امروزه یکی از پارامترهای تعیین کننده توسعه پایدار جوامع بشری، تصفیه فاضلاب خانگی و صنعتی است. تصفیه فاضلاب به منظور حفظ سلامت انسان و با استفاده از پرکاربردترین مواد شیمیایی انجام می شود. لازم است بدانید که صنعت آب و فاضلاب یا به عبارتی تصفیه آب، مجموعه مواد شیمیایی است که برای بهبود کیفیت آب مورد استفاده قرار می گیرد. فرایند تصفیه آب بر اساس موارد مصرف آن متفاوت و متنوع می باشد. به عنوان مثال: نحوه تصفیه آب برای کشاورزی و آب برای مصارف صنعتی با یکدیگر متفاوت است.
تصفیه آب و فاضلاب که با استفاده از مواد شیمیایی امکان پذیر است در کاهش آلودگی های محیط زیست و جبران کمبود منابع آب نقش موثر و بسزایی دارد. به عبارتی، اثرات مخرب و ویرانگر ناشی از دفع نامناسب و غیر استاندارد فاضلابهای خانگی و صنعتی بر محیط زیست و سلامت انسانها، نیاز به تصفیه فاضلاب را دو چندان می کند. به طور کلی، مواد شیمیایی صنعت آب و فاضلاب از جمله موارد مهمی است که در خلال فرایند تصفیه از آنها استفاده می شود. اینکه از چه موادی برای تصفیه آب و فاضلاب استفاده شود تا حد زیادی به نوع آلاینده های موجود در آن بستگی دارد.
انواع مواد شیمیایی در صنعت آب و فاضلاب
مواد شیمیایی مورد استفاده برای تصفیه آب و فاضلاب دارای انواع مختلفی است. مهمترین و پرکاربردترین آنها عبارتند از: مواد منعقد کننده، مواد ضدعفونی کننده، مواد ضد رسوب، مواد سختی گیر و … برای کاهش آلاینده های موجود در آب و فاضلاب از تجهیزات مختلفی استفاده می شود. مراحل تصفیه آب و فاضلاب نیز شامل تصفیه فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی می باشد. با توجه به اینکه مواد شیمیایی مورد استفاده در فرایندهای تصفیه آب و فاضلاب دارای انواع مختلفی است، این مواد را می توان بر اساس ویژگیها و اثرات جانبی آنها به سه دسته کلی تقسیم بندی نمود:
مواد شیمیایی منعقد کننده تصفیه آب و فاضلاب
عمده ترین کاربرد این مواد، جلوگیری از ورود ذرات جامد و معلق به آب و فاضلاب تصفیه ای است. مهمترین مواد منعقد کننده تصفیه آب عبارتند از: سولفات آلومینیوم (زاج)، کلرید آهن (کلروفریک) و زئولیت.
مواد شیمیایی ضدعفونی کننده تصفیه آب و فاضلاب
از مواد ضد عفونی کننده به منظور جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری و میکروارگانیسمها برای تصفیه آب و فاضلاب استفاده می شود. این کار اغلب به واسطه تجهیزات و ماشین آلات مدرن و صنعتی انجام می گیرد. مهمترین مواد ضدعفونی کننده تصفیه آب عبارتند از: سدیم هیپوکلریت یا آب ژاول، کلر مایع، کلرین دی اکساید.
مواد شیمیایی کاهش رسوب تصفیه آب و فاضلاب
به سبب وجود یون در آب و بروز برخی خطرات و آسیبها برای افراد، استفاده از سختی گیر و فیلتر برای تصفیه آب از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشد. مهمترین مواد کاهش رسوب آب عبارتند از: کربن اکتیو در فیلتر کربنی، سیلیس در فیلتر شنی، دانه های رزین آنیونی و کاتیونی
در نهایت …
آلایش منابع آب آشامیدنی به انواع مختلف آلودگی های شیمیایی و میکروبی نمایانگر اهمیت تصفیه آب برای تامین آب قابل آشامیدن می باشد. تصفیه آب، فرایندی است که در خلال آن، آلودگی و باکتریها از منابع آب حذف شده و آب آشامیدنی سالم برای انسان تامین می شود. استفاده از مواد شیمیایی به عنوان موثرترین راهکار برای رفع آلودگی و تصفیه آب و فاضلاب شناخته شده است. این دسته مواد اغلب شامل پلی الکترولیت، پک خوراکی و صنعتی، آنتی اسکالانت، کلر، سولفات آلومینیوم، ژل میکروسیلیس، زداینده اکسیژن، آنتی فوم، دیسپرس کننده و … می باشد.
لازم به ذکر است بدانید مواد شیمیایی تصفیه آب و فاضلاب در زداینده های اکسیژن دیگ بخار، مهار کننده های رسوبات و انباشته های بویلرها، مواد ضد کف بویلرها، مواد تنظیم کننده pH، لجن فعال متعارف، برطرف کننده گل و لای دیگ بخار، هوادهی گسترده و … کاربرد بسیار زیادی دارد.
هر یک از انواع مواد شیمیایی مورد استفاده در حوزه تصفیه آب و فاضلاب دارای ویژگی های متفاوتی است. میزان خلوص و کارایی این مواد به صورت متغیر می باشد. به همین سبب توصیه می شود با توجه به نوع آلاینده های موجود در آب و فاضلاب صنعتی و بهداشتی، به منظور تصفیه سازی از مواد مناسب و استاندارد استفاده شود.
نکته قابل توجه این است که عوامل و فاکتورهای متعددی بر روی قیمت این مواد شیمیایی تاثیرگذار است که مهمترین آنها عبارتند از: نوع مواد، درجه خلوص، برند و اعتبار شرکت تولید کننده مواد، وارداتی و داخلی بودن و غیره.
سوالات متداول صنعت آب و فاضلاب
1- صنعت آب و فاضلاب به چه صنعتی گفته می شود؟
صنعت آب و فاضلاب به صنایعی گفته می شود که خدمات ارائه آب آشامیدنی و تصفیه آب را به مردم و صنایع مختلف ارائه می کند. صنایع آب و فاضلاب از صنایع حیاتی و بسیار مهم برای کشور ها محسوب می شود.
2- تصفیه فاضلاب چیست و چه اهمیتی دارد؟
تصفیه فاضلاب به حذف مواد مضر از فاضلاب قبل از رسیدن به سفره های زیرزمینی یا آبهای طبیعی گفته می شود. فاضلاب حاوی عناصر سمی و مضر برای بدن انسان است به همین دلیل تصفیه آن بسیار مهم است.
3- چرا از مواد شیمیایی برای تصفیه فاضلاب استفاده می شود؟
تصفیه فاضلاب فرآیند بسیار پیچیده ای است که در آن برای اصلاح pH آب و جلوگیری از انتشار آلاینده هایی مانند فلزات سنگین و آفت کشها از مواد شیمیایی مختلفی استفاده می شود.
4- کاربرد مواد شیمیایی منعقد کننده در تصفیه فاضلاب چیست؟
این مواد شیمیایی که بر پایه آلومینیوم و آهن ساخته می شوند با تغییر بار مغناطیسی ذرات موجود در آب باعث می شوند تا این ذرات یکدیگر را جذب کنند. بدین ترتیب زباله ها به بدنه های بزرگتری تبدیل می شوند که می توان آنها را از بین برد.
5- پلیمرهای آلی در تصفیه فاضلاب چه کاربردی دارند؟
پلیمرهای آلی ماده ای هستند که به جمع کردن ذرات آلاینده موجود در آب کمک می کنند. استفاده از این مواد باعث می شود تا فرآیند فیلتراسیون آب راحت تر انجام شود. پلیمرهای آلی معمولا همراه با مواد منعقد کننده که مبتنی بر آهن یا آلومینیوم هستند استفاده می شوند.
