آمونیوم پرسولفات (Ammonium persulfate) ترکیبی است غیر آلی و سفید رنگ که در آب به مقدار زیاد حل می گردد. حلالیت آن در آب گرم افزایش خواهد یافت و محلول آن با افزایش دما خاصیت خورندگی پیدا می کند. آمونیوم پرسولفات یک اکسید کننده قوی نیز می باشد که با نام آمونیوم دی پروکسی سولفات نیز آن را می شناسند. در علم شیمی شاخه پلیمر، به عنوان ماده پاک کننده و سفید کننده از آن بهره می برند. این ماده ممکن است در حالت محلول به سولفات هیدروژن آمونیوم و پراکسید هیدروژن هیدرولیز شود. این محصول همچنین به تنهایی باعث سوزاندن نمی شود اما ممکن است به صورت خود به خودی سبب سوزاندن و احتراق سایر مواد آلی که یا آن در ارتباط هستند، شود.
این ترکیب در دمای 120 درجه سانتیگراد تجزیه می شود و از هم خواهد پاشید. در هنگام مواجهه با میزان حرارت زیاد، می تواند اکسیژن را تجزیه کند و با گرم شدن می تواند اکسید های نیتروژن سمی، اکسید های گوگرد و بخار های آمونیاک را ایجاد نماید. این ماده به شکل گسترده در تولید فلزات، منسوجات، سلفون، لاستیک، کاغذ های چسب، انواع غذا ها، صابون، مواد شوینده و سفید کننده های موی سر استفاده می شوند.
تولید آمونیوم پرسولفات
تولید آمونیوم پرسولفات برای اولین بار توسط هیو مارشال صورت گرفت. بطوریکه این ترکیب توسط الکترولیز محلول غلیظ و سرد سولفات آمونیوم یا بی سولفات آمونیوم در سولفوریک اسید تولید می شود.
کاربرد آمونیوم پرسولفات
کاربرد آمونیوم پرسولفات به عنوان کاتالیزور برای فرایند کوپلیمریزاسیون انواع ژل های آکریل آمید و بیس آکریل آمید در آزمایشگاه بیولوژی کاربرد می باشد. این واکنش پلیمریزاسیون توسط رادیکال های آزادی که در هنگام واکنش اکسیداسیون و احیاء تشکیل می شوند، صورت می گیرد. این ماده همچنین به همراه تترا متیل اتیلن دی آمین برای کاتالیز کردن پلیمریزاسیون آکریل آمید در ساخت ژل پلی آکریل آمید استفاده می شود. از این رو برای SDS-PAGE و وسترن بلات در تحقیقات آزمایشگاهی و بیولوژیکال مهم است.
آمونیوم پرسولفات به عنوان یک ماده اکسید کننده و منبع رادیکال آزاد کاربرد های تجاری بسیار فراوانی دارد. بطور کلی نمک های سولفات عمدتاً به عنوان رادیکال های آغازگر در فرایند پلیمریزاسیون آلکن ها استفاده می شوند. از جمله پلیمر های مهمی که با استفاده از پرسولفات ها تهیه و تولید می شوند می توان به استایرن-بوتادین و پلی تترا فلورواتیلن اشاره کرد.
این ترکیب به عنوان ترکیبی استاندارد در سفید کننده های مو و ماده سفید کننده در صنعت چربی و صابون نیز کاربرد دارد. بطور کلی از پرسولفات ها در شیمی آلی نیز به عنوان اکسیدان استفاده می شود. این ترکیب همچنین می تواند به عنوان معرف تحلیلی و کاهنده ونیز عامل ثابت کننده (ثبوت) در عکاسی استفاده شود. از این ماده برای حکاکی مس روی صفحه های مدار چاپی به عنوان جایگزینی برای محلول کلرید فریک استفاده می شود. در سال 1908، جان ویلیام تورنتین از یک محلول رقیق سولفات آمونیوم استفاده کرد.
آمونیوم پرسولفات می تواند به عنوان ماده اولیه تولید پرسولفات و پراکسید هیدروژن در صنایع شیمیایی، بازدارنده پلیمریزاسیون، آغازگر پلیمریزاسیون مونومر وینیل کلراید بکار رود. بعلاوه این ترکیب شیمیایی می تواند به عنوان خورنده در برش فلزات و استخراج نفت در صنعت نفت بکار رود. در صنعت مواد اولیه غذایی نیز می توان از آن به عنوان اصلاح کننده گندم و مخمر آبجو و نیز اصلاح آرد استفاده کرد.
خنثی سازی آمونیوم پرسولفات
برای خنثی سازی آمونیوم پرسولفات می بایست در صورت لزوم محلول دارای این ترکیب را با هیدروکسید سدیم رقیق و یا با سولفوریک اسید رقیق ترکیب کرد. با استفاده از این دو ترکیب بازی و اسیدی، pH محلول به حدود 7 خواهد رسید. متعاقب آن، می تواند مصرف و حتی نگهداری از آن را سهولت بخشد.
نگهداری از آمونیوم پرسولفات
نگهداری از آمونیوم پرسولفات بایستی جدا و دور از مواد با قابلیت اشتعال و یا قابل احتراق، ترکیبات آلی و همچنین زنگ زدگی و سایر مواد احیا کننده صورت گیرد. برای جلوگیری از تجزیه این ترکیب و ایجاد و بروز انفجار باید از ترکیب آن جلوگیری به عمل آید. این ترکیب غیر قابل اشتعال است اما می تواند اکسیژن که یکی از ارکان مثلث آتش است را آزاد کند. بنابراین می تواند نقشی تشدید کننده در احتراق دارا باشد. محیط ذخیره سازی و انبار این ترکیب بایستی خشک و تمیز و دارای هوایی با تهویه مناسب باشد. همچنین باید از آتش، گرما و نور مستقیم خورشید به دور باشد. بسته بندی آن نیز باید مهر و موم گردد و دارای برچسب های واضح و سالم که اطلاعاتی از جمله مشخصات و نکات ایمنی نگهداری و کار با این محصول باشد.
نکات ایمنی در مورد آمونیوم پرسولفات
همانند سایر مواد شیمیایی، رعایت نکات ایمنی در مورد آمونیوم پرسولفات نیز اهمیت دارد. گرد و غبار پودر این محصول برای چشم، بینی، گلو، ریه و پوست می تواند تحریک کننده باشد. قرار گیری طولانی مدت در معرض این گرد و غبار می تواند باعث بروز و خودنمایی مشکلات تنفسی شود. نمک های پرسولفات یکی از دلایل عمده بروز یکی از مشکلات تنفسی به نام آسم بخصوص در زنان هستند. قرارگیری در معرض آمونیوم پرسولفات به صورت مداوم می تواند باعث بروز علائمی شبه آسم در افرادی شود که در صنعت آرایشگری فعالیت دارند. افرادی که بدن آنها نسبت به این ترکیب واکنش های آلرژیک نشان می دهند می توان گفت که به سایر پرسولفات های موجود مانند پرسولفات پتاسیم نیز حساس هستند. بعلاوه این محصول حساس باید در دمای بین 15 الی 30 درجه سانتیگرادی نگهداری شود.
خرید و فروش آمونیوم پرسولفات
آمونیوم پرسولفات ساخت ایران با خلوص 98 درصد به فروش می رسد. شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات این افتخار را دارد که علاوه بر فروش محصولات وارداتی، محصولات ساخت ایران را نیز به فروش می رساند. برای خریداری این محصول که کیفیتی مرغوب دارد با کارشناسان واحد فروش شرکت کیمیا تجارت تات در ارتباط باشید.
سوالات متداول آمونیوم پرسولفات
1- آمونیوم پرسولفات چیست؟
آمونیوم پروکسی دی سولفات، پرسولفات آمونیوم و یا APS، یک نمک معدنی است که به صورت کریستالهای پودریِ سفید، کمرنگ و حتی بی رنگ وجود دارد. این ماده بی بو، یکی از اکسیدکننده های قوی و کاربردی در بسیاری از صنایع شیمیایی می باشد.
2- چگونه از آمونیوم پرسولفات در صنایع مختلف استفاده می شود؟
از این ماده در بسیاری از واکنشهای آزمایشگاهی و صنعتی، کاغذسازی، مواد غذایی، تولید شوینده ها، کودهای شیمیایی، برای نگهداری چوب، محصولات آرایشی و بهداشتی (ساخت لایه بردارها)، پلاستیک سازی، حشره کش، قارچ کش و آفت کشها استفاده می شود.
3- استفاده از پرسولفات آمونیوم چه عوارضی را به دنبال دارد؟
ورود آن به دستگاه گوارش سبب ایجاد تهوع، استفراغ، درد در ناحیه شکم، خونریزی معده، تنگی مری، اختلال در تنفس و بیهوشی می شود. به همین علت در هنگام کار با آن حتما از عینک با حفاظ کناری، دستکش و ماسک استفاده نمایید و در محیطی با تهویه مناسب فعالیت کنید.
4- آیا آمونیوم پرسولفات برای محیط زیست خطرناک است؟
آمونیوم پروکسی دی سولفات علاوه بر تاثیرات مخرب بر بدن انسان، به عنوان یک ماده مخرب برای محیط زیست شناخته شده است. از این رو در هنگام جابجایی و دفع آن، می بایست نکات ایمنی را رعایت کرد.
5- چگونه می توان آمونیوم پرسولفات را به صورت صنعتی تولید کرد؟
اگر این ترکیب و سولفوریک اسید را در واکنش الکترولیز با یکدیگر واکنش دهید، طی چند مرحله، در نهایت از طریق کریستالیزاسیون و فرآیندهای جداسازی، می توانید آمونیوم پرسولفات را سنتز نمایید.