ایزوپروپیل الکل (Isopropyl alcohol) یا ایزوپروپانول (IPA) یک الکل آلی شفاف با فرمول شیمیایی C3H8O است که بویی شبیه به استون دارد. این الکل خاصیت ضد باکتریال داشته و در بسیاری از شوینده‌ها صابون‌ها و عطرها و همچنین از غلظت ۷۰% آن در ضدعفونی‌کننده‌ها و محلول‌های پزشکی استفاده می‌شود ایزوپروپیل الکل حلال بسیاری از ترکیبات ناقطبی است. این حلال با آب نیز مخلوط می‌شود؛ ولی در محلول‌های نمکی حل نخواهد شد. این الکل برای پلاستیک‌ها و لاستیک‌ها خاصیت خورندگی دارد.
تولید ایزوپروپیل الکل
ایزوپروپیل الکل برای اولین‌بار در سال ۱۹۲۰ توسط شرکت Standard Oil به‌وسیله هیدراته کردن پروپن تولید گردید و از آن برای اکسیداسیون استون استفاده شد. امروزه این الکل به دو روش تجاری مرسوم تولید می‌شود:
در روش اول پروپیلن به‌صورت غیرمستقیم به‌وسیله اسید سولفوریک، هیدراته شده و ایزوپروپیل سولفات حاصل می‌شود. سپس ایزوپروپیل سولفات با استفاده از بخار هیدرولیز می‌شود و سولفوریک و ایزوپروپیل الکل به دست خواهد آمد. این روش درگذشته کاربرد بیشتری داشته است.
در روش دوم پروپیلن با خلوص بالای ۹۰% به‌صورت مستقیم هیدراته می‌شود. در این روش نیازی به استفاده از اسید سولفوریک نیست که به همین سبب این روش نسبت به روش قبل مدرن‌تر است.
کاربرد ایزوپروپیل الکل
ایزوپروپیل الکل کاربردهای متنوع و متعددی دارد که اصلی‌ترین کاربرد امروزی برای ایزوپروپیل الکل با غلظت ۷۰% در محلول‌های پزشکی مثل ضدعفونی‌کننده‌ها و ژل‌های ضدعفونی‌کننده دست است. همچنین به‌عنوان محلول نگهدارنده نمونه‌های بیولوژیکی همچون محصول استخراج DNA در آزمایشگاه، در تولید کیسه‌های یخ و محلول‌های پانسمان است. همچنین در فرایند بافت‌شناسی در مرحله آب‌گیری نمونه‌ها نیز می‌تواند در آزمایشگاه‌های پاتوبیولوژی و پاتولوژی بکار رود. کاربردهای بیشتر ایزوپروپیل الکل به عنوان یک ضدعفونی‌کننده به صورت تخصصی‌تر مورد بررسی قرار داده‌ایم.
در صنعت از ایزوپروپانول که در دسته حلال‌ها قرار دارد، برای ساخت ضد یخ و تمیزکردن آثار روغن‌ترمز، حلال در لوازم آرایشی، ضدعفونی‌کننده سطوح و لوازم الکترونیک، کاتالیزور واکنش‌های شیمیایی، فرایندهای استخراج، تولید روان‌کننده‌ها جوهرها و ضد لک‌ها و آفت‌کش‌ها سنتز برخی مواد اولیه شیمیایی مانند متیل ایزو بوتیل کتون و استون کاربرد دارد. شما می‌توانید با مطالعه مطلب شیشه‌شوی ضدیخ با ایزوپروپیل الکل در مورد این کاربرد اطلاعات بیشتری کسب کنید.
نکات ایمنی در مورد ایزوپروپیل الکل
از آنجایی که ایزوپروپیل الکل به وفور بکار می‌رود لازم است که نکات ایمنی در خصوص بکارگیری آن رعایت شود. خوردن ایزوپروپیل الکل مسمومیت به همراه خواهد داشت و حتی می‌تواند کشنده باشد. در صورت تماس با چشم باعث قرمزی و التهاب چشم می‌شود و باید به مدت 15 دقیقه چشم را با آب بشویید و در صورت تداوم التهاب به پزشک مراجعه کنید. استنشاق بخارات آن باعث تحریک گلو، بینی و به‌طورکلی دستگاه تنفسی می‌شود و در صورت بروز این شرایط فوراً به محلی با هوای آزاد روید. این ماده بسیار آتش‌گیر است و در دماهای بسیار پایین با کوچک‌ترین جرقه نیز آتش می‌گیرد. همچین در صورت تماس با پوست می‌بایست پوست را با آب و صابون بشویید.
ترکیب‌کردن ایزوپروپیل الکل با سفیدکننده خانگی به علت آزادشدن گازهای سمی بسیار خطرناک است؛ زیرا باعث سردرد، سرگیجه، التهاب ریه‌ها و در موارد حادتر باعث مشکلات کبدی و کلیوی و آسیب سیستم عصبی شوند. از ایزوپروپیل الکل نباید بر روی زخم باز استفاده شود زیرا روند بهبود را به تأخیر می‌اندازد. همچنین استفاده از آن بر روی دیگر عارضه‌ها پوستی مانند آفتاب‌سوختگی یا التهاب نیز توصیه نمی‌شود. محل نگهداری آن باید خنک و دارای تهویه مناسب باشد و نیز دور از منابع قابل اشتعال نگهداری شود. بعلاوه بشکه‌های نگهداری آن باید به خوبی بسته شوند تا از تبخیر و آلودگی در امان باشد.
خرید و فروش ایزوپروپیل الکل
شرکت کیمیا تجارت تات آماده تحویل ایزوپروپیل الکل با خلوص ۹۹ درصد و تولید کشور هند در بشکه به مشتریان گرامی است. این شرکت قادر است علاوه بر تأمین ایزوپروپیل الکل، سایر محصولات شیمیایی موردنیاز شما را با بهترین کیفیت و قیمت تأمین کند و در کوتاه‌ترین زمان ممکن با استفاده از سیستم حمل‌ونقل مطمئن به و ایمن به شهرهای مختلف ارسال نماید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره قیمت و خرید این محصول، با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.
سوالات متداول ایزوپروپیل الکل
۱- برخی از ویژگی‌های اساسی ایزوپروپیل الکل چیست؟
این ماده به شکل مایعی بی‌رنگ و فرار، آتش‌گیر، تلخ، دارای خاصیت آنتی‌باکتریال و بویی بین استون و اتانول است. به‌عنوان حلالِ طیف وسیعی از ترکیبات قطبی و غیرقطبی استفاده می‌شود. در محلول‌های نمکی حل نمی‌شود و برای بعضی از انواع پوشش‌ها، پلاستیک و لاستیک‌ها خاصیت خورندگی دارد.
۲- از ایزوپروپیل الکل چه استفاده‌هایی در علوم پزشکی و آزمایشگاهی می‌شود؟
از این ماده با درصد ۶۰ تا ۷۰% در الکل پزشکی (رابینگ الکل‌ها)، ضدعفونی‌کننده‌ها، کیسه‌های یخ، محلول‌های پانسمان و با درصد ۷۰ تا ۹۰% برای نگهدارنده نمونه‌های بیولوژیکی، استخراج DNA و فرایند پردازش بافت استفاده می‌شود.
۳- کاربردهای ایزوپروپیل الکل در صنایع مختلف را نام ببرید؟
ساخت ضد یخ، مایعات شستشوی خودرو، حذف آثار روغن‌ترمز از سیستم‌های هیدرولیکی، حلال لوازم آرایشی، دئودورانت‌ها، لوسیون‌ها، کاتالیزورها و معرف‌های شیمیایی، جوهرها، استون، گلیسرول، ایزوپروپیل استات، متیل ایزوبوتیل کتون، ایزوپروپیل آمین، گریس‌ها، روان‌کننده‌ها، آفت‌کش‌ها، حشره‌کش‌ها، تمیزکردن فولاد ضدزنگ و… از جمله کاربردهای آن است.
۴- آیا ایزوپروپیل الکل در جلوگیری از انتشار و انتقال ویروس کرونا مؤثر است؟
ازآنجایی‌که این ماده نیز نوعی الکل است، می‌تواند باکتری‌ها و ویروس‌ها را طی فرایند دناتوراسیون و تجزیه غشای چربی آنها از بین ببرد؛ بنابراین می‌تواند در حذف ویروس کرونا مؤثر واقع شود.
۵- استفاده از ایزوپروپیل الکل چه خطراتی را به دنبال دارد؟
تقطیر این ماده بر روی منیزیم، انواعی از پراکسیدها را تولید می‌کند که در غلظت معینی، سبب انفجار می‌شود. دارای فعالیت مهارکنندگیِ سیستم عصبی مرکزی است و سبب گرگرفتگی، آلرژی، سردرد، سرگیجه، افسردگی، سوزش چشم، مشکلات تنفسی، حالت تهوع، استفراغ، فشارخون پایین، بیهوشی، شوک و کما می‌شود.