هیدروسولفیت سدیم (Sodium hydrosulfite) ترکیبی با قیمت به صرفه از گوگرد است که معمولاً به شکل مایعی زرد رنگ مشاهده می شود. البته که در حالت پودری به صورت کریستال هایی به رنگ کرم تا قهوه ای و با بوی ضعیفی از سولفور نیز آن را می توان یافت. هیدروسولفیت سدیم را در بازار و با نام تجاری سدیم دی تیونیت نیز می شناسند. همچنین این ترکیب را با فرمول شیمیایی Na2S2O4 به عنوان یک نمک اسیدی نیز می دانند. این ترکیب حاوی گوگرد در صورت عدم وجود هوا پایدار است اما وقتی در آب داغ و محلول های اسیدی قرار گیرد، به آسانی تجزیه می شود.
هیدروسولفیت سدیم را می توان در دو فرم آبدار هیدرات و تری هیدرات نیز به دست آورد. یکی از کاربرد های شاخص این محصول بکار گیری آن به عنوان سفید کننده خمیر در فرآیند های تولید کاغذ است. از آنجایی که مصرف کاغذ رو به افزایش است، انتظار می رود تقاضا برای این ماده مهم شیمیایی در سال های آینده رو به افزایش رود. از جمله نکاتی که باید در مورد هیدروسولفیت سدیم دانست این است که نمی توان آن را برای طولانی مدت ذخیره سازی کرد. چرا که همانطور که گفتیم به سرعت می تواند تجزیه شود. این ترکیب شیمیایی در محیط های اسیدی و با اتمسفر گرم خاصیت کاهشی را از خود نشان می دهد. کاربرد های آن نیز به سبب همین خاصیت کاهشی می باشد. این ترکیب در آب، الکل و اتر نیز انحلال پذیر می باشد. در مطلب اهمیت هیدروسولفیت سدیم به طور کامل و جامع به نقش و ویژگی ها و اهمیت این محصول پرداخته ایم.
تولید هیدروسولفیت سدیم
برای اولین بار تولید هیدروسولفیت سدیم توسط شرکت آلمانی BASF به صورت پودر صورت گرفت. عنصر روی ابتدا در یک محلول آبی با دی اکسید سولفور به دی تیونیت روی تبدیل می گردد. سپس به کمک هیدروکسید سدیم به دی تیونیت سدیم و اکسید روی تبدیل خواهد شد. در نهایت توسط فرآیندی پیشرفته که به کمک آمالگام سدیم حاصل از الکترولیز سلول جیوه محلول کلرید سدیم صورت می گیرد، بطور مستقیم با دی اکسید گوگرد به دی سدیم تبدیل می گردد. نهایتاً ماده ای تولید می گردد که پایدار و فاقد هر گونه فلزات سنگین است. سپس در طی انجام فرآیند فرمت، فرمات سدیم با بی سولفیت به سدیم دی تیونیت یا هیدروسولفیت سدیم تبدیل خواهد شد.
کاربرد هیدروسولفیت سدیم
کاربرد های گوناگونی را در صنایع مختلف می توان برای هیدروسولفیت سدیم برشمرد. این نمک محلول در آب را به عنوان یک ماده کاهنده در محلول های ابی بکار می روند. همچنین این ترکیب شیمیایی در فرآیند های رنگرزی صنعتی در مواردی که از رنگ های سولفور و وات استفاده می شود، کاربرد دارد. خواص کاهشی که این ماده دارد سبب حذف رنگ اضافی، اکسید های باقی مانده و سایر رنگ های ناخواسته می گردد. در نتیجه این ترکیب کیفیت کلی رنگ را بهبود خواهد بخشید.
از هیدروسولفیت سدیم همانطور که پیشتر گفتیم به طور گسترده برای سفید کنندگی در صنعت کاغذ و پالپ استفاده می شود. همچنین این ترکیب شیمیایی حدود 80 درصد از نیاز بازار را برای سفید کنندگی خمیر منسوجات و چوب به خود اختصاص داده است. بعلاوه به عنوان یک ماده سفید کننده در تولید پارچه هایی از قبیل نایلون، پشم و پنبه نیز بکار می رود. علاوه بر این موارد، در تصفیه آب و گاز نیز از این محصول مهم بهره می برند.
هیدروسولفیت سدیم در فرآیند های صنعتی به عنوان یک منبع یون سدیم و یا ترکیب سولفونات کننده نیز کاربرد دارد. در نهایت کاربرد هایی برای آن در صنایعی مانند تولید چرم، مواد غذایی، پلیمر و عکاسی تعریف می شود. نکته جالب اینکه از این محصول در علوم پزشکی و در آزمایشات مربوط به فیزیولوژی به جهت کاهش پتانسیل ردوکس محلول ها استفاده می شود. بعلاوه اغلب در آزمایشات شیمی خاک برای تعیین مقدار آهن موجود در مینرال های اولیه سیلیکات بکار می رود. پس در مجموع می توان کاربرد های هیدروسولفیت سدیم را اینگونه دسته بندی کرد. این کاربرد های عبارتند از؛
- شناورسازی در صنعت معدن
- دباغی و صنعت چرم
- بارش فلزات سنگین
- صنایع شیمیایی
- کارخانه های کاغذ
- آب و فاضلاب
- رنگ های گوگردی
- روان کننده ها و مواد افزودنی روان کننده
- کمک های فرآوری، مخصوص تولید نفت
نکات ایمنی در مورد هیدروسولفیت سدیم
رعایت اصول و نکات ایمنی در مورد هیدروسولفیت سدیم مهم است چرا که این ترکیب شیمیایی به صورت خودبخودی در تماس با هوا و رطوبت گرم می شود. در این حالت این امکان وجود دارد که دچار تجزیه و در نتیجه احتراق و آتش سوزی شود. پس در صورت ذخیره سازی طولانی مدت، نباید در کنار مواد اشتعال زا نیز قرار گیرد. در معرض آتش و گرمای شدید نیز می تواند انفجاری شدید و خطرناک را سبب شود.
استنشاق هیدروسولفیت سدیم نیز می تواند برای سیستم تنفسی تحریک کننده باشد و سبب بروز سرفه، تنگی نفس و ایجاد درد در قفسه سینه شود. این علائم به میزان غلظت و مدت زمان قرارگیری در معرض آن بستگی دارد. بطوریکه قرار گیری طولانی مدت در معرض آن سبب اختلال در سیستم گردش خون، کاهش تحریک پذیری سیستم عصبی مرکزی، تشنج، سیانوز، قطع تنفس و حتی مرگ می گردد. از آنجایی که هیدروسولفیت سدیم تا حدودی خورنده است، در تماس با پوست ممکن است باعث سوزش و قرمزی و درد شود. همچنین در صورت تماس با چشم نیز باعث قرمزی، اشک ریزی و درد می گردد. جذب پوستی این ماده بسیار کم است و در رابطه با سرطان زایی آن هنوز اطلاعات و مستنداتی دقیق وجود ندارد.
خرید و فروش هیدروسولفیت سدیم
شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات فروش هیدروسولفیت سدیم را در بشکه های 50 کیلوگرمی بر عهده دارد. این محصول را که ساخت آلمان و چین است را با خلوص 99 درصد شما می توانید تهیه کنید. پس برای پاسخ به این سوال که هیدروسولفیت را از کجا تهیه کنیم، ما شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات را پیشنهاد می کنیم. چرا که این شرکت همواره در نظر دارد تا انواع مواد شیمیایی را با بهترین کیفیت به متقاضیان عرضه کند. برای خرید مواد شیمیایی با کارشناسان فروش شرکت کیمیا تجارت تات در تماس باشید.
سوالات متداول هیدروسولفیت سدیم
1- نامهای دیگر سدیم هیدرو سولفیت چیست و چگونه ساخته می شود؟
سدیم هیدرو سولفیت، سدیم دی تیونیت، بلانکت یا همان جوهر قند، جامدِ سفید رنگ و آب شونده ای است که طی یک واکنش خنثی سازی بین دو ماده سدیم هیدروکسید و هیدروژن سولفید سنتز می شود.
2- سدیم هیدرو سولفیت چه کاربردهایی دارد؟
از این ماده اغلب به عنوان محلول آبی، سنتز ترکیبات آلی و معدنی گوگرد‌دار، ایجاد الکترولیت، احیا کننده، سفید کننده کاغذ و پارچه و زباله، بلیچینگ دندان، استفاده در صنایع رنگرزی، از بین برنده مو در چرم سازی، استخراج مس، کرافت صنعت آرایشی و … استفاده می شود.
3- استفاده از سدیم هیدرو سولفیت چه عوارض و خطراتی را به دنبال دارد؟
از جمله خطرات سدیم هیدرو سولفیت می توان به ایجاد آسیب در حلق، بینی، دهان و نای، تنگی نفس، درد در قفسه سینه، اختلال در گردش خون، تشنج، کاهش تحریک پذیری، سیانوز و حتی مرگ اشاره کرد.
4- مصرف خوراکی جوهر قند چه خطراتی را در پی دارد؟
از این ترکیب گوگردی در برخی نانوایی ها برای ورآمدن خمیر استفاده می شود. این ماده با از بین بردن پرزهای روده، از جذب مواد غذایی مهم جلوگیری می کند، ریتم ترشح انسولین را به هم می زند و از همه مهمتر اینکه در عملکرد آنتی اکسیدانها اختلال ایجاد می کند.
5- چگونه از سدیم هیدروسولفیت در صنعت لوازم آرایشی استفاده می شود؟
از آنجایی که عوامل کاهنده موجود در سدیم هیدروسولفیت سبب واکنش بین هیدروژن و سایر مواد می شود، از این ماده در تولید محصولات دست و بدن، رنگ مو، دئودورانتها، مرطوب‌کننده ها، محصولات آرایشی فر کننده و حتی صاف کننده مو مورد استفاده قرار می گیرد.