ادتا (EDTA) یا اتیلن دی آمین تترا استیک اسید یک ماده بسیار پرکاربرد در صنایع مختلف است و بیشتر به عنوان کلات کننده مورد استفاده قرار می گیرد. ادتا به صورت ادتا 2 سدیم و ادتا 4 سدیم موجود است. این ترکیب یک ماده شیمیایی است که اولین بار در سال 1935 توسط فردیناند مانز شناخته شد. امروزه از آن برای مقاصد صنعتی و پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب یک آمینو پلی کربوکسیلیک اسید جامد، بی رنگ و محلول در آب است. ادتا باز کونژوگه اتیلن دی آمین تترا استات است که کاربرد پذیری آن به دلیل نقشی است که به عنوان لیگاند و کلاتور برای جداسازی یون های مس و آهن بازی می کند.
هر چه ادتا بیشتر به شکل نمک وجود داشته باشد، pH محلول آب بالاتر است که بنابراین، حلالیت در دمای اتاق بیشتر می شود. این می تواند با افزودن تدریجی محلول غلیظ هیدروکسید سدیم به محلول ادتا حاصل شود. پس از اتصال ادتا به یک مجموعه فلزی، یون های فلزی در محلول باقی خواهند ماند اما واکنش پذیری کمتری دارند. این ترکیب به صورت چندین نمک تولید می شود که مهمترین آنها ادتا 2 سدیم، دی سدیم کلسیم و ادتا 4 سدیم هستند. ادتا 2 سدیم یک عامل کلاتور است که قادر به حذف فلزات سنگینی مانند سرب یا جیوه از خون می باشد.
کاربرد ادتا 2 سدیم
ادتا 2 سدیم به طور گسترده در صنایع مختلف مانند صنعت خمیر و کاغذ سازی، مواد غذایی و همچنین در پزشکی و داروسازی کاربرد دارد. در صنعت از این محصول برای جداسازی یون های فلزی در محلول های آبی بهره می برند. این ماده به خاطر نقش لیگاند شش دندانه طور گسترده برای حل کردن سنگ آهک استفاده می شود. به منظور جلوگیری از رنگ زدایی اکسایشی کاتالیز شده توسط یون های فلزی به عنوان نگهدارنده و پایدار کننده مواد غذایی استفاده می شود. در ادامه به برخی کاربرد های آن خواهیم پرداخت.
محلول های پاک کننده و شوینده ها اغلب دارای ادتا می باشند؛ زیرا یون ها با ایجاد پیوند با ادتا تمایل خود برای رسوب شدن یا تداخل با صابون ها و شوینده ها را از دست می‌دهند. به همین دلیل در صابون سازی اغلب از این ماده بهره می برند. برای مطالعه بیشتر در خصوص کاربرد ادتا 2 سدیم درصنایع شوینده می توانید به مطلب اختصاصی آن مراجعه کنید.
ادتا 2 سدیم در داروسازی و پزشکی و دندانپزشکی نیز کاربرد های فراوانی دارد. در دندان پزشکی از آن برای درمان کانال ریشه دندان استفاده می شود. همچنین این محصول به عنوان نگهدارنده قطرات چشمی و ارزیابی عملکرد کلیه و برای آنالیز نمونه های خون و نیز به عنوان یک ضد انعقاد کننده کاربرد دارد. این ماده به عنوان یک دیسپرس کننده در کاهش رشد باکتریایی در جراحی های چشم نیز مورد استفاده قرار می گیرد. ادتا 2 سدیم یک آنتی اکسیدان است به همین دلیل از آسیب رسیدن به دیواره عروق به وسیله رادیکال های آزاد ممانعت به عمل می آورد.
ادتا نوعی ماده شیمیایی است که به غذا ها و نوشیدنی های خاصی افزوده می شود تا به آنها کمک کند رنگ و طعم خود را حفظ کنند. به عنوان مثال در تولید مواد غذایی مانند سودا، کنسرو میوه و سبزیجات، شیرین کننده های غیر مغذی و چاشنی هایی مثل سس مایونز کاربرد دارد. به گزارش سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) این ماده برای استفاده در غذاها در ایالات متحده بی خطر است.
نکات ایمنی در مورد ادتا 2 سدیم
ادتا 2 سدیم می تواند باعث مشکلات محیط زیستی فراوانی شود؛ زیرا این ماده طول عمر بالایی دارد. بسیاری از گونه های شامل این محصول در محیط بسیار پایدار ترند و تجزیه آن به کندی و در حضور نور خورشید صورت می پذیرد. مهمترین فرایند حذف آن از آب های سطحی تجزیه نوری مستقیم در طول موج های کمتر از 400 نانومتر است. همچنین با استفاده از میکروارگانیسم ها می توان آن را تا 80 درصد از پساب صنعتی تصفیه کرد.
شایعترین عارضه جانبی این ماده شیمیایی، سوزش در محل تزریق است. عوامل کلات کننده همچنین می توانند عوارض جانبی جدی و حتی خطرناک برای زندگی ایجاد کند. یکی از جدی ترین عوارض آن آسیب کلیه و نارسایی کلیه است. عوارض جانبی دیگری که گزارش شده است که عبارتند از: کم خونی، لرز، تب یا سردرد، لخته شدن خون در رگ، سطح پایین منیزیم و پتاسیم در خون، اسهال، استفراغ و حالت تهوع، خستگی، سطح غیر طبیعی کلسیم در خون، شوک انسولین، ضربان قلب نامنظم، فشار خون پایین و تشنگی
خرید و فروش ادتا 2 سدیم
ادتا 2 سدیم تولید چین در کیسه های 25 کیلوگرمی و با درصد خلوص 99 درصد آماده تحویل به مشتریان می باشد. شرکت کیمیا تجارت تات آمادگی دارد ضمن دریافت سفارش مشتریان برای این محصول، سایر محصولات مورد نیاز را نیز با بهترین قیمت و کیفیت تأمین کند و در اسرع وقت به وسیله سیستم حمل و نقل مطمئن به شهرهای مختلف ارسال نماید. برای اطلاع از قیمت و خرید این محصول با کارشناسان فروش ما و یا با شماره 02166530150 تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول ادتا 2 سدیم
1- ادتا 2 سدیم چه کاربردی در زمینه پزشکی دارد؟
از اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) برای اتصال به مواد معدنی و فلزات و حذف آنها از بدن (مثل مسمومیت با سرب)، درمان سمیت دیگوکسین، درمان اورژانسی هیپرکلسمی، کنترل آریتمی بطنی به علت سمیت، حذف مواد معدنی باقی مانده در لایه اسمیر (در دندانپزشکی) نیز استفاده می شود.
2- کاربردهای آزمایشگاهی ادتا 2 سدیم چیست؟
در آزمایشگاه های بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی از این ماده به عنوان شلاته کننده یونهای فلزی، غیرفعال کردن آنزیمهای وابسته به فلز، جلوگیری از آسیب به DNA و پروتئین و پلی ساکارید، بازدارنده انتخابی برخی هیدرولازها، به عنوان ضد کلاژناز، جلوگیری از تجمع رشد سلولها در حین پاساژ سلولی و … استفاده می شود.
3- نقش ادتا 2 سدیم در بخش صنعت چیست؟
از این ماده برای جدا کردن یونهای فلزی در محلولهای آبی، نساجی، جلوگیری از تغییر رنگ محصولات، عامل تبادل یونی، کشاورزی، ماده تمیز کننده و محافظ مبلمان، ساخت جوهر و محصولات رنگی، شوینده های خانگی، محصولات مراقبت از پوست، عامل کلیت دهنده، افزایش دهنده حلالیت فلزات در خاک و … استفاده می شود.
4- از ادتا چه استفاده هایی در بخش دارویی می شود؟
درمان سمیت با یونهای فلزی، کاهش عوارض تزریق مکرر خون، روان کردن کانالهای ریشه دندان، عامل نگهدارنده در قطرات چشمی، ارزیابی نرخ تصفیه گلومرولها، آنالیز خون (شمارش گلبولهای خون)، کاهش رشد باکتریها در محیط آزمایش و …
5- استفاده از ادتا 2 سدیم چه عوارض جانبی را به دنبال دارد؟
ایجاد سمیت سلولی و ژنتیکی، تأثیرات منفی در باروری و رشد و همچنین سمیت تنفسی و پوستی از جمله عوارضی است که در پی مصرف این ماده به وجود می آید.