دی اتانول آمین (Diethanolamine) ترکیبی معدنی است که در حالت خالص و در دمای اتاق به صورت کریستال های سفید رنگ با بویی مشابه بوی آمونیاک می باشد. این ماده به شدت جاذب رطوبت است و وقتی در معرض هوا قرار گیرد به صورت مایع لزج و بدون رنگ در می آید. این محصول در واقع چند عامله است و به عنوان آمین نوع دوم عمل می کند. به دلیل وجود آمین در ساختار آن، خاصیت قلیایی دارد و در آب محلول خواهد بود. با اسید ها واکنش می دهد و در نتیجه صابون و نمک را به وجود می آورد.
تولید دی اتانول آمین
دی اتانول آمین از واکنش آمونیاک با اکسید اتیلن تولید می شود. این فرآیند، تنها فرآیند تولید این ماده در مقیاس صنعتی است. در این فرآیند واکنش ها در فاز مایع و در حضور آب انجام می گیرند و بسیار گرمازا هستند. نسبت تولید آن معمولا با نسبت مولی آمونیاک به اکسید اتیلن ورودی واکنش کنترل می شود. امروزه اتانول آمین ها در مقیاس صنعتی از واکنش اکسید اتیلن با آمونیاک تولید می شوند. این واکنش به کندی انجام می گیرد و افزودن آب باعث شتاب یافتن واکنش می گردد. اتانول آمین های تهیه شده در این روش دارای خلوص بالای 99 درصد هستند.
کاربرد دی اتانول آمین
دی اتانول آمین یک اسید آمینه است که معمولاً در تهیه صابون ها و سورفکتانت ها، مواد شیمیایی کشاورزی و فراوری نساجی کاربرد دارد. همچنین این محصول به عنوان جاذب برای جذب گازهای اسیدی مانند کربن دی اکسید و هیدروژن دی سولفید در فرآیند شیرین سازی گاز ترش، به عنوان حلال و یک تثبیت کننده برای سنتز اکسید روی نیز استفاده می شود تا این ترکیب به عنوان فتو آند در سلول های خورشیدی مورد استفاده قرار گیرد. بعلاوه این ترکیب به عنوان مواد فعال کننده سطح در صنایع نساجی و آفت کش‌ها، امولسیفایرها و پراکنده کننده در مواد شیمیایی کشاورزی و آرایشی و دارویی بکار می رود. دی اتانول آمین به عنوان مایع پاک کننده برای امولسیون های نقاشی، شامپو ها، پاک کننده ها و جلا دهنده ها نیز استفاده می شود.
همچنین این ماده کاربرد های فراوانی در صنایعی مانند شوینده ها، لاستیک سازی، صنعت نفت و گاز دارد. از این محصول به دلیل خورنده نبودن، در شیرین سازی گاز طبیعی و حذف گازهای اسیدی درون خط لوله های گاز بهره می برند. در روش های جدیدتر که برای حذف از حلال هیبریدی استفاده می شود، مخلوطی از محلول آبی دی اتانول آمین و متانول کاربرد دارد.
شرایط نگهداری از دی اتانول آمین
از نگهداری دی اتانول آمین با اسید های قوی و اکسید کننده ها باید به شدت خودداری شود. این محصول بایستی در جای خشک و به دور از گرما و حرارت نگهداری گردد. محیط نگهداری آن باید از تهویه مناسب برخوردار باشد. این ماده با هوا واکنش می دهد، لذا بعد از استفاده، از محکم بودن درب ظرف نگهداری آن اطمینان خاطر حاصل شود. ترکیب خالص این ماده را در دمای 50 درجه سانتیگراد ذخیره می نمایند تا مایع باقی بماند. این ترکیب با فلزاتی نظیر مس، روی، آلومینیوم و آلیاژ های آنها واکنش نشان می دهد و خوردگی این فلزات را در پی دارد. بنابراین برای نگهداری و حمل و نقل این محصول از ظروفی با این جنس استفاده نمی گردد.
از قابل اشتعال پذیر بودن این محصول نمی توان چشم پوشی کرد. زمانی که شعله ور شود و یا در معرض حرارت قرار گیرد، می تواند با مواد اکسید کننده وارد واکنش شود. در صورت آتش گرفتن آن باید دستگاه تنفسی شامل دهان و بینی را با پارچه ای مناسب پوشاند. برای خاموش کردن آتش حاصل از این محصول می توان از اسپری های آب، مواد ضد آتش شیمیایی خشک، فوم های الکل و یا کپسول های گاز دی اکسید کربن استفاده کرد. توصیه می گردد از آب برای خشک کردن آتش استفاده شود. خاموش کردن آتش حاصله با آب موجب می گردد تا ظروف خنک شوند و از تولید بخارات سمی تا حد امکان جلوگیری به عمل آید و مانع از گسترش آتش شود.
نکات ایمنی در مورد دی اتانول آمین
دی اتانول آمین جز مواد خطرناک طبقه بندی می گردد. تماس با این محصول باعث تحریک چشم و پوست می شود. تنفس بخارات آن ممکن است موجب سرفه، احساس خستگی، حالت تهوع و سردرد گردد. همچنین تماس پوستی با این ماده می تواند تحریک پوست و واکنش های آلرژیک را ایجاد نماید. در هنگام حرارت دیدن، بخارات سمی تولید می کند. بنابراین باید از گرما دیدن و مشتعل شدن آن جلوگیری شود. همچنین این ترکیب ممکن است به نیتروز آمین تبدیل شود که ترکیبی بسیار سرطان زا است.
استفاده از دی اتانول آمین در محصولات آرایشی و بهداشتی توصیه نمی شود. این ترکیب در محصولات آرایشی می تواند ترکیباتی مانند نیتروز آمین را به وجود آورد که می تواند برای سلامت شخص بسیار مضر واقع شود و یا حتی منجر به ایجاد سرطان گردد. علاوه بر این در فرمولاسیون مواد آرایشی، این ترکیب ممکن است با سایر مواد تشکیل دهنده یک ماده سرطان زا به نام نیترو سیدانول آمین که از طریق پوست جذب می شود، واکنش نشان دهد. بر این اساس استفاده از تری اتانول آمین که حاوی مقادیری از دی اتانول آمین نیز می باشد، تنها در مقادیر مجاز جایز می باشد.
خرید و فروش دی اتانول آمین
دی اتانول آمین تولید ایران در بشکه های 200 کیلوگرمی و با درصد خلوص 99 درصد آماده تحویل به مشتریان می باشد. شرکت کیمیا تجارت تات آمادگی دارد ضمن دریافت سفارش مشتریان برای این محصول، سایر محصولات مورد نیاز را نیز با بهترین قیمت و کیفیت تأمین کند و در اسرع وقت به وسیله سیستم حمل و نقل مطمئن به شهرهای مختلف ارسال نماید. برای اطلاع از قیمت و خرید این محصول با کارشناسان فروش ما و یا با شماره 02166530150 تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول دی اتانول آمین
1- دی اتانول آمین چه بویی دارد؟
این ترکیب یک جامد سفید رنگ، کریستالی یا یک مایع بی رنگ متمایل به زرد است که بویی ملایم و شبیه به بوی آمونیاک دارد. از این ماده در موارد مختلف نظیر شامپوها، رنگها و یا شوینده ها استفاده می شود.
2- کاربرد دی اتانول آمین در شامپو چیست؟
دی اتانول آمین و ترکیبات آن در صنایع مختلف مانند صنایع شوینده استفاده می شوند. از این محصول به عنوان تنظیم کننده pH در شامپو استفاده می شود که می تواند اسیدی بودن سایر مواد موجود در آن را کنترل نماید.
3- آیا دی اتانول آمین می تواند باعث آسیب به مو شود؟
به طور خاص از این محصول برای کاهش کشش سطحی بین مواد محلول در روغن و مواد محلول در آب در شامپو استفاده می شود. متاسفانه این ماده می تواند به کراتین موها آسیب وارد کرده و پتانسیل این را دارد که باعث تحریک پوست سر شود.
4- آیا دی اتانول آمین سرطان زاست؟
این ترکیب به عنوان یک ماده سرطان زا توسط انجمن حفاظت از محیط زیست کالیفرنیا طبقه بندی شده است. مطابق آزمایشهای انجام شده توسط این انجمن، این ماده می تواند باعث ایجاد آسیب به بدن انسان شود.
5- چگونه می توان دی اتانول آمین را تمیز نمود؟
برای تمیز کردن دی اتانول آمین کافی است تا 15 دقیقه دست خود را با صابون و آب فراوان بشویید. در صورت تماس با چشم نیز بهتر است در ابتدا به مدت 15 دقیقه چشم های خود را با آب فراوان شستشو داده و پلک بزنید. در نهایت بهتر است در این حالت به بیمارستان نیز مراجعه نمایید.