مونو پروپیلن گلیکول نام ترکیب شیمیایی است که به دلیل ساختار و ویژگی های منحصر به فرد آن در صنایع مختلفی مانند غذا و دارو کاربردهای فراوانی دارد. هر فرمول شیمیایی دارای نام استاندارد آیوپاک می باشد. نام آیوپاک مونو پروپیلن گلیکول، پروپان 1 و 2 دیول است و دارای ساختار شیمیایی C3H8O2 می باشد. ممکن است با علائم اختصاری مانند PG و MPG در برچسب مواد روبرو شوید که در واقع مونو پروپیلن گلیکول می باشند. این ماده، الکلی است که قابلیت حل شدن در آب را دارد. به غیر از حل شدن در آب در حلالهای دیگری مانند کلروفروم و استون نیز حل می شود. نام این ماده شیمیایی در بسیاری صنایع به چشم می‌خورد، این ماده بی رنگ و شفاف و دارای چسبندگی می باشد. مونو پروپیلن گلیکول استانداردهای لازم برای حضور در صنایع مهمی مانند غذا و دارو را دارد. این ماده دارای گریدهای مختلفی است و هر نوع آن در صنایع متفاوتی کاربرد دارند.
تولید مونو پروپیلن گلیکول
مهمترین روش تولید صنعتی مونو پروپیلن گلیکول، تولید آن از پروپیلن اکسید است. این روش در دما و فشار بالا انجام می شود و غیر کاتالیزوری است. پروپیلن اکسید و آب در دمای بالا واکنش می دهند و با استانداردسازی واکنش، تولید واکنش به سمت تولید MPG می رود و در نهایت جداسازی انجام خواهد شد. در روش دوم کاتالیزورها مورد استفاده قرار می گیرند و واکنش در دمای 150 درجه سانتیگراد خواهد بود. واکنش دوم در بستر رزین و محیط اسیدی یا بازی انجام خواهد شد. اگر این ماده از گلیسرول تولید گردد، دارای بو و مزه خواهد بود و بیشتر برای مصارف صنعتی بکار خواهد رفت. گلیسرول بکار رفته از مسیر تولید بیودیزل تولید می گردد. در تولید صنعتی این محصول، موادی با خلوص متفاوت تولید می شود که باید خالص سازی و در نهایت مورد استفاده قرار گیرد.
کاربرد مونو پروپیلن گلیکول
مونو پروپیل گلیکول دارای گریدهایی با کاربردهای متفاوت می باشد. گریدی که برای موارد صنعتی بکار می رود، با انواع خوراکی و دارویی تفاوت دارد. معمولا این ماده برای مصرف دارویی دارای خلوص زیادی است و استخراج آن هم دارای روش مختلفی خواهد بود. به دلیل ویژگی های فیزیکی و شیمیایی، این ماده کارایی بسیار زیادی در صنعت دارد. مونو پروپیلن گلیکول در صنعت به عنوان حد واسط های شیمیایی بکار می رود و علاوه بر آن نیز در مواد شوینده کاربرد دارد. برای تولید رزینها و رنگهای لاتکس هم از این ماده استفاده می شود. شاخه صنعتی پروپیلن گلیکول در فرایندهای مختلف صنعتی کاربرد دارد و بدون حضور این ماده انجام فرایندها مختل خواهند شد. این ماده به دلیل خاصیت فیزیکی که دارد به عنوان یک ضد یخ مناسب می باشد. یکی از کاربردهای مهم و کلیدی این ماده کاربرد آن در صنعت نفت است.
از مهمترین کاربردهای مونو پروپیلن گلیکول، کاربرد آن در صنایع مواد اولیه غذایی است. با کمک این ماده، رطوبت مواد غذایی باقی می ماند و غلظت و شکل آن هم بسیار عالی خواهد بود. در اکثر مواد غذایی بسته بندی شده این ماده بکار می رود. این محصول شیمیایی غیر مضر برای بدن، ممکن است، در نقش حلال استفاده گردد. رنگها و مواد افزودنی و یا آنتی اکسیدانها در این ماده حل می شوند و در غذا باقی می مانند. در برخی مواد غذایی خشک که چندین ماده در کنار هم قرار گرفته اند و بدون پخته شدن به دست مشتریان می رسد، مونو پروپیلن وجود دارد.
مونو پروپیلن گلیکول توانایی غلیظ کردن و ثابت نگه داشتن مواد غذایی کنار یکدیگر را نیز دارد. در بسیاری از خمیرهای آماده از این ماده استفاده می شود و موجب پایداری بیشتر آن می گردد. در سسها از MPG برای جلوگیری از جدا شدن روغن و سرکه استفاده می شود. کمتر ماده غذایی بسته بندی وجود دارد که از این محصول استفاده نشده باشد. انواع نوشیدنی ها، تنقلاتی مانند پاپ کورن، آجیلها و نانهای بسته بندی دارای این ماده هستند و رطوبت آنها به خوبی حفظ می شود. این ماده شیمیایی در طعمهای مختلف بستنی نیز وجود دارد.
نکات ایمنی در مورد مونو پروپیلن گلیکول
برای کار با مواد شیمیایی باید نکات ایمنی رعایت گردد. تولید کننده ماده شیمیایی با توجه به استانداردها و خصوصیات شیمیایی و فیزیکی ماده روش کار با آن را در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهد. مصرف این ماده در کارخانه های مختلف و برای تولید مواد دارویی، صنعتی و غذایی بسیار زیاد می باشد. در صورت تماس با پوست احتمال ایجاد خارشهای پوستی شدید وجود دارد. بنابراین استفاده از دستکش در حین کار ضروری می باشد. اگر بر اثر بی احتیاطی تماس ایجاد شود باید محل مورد نظر را به خوبی با آب شستشو داد. این ماده دارای بخارهایی می باشد که در صورت ورود به بینی موجب تحریک ریه خواهد شد.
مونو پروپیلن گلیکول با ورود به دهان به صورت مستقیم می تواند بر روی کبد و کلیه تاثیر بگذارد. باید دقت بسیار زیادی در حین کار انجام شود تا از ورود این ماده به دهان جلوگیری شود. باید از ابزار ایمنی مانند دستکش و ماسک در حین کار استفاده گردد. نحوه نگهداری و ذخیره این مواد نیز باید طبق قوانین و ایمنی مواد باشد. ظروف نگهداری مونو پروپیلن گلیکول باید در مکانی کاملا خشک و به دور از نور و گرما قرار گیرد. این ماده باید در مکانی انبار یا استفاده شود که تهویه مناسب داشته باشد. از دیگر نکات ایمنی که برای نگهداری این ماده باید مورد توجه قرار بگیرد، دمای محل نگهداری است که حداکثر 23 درجه باشد. نگهداری این ماده در کنار اسید ها، مواد قلیایی و اکسید کننده ها باید با احتیاط باشد.
خرید و فروش مونو پروپیلن گلیکول
خرید و فروش مواد شیمیایی مانند مونو پروپیلن گلیکول از طریق شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات انجام می شود. کیمیا تجارت تات محصول تولید کره را که با برند اسکای موجود است، عرضه می کند. این محصول در بشکه های 250 کیلوگرمی همراه با برگه آنالیز معتبر به فروش می رسد. برای خرید MPG صاحبان صنایع و افرادی که نیاز به خرید خرده یا عمده این محصول دارند، می توانند لیست قیمت انواع گریدهای مونو پروپیلین را از کارشناسان فروش شرکت کیمیا تجارت تات تهیه نمایند.
سوالات متداول مونو پروپیلن گلیکول
1- گریدهای متنوع مونو پروپیلن گلیکول کدامند؟
از مهمترین گریدهای این محصول می توانیم در شاخه های غذایی دارویی و صنعتی اشاره کنیم. هرکدام از این گریدها خود به تنهایی دارای محصولات متنوعی هستند که در زمینه صنعت بهداشتی، دارویی، خنک کننده ها و … مورد استفاده قرار می گیرند.
2- محلول آبی مونو پروپیلن گلیکول چه خاصیت و چه نوع کاربردی دارد؟
مونو پروپیلن گلیکول دارای خاصیت آنتی فریز می باشد. به همین منظور از این ماده به عنوان ضد یخ هواپیما در انتقال حرارتی پایین به بالا مورد استفاده می شود. همچنین در تولید انواع لاکها و حلال انواع رنگها نیز از این مایع استفاده خواهد شد. این ماده همچنین به عنوان یک حد واسط نیز در نظر گرفته می شود.
3- از این ماده در صنعت غذایی چه استفاده هایی می شود؟
برای تولید انواع رنگ دهنده های غذا، پایدار کننده میوه ها و سبزیجات، از بین برنده آلاینده های مختلف موجود در مواد غذایی، در تولید موادی مانند انواع مشاغل و انواع پنیر ها و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.
4- آیا از مونو پروپیلن گلیکول برای تولید محصولات آرایشی نیز استفاده می شود؟
مونو پروپیلن گلیکول در تولید انواع محصولات آرایشی مردانه و زنانه مانند خمیر ریش، انواع کرمهای مرطوب کننده، خمیر دندانهای مختلف، برای تولید انواع عطر و ادکلن، برای تولید موادی که دارای رنگ هستند، مانند انواع رژ و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.
5- آیا استفاده از مونو پروپیلن گلیکول در مواد آرایشی و غذایی و دارویی خطراتی را ایجاد می کند؟
اگر از میزان مشخصی از این ترکیب در انواع محصولات آرایشی و بهداشتی، غذایی و دارویی استفاده شود، این محصولات دارای ایمنی لازم خواهند بود. در صورت استفاده بیش از اندازه از این ماده قطعاً می تواند آسیبهای متنوعی را برای پوست و زیبایی شما و یا بدنتان به همراه داشته باشد.