هیدروفلوئوریک اسید

هیدروفلوئوریک اسید (Hydrofluoric acid) با فرمول شیمیایی HF محلولی متشکل از هیدروژن و فلوئور است. این ماده شیمیایی اسیدی که بی ‌رنگ و بسیار خورنده است، محلول در آب می باشد. از این اسید در داروهای ضد افسردگی و تفلونها استفاده می کنند. همچنین از دیگر کاربرد های آن می توان به حکاکی رو شیشه و سیلیکون اشاره کرد. هیدرو فلوئوریک اسید یک ماده شیمیایی منحصر به فرد است که باعث سوختگی شدید و آسیب بافتهای زیرین می شود. pH هیدروفلوئوریک اسید در حدود 3.2 می باشد. سمیت این اسید خورنده پس از مصرف، استنشاق یا تماس چشمی و پوستی رخ می دهد. همچنین به عنوان یکی از قوی ترین و خورنده ترین اسیدهای موجود آن را می شناسند که بسیار تحریک کننده، خورنده و سمی است. بنابراین، هنگام استفاده از این ماده شیمیایی، رعایت اقدامات احتیاطی ویژه ای ضروری می باشد.

استنشاق مه یا بخار هیدروفلوئوریک اسید می تواند باعث تحریک شدید دستگاه تنفسی شود که می تواند کشنده باشد. مصرف آن نیز باعث درد و خوردگی غشا های مخاطی دهان، مری و معده می شود و پس از آن مرگ و میر رخ می دهد. قرارگیری در معرض سیستمیک می تواند به سرعت فروپاشی قلبی عروقی را با هیپوکالمی سیستمیک تسریع کند. همچنین قرارگیری در معرض مزمن از طریق استنشاق یا بلع می تواند منجر به فلوئوروزیس با علائمی مانند کاهش وزن، ضعف، کم خونی، لکوپنی، تغییر رنگ دندان ها و استئواسکلروز شود.

تولید هیدروفلوئوریک اسید

تولید هیدروفلوئوریک اسید از انجام واکنش میان اسید سولفوریک غلیظ با فلورسپار (فلوراید کلسیم) صورت می پذیرد. واکنش تولید می تواند در دو مرحله انجام شود. در مرحله اول فلورسپار و سولفوریک اسید از قبل گرم و با هم مخلوط می شوند. این واکنش گرمازا است و دما می تواند به 150 درجه سانتیگراد برسد. بنابراین مواد مورد استفاده در اینجا باید قادر به مقاومت در برابر اسید سولفوریک غلیظ داغ و همچنین هیدروفلوئوریک اسید باشند. بعلاوه می بایست دارای مقاومت فرسایشی کافی در برابر فلورسپار و بلورهای سولفات کلسیم باشند.

مرحله دوم یک کوره دوار است که در آن واکنش به پایان می رسد. برخی از کوره ها یا آسترهای آن ها از آلیاژ 20 ساخته شده اند. در حالی که در بعضی از کوره ها، از فولاد های ضد زنگ مخصوص استفاده می شود. هیدروژن فلوراید گازی که از کوره خارج می شود با اسید سولفوریک و تترا فلوراید سیلیکون ترکیب می شود. این آلاینده ها در اسکرابر اسید سولفوریک حذف می شوند. مواد اسکرابر با غلظت اسید سولفوریک در مایع اسکرابر تعیین می شود.

گاز هیدروفلوئوریک اسید در دمای محیط، در کندانسورهای ساخته شده از فولاد کربنی مایع و سپس برای حذف ناخالصی ها در دو مرحله تقطیر می شود. اجزای فرار ابتدا در یک ستون فولاد کربنی حذف می شوند. در مرحله دوم ناخالصی های کمتر فرار حذف می شوند. باقیمانده مخلوط آبی از هیدروفلوئوریک اسید و اسید سولفوریک است. در قسمت بالایی ستون تقطیر می توان از فولاد کربنی استفاده کرد.

کاربرد هیدروفلوئوریک اسید

کاربرد هیدروفلوئوریک اسید به عنوان یکی از قوی ترین اسید های معدنی بیشتر در صنعت حلال ها است. از زمانی که توانایی این اسید در حل کردن سیلیس در اواخر قرن هفدهم کشف شد، به طور گسترده ای مورد استفاده قرار گرفت. همچنین از این ماده شیمیایی به عنوان کاتالیزور در واحد های آلکیله سازی نفت استفاده می شود. در صنعت به صورت مایع در غلظت های مختلف تا 70 درصد موجود است. همچنین به راحتی در فروشگاه های لوازم خانگی و سخت افزار گاهاً به فروش می رسد.

غلظت های قابل توجهی از هیدروفلوئوریک اسید در بسیاری از محصولات حذف زنگ خانگی، روشن کننده های آلومینیومی، پاک کننده های چرخ خودرو و پاک کننده های سنگین در غلظت های کمتر از 10 درصد وجود دارد. علیرغم توانایی آن در ایجاد سوختگی های جدی، محصولات HFA با برچسب احتیاط در مصرف، به طور منظم در خانه و در مشاغل کوچک استفاده می شوند. عموم مردم و بسیاری از پزشکان از مشکلات احتمالی این اسید بی اطلاع هستند.

شرایط نگهداری از هیدروفلوئوریک اسید

شرایط نگهداری و ذخیره هیدروفلوئوریک اسید باید به نحوی باشد تا آن با بسیاری از مواد وارد واکنش نشود. بنابراین از تماس با شیشه، بتن، فلزات، آب، سایر اسید ها، اکسید کننده ها، کاهنده ها، قلیا ها، مواد احتراقی، مواد آلی و سرامیک اجتناب کنید. HF باید در جای خشک و خنک و دور از مواد ناسازگار نگهداری شود. همچنین بهتر است HF را در ظروف ساخته شده از پلاستیک پلی اتیلن یا فلوروکربن، سرب یا پلاتین نگهداری کرد. یکی از نکات مهم عدم نگهداری این اسید در ظروف شیشه ای است. چرا که HF به سرعت با سیلیس و شیشه واکنش و نمک محلول را تشکیل می دهد. این فرآیند منجر به شکستن بطری های شیشه ای می شود. بنابراین این اسید قوی را نباید در بطری های شیشه ای ذخیره سازی کرد.

نکات ایمنی در مورد هیدروفلوئوریک اسید

رعایت نکات ایمنی در مورد هیدروفلوئوریک اسید به عنوان اسیدی خورده بسیار لازم و واجب خواهد بود. در هنگام استفاده از این اسید باید پیراهن آستین بلند، شلوار بلند و کفش های نوک بسته پوشید. همیشه یک کت یا روپوش آزمایشگاهی، پیش بند و آستین های مقاوم در برابر مواد شیمیایی استفاده کنید. هنگام کار با HF، از محافظ چشم مناسب عینک ایمنی مورد تایید و محافظ صورت استفاده کنید. این اسید با توجه به غلظت و مدت زمان قرارگیری در معرض آن، در صورت تماس با پوست با ممکن است باعث درد شدید در محل تماس شود. راش و سوختگی های عمیق و دیر التیام از مواردی است که در اثر تماس با HF ایجاد می شود. حتی اگر هیچ سوختگی مشاهده نشود، ممکن است درد شدید ملاحظه گردد.

خرید و فروش هیدروفلوئوریک اسید

شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات یکی از عرضه کنندگان هیدروفلوئوریک اسید است. فروش هیدروفلوئوریک اسید ساخت چین در گالن های 25 کیلوگرمی و با درصد خلوص 60 صورت می گیرد. به دلیل آنکه این محصول وارداتی است، برای استعلام قیمت هیدروفلوئوریک اسید بهتر است تا با کارشناسان فروش شرکت کیمیا تجارت تات در تماس باشید و محصول خود را با مناسب ترین قیمت و بهترین کیفیت خریداری کنید.

سوالات متداول هیدروفلوئوریک اسید

1- چرا هیدروفلوریک اسید خطرناک است؟

هیدروفلوئوریک اسید می تواند یک سوختگی شیمیایی منحصر به فرد و بسیار خطرناک برای قربانیان ایجاد کند. چربی دوستی آن باعث جذب عمیق و سیستمیک شده که می تواند باعث تشنج، آریتمی و نکروز مایع بافتهای پوستی شود.

2- هیدروفلوریک اسید کجا یافت می شود؟

در مقیاس صنعتی، هیدروفلوئوریک اسید از فلوریت (ماده معدنی که به نام فلوراید کلسیم نیز شناخته شده و دارای فرمول شیمیایی CaF2 می باشد) و اسید سولفوریک غلیظ تولید می شود.

3- اثرات هیدروفلوریک اسید چه چیزهایی می باشد؟

هیدروفلوئوریک اسید یک خورنده قوی است که اکثر مواد معدنی مانند اکسیدها، سیلیکاتها، فلزات و پلاستیکها را در خود حل می کند. همچنین هیدروفلوئوریک اسید بسیار سمی است که یونهای فلوراید آن به عمق بافتها نفوذ کرده و به شدت با منیزیم و کلسیم واکنش نشان می دهند.

4- چه محصولات خانگی حاوی هیدروفلوئوریک اسید هستند؟

محصولات مصرفی حاوی  هیدروفلوئوریک اسید عبارتند از: زنگ‌زدا، مواد شوینده، سنگ مرمر، تمیزکننده آجر و سنگ، پاک کننده کاسه توالت، حشره کش، پاک کننده چرخ خودرو و پاک کننده تهویه مطبوع.

5- آیا از هیدروفلوئوریک اسید برای تمیز کردن استفاده می شود؟

 هیدروفلوریک اسید همچنین می تواند به‌عنوان یک عامل تمیزکننده در پاک کننده‌های زنگ، به‌عنوان ماده ای در تولید لکه برها، حلالها و رزینها استفاده شود. همچنین می تواند به عنوان یک معرف برای حل سیلیکاتها و اکسیدها استفاده شود.