیبات اطلاع کامل داشته باشیم.
4- ترکیبات پروکسایدی را چگونه نگهداری می کنند؟
این ماده شیمیایی همانطور که گفته شد، بسیار ناپایدار است. بنابراین لازم است حتما آن را در ظرفهای کدر و در مکانهایی خنک نگه داشت. این ماده در برابر گرما و نور واکنشهای تندی نشان داده و ممکن است خطراتی به دنبال داشته باشد.
5- چرا باید محل نگهداری پروکسایدها از تجهیزات الکتریکی ضد انفجار برخوردار باشد؟
این ترکیب شیمیایی باید در محلی کاملا ایمن و خنک و دور از نور خورشید نگهداری شود. این ترکیب باید از موادی نظیر اکسید کننده ها، کاهنده های مواد، اسیدها، شعله و دیگر خطرات احتمالی دور نگه داشته شود.