در گذشته انسانها نیازهای اولیه خود مانند غذا، پوشاک، دارو و … را از طبیعت به دست می آوردند. اما با رشد روز افزون جوامع، دیگر نمی توان فقط با استفاده از مواد طبیعی پاسخگوی نیازهای بشری بود. از این رو جوامع به سمت ساخت و تامین نیازهای خود با استفاده از سایر منابع افتادند. امروزه هم نیازهای اولیه و ابتدایی انسان و هم مدرن ترین و پیشرفته ترین تجهیزات و لوازم زندگی از مواد شیمیایی تهیه می شوند. از این رو مواد شیمیایی و محصولات حاصل از آن جزء اساسی ترین و پایه ای ترین مواد می باشد و محرک چرخهای صنعتی و اقتصادی کشور هستند. از این رو تامین این مواد بسیار مهم و ضروری است به نحوی که بازار مواد شیمیایی یکی از بخشهای مهم اقتصاد کشور است.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
در واقع ماده شیمیایی چیزی است که دارای ترکیب شیمیایی است و ویژگیهای منحصر به فردی دارد. در صنعت نساجی و تولید پوشاک نیز از مواد شیمیایی زیادی استفاده می شود. از جمله این مواد پرمصرف می توان به اسید سولفوریک، اسید استیک، اسید اگزالیک، کربنات سدیم و هیپوکلریت سدیم به عنوان مواد پایه و همچنین پراکسید هیدروژن به عنوان سفید کننده اشاره کرد. در ضمن سولفات سدیم، سود سوزآور (هیدروکسید سدیم) و … نیز به عنوان الکترولیت و مواد شوینده به کار برده می شوند.
کاربرد مواد شیمیایی در صنایع
در بازار مواد شیمیایی، خرید و فروش مواد شیمیایی به منظور استفاده آنها در موارد مختلف و مصارف گوناگون می باشد. از جمله این کاربردها می توان به صنایع پتروشیمی، آزمایشگاه ها، صنایع داروسازی و علوم پزشکی، صنایع غذایی، گیاه شناسی، تولید پوشاک، صنعت رنگ و رزین، محصولات آرایشی و بهداشتی، تولید سرامیک و کاشی، تولید انواع سرم، واکسن، تصفیه فاضلاب، منابع طبیعی، محیط زیست، صنعت متالورژی و آبکاری فلزات و … اشاره کرد.
از جمله مواد پر مصرفی که در بازار مواد شیمیایی خرید و فروش می شوند، شامل انواع ترکیبات نقره (شامل نیترات نقره، سولفات نقره و اکسید نقره)، سود پرک و سود گرانول، دکسترو، متابی سولفیت سدیم، بنزوات سدیم، اسیدهای آلی مانند اسید سیتریک، اسید تارتاریک، سیانور سدیم، سیانور پتاسیم، اسیدهای معدنی از قبیل اسید کرومیک، اسید نیتریک، اسید کلریدریک، اسید سولفوریک، آمونیاک، آب اکسیژنه، پرمنگنات پتاسیم، فرمالین، اسانسها و… می باشند. به عنوان مثال متابی سولفیت سدیم با گریدهای متفاوت، در صنایع مختلف از جمله نفت، گاز، پالایش، پتروشیمی ، صنعت آب، برق و… به عنوان یک عامل ضد عفونی کننده، ضد اکسید شوندگی و همچنین به عنوان ماده نگهدارنده استفاده می شود.
انواع مواد شیمیایی
مواد شیمیایی به دو گروه اصلی معدنی و آلی تقسیم بندی می شوند. مواد آلی بر پایه ترکیبات کربن هستند. امروزه بیش از یک میلیون ماده شیمیایی آلی در دنیا وجود دارد که در آزمایشگاه تولید و یا مصرف می شوند. در واقع در مواد آلی زنجیر اصلی و اسکلت مواد از کربن ساخته شده است اما مواد معدنی، موادی هستند که شامل سایر عناصر می شوند. از ترکیب انواع فلزات و نافلزات مواد شیمیایی معدنی به وجود می آیند. مواد آلی نسبت به مواد معدنی از تنوع بیشتری برخوردار هستند. تقریبا اکثر مواد معدنی در آب محلول هستند، اما ترکیبات آلی به طور معمول در آب نامحلول هستند و در حلالهای هم جنس خود یعنی حلالهای آلی حل می شوند. البته همیشه استثنائاتی در این زمینه وجود دارد.
درجه بندی مواد شیمیایی در بازار
موادی که در بازار مواد شیمیایی خرید و فروش می شوند، بر اساس درجه خلوص تقسیم بندی می شوند. این تقسیم بندی را گرید یا همان درجه می گویند. مواد شیمیایی در 4 گرید آزمایشگاهی، صنعتی، عمومی و تحلیلی قرار دارند. مواد شیمیایی با گرید آزمایشگاهی از خلوص بیش از 97 درصد برخوردار هستند اما مواد با گرید صنعتی خلوص 90 درصدی دارند. خلوص مواد شیمیایی عمومی بیش از 95 درصد است و مواد با گرید تحلیلی باید بیش از 99 درصد خلوص داشته باشند. همچنین مواد شیمیایی با گرید آزمایشگاهی در چهار حالت مایع، جامد، گاز و پلاسما وجود دارند.
خرید و فروش مواد شیمیایی در بازار
در بازار مواد شیمیایی، خرید و فروش مواد شیمیایی در گروه های مختلف آزمایشگاهی، صنعتی و دارویی انجام می شود. عمده ترین تفاوت این گروه ها مربوط به درصد خلوص مواد و همچنین نوع کاربرد آنهاست. هرچند موادی که برای کارهای آزمایشگاهی و تولید دارو استفاده می شوند، فرمول شیمیایی یکسانی دارند اما باید از درجه خلوص بالایی برخوردار باشند. در مورد برخی از صنایع حساس نیز باید خلوص مواد بالا و قابل قبول باشد. هرچه درجه خلوص مواد شیمیـایی بالاتر باشد، قطعا قیمت بالاتری نیز خواهد داشت. در سرتاسر دنیا تولید کنندگان مواد شیمیایی فعالیت می کنند و مواد مختلفی را از نظر درجه خلوص تولید می کنند.
در بازار مواد شیمیایی سنتی، خرید و فروش به صورت حضوری انجام می شد اما امروزه برای خرید مواد شیمیایی و همچنین فروش آن نیازی به حضور در بازارهای سنتی نیست. بسترها، پلتفرمهای الکترونیکی و اینترنتی موجب می شود معاملات به راحتی و بدون حضور افراد انجام شود. در این بازارهای آنلاین، قیمت روز مواد شیمیایی به طور لحظه ای اعلام می شود. در نتیجه رقابت بسیار شدید است و باعث شده فروشندگان برای جلب رضایت مشتری کیفیت مواد را بالا می برند و زمان تحویل را نیز به حداقل برسانند.
شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات یکی از مراجع خرید و فروش مواد شیمیایی به صورت خرده و عمده در سطح کشور است که همواره محصولات با کیفیت را به مشتریان خود ارائه می دهد. برای خرید و فروش مواد شیمیایی و حتی استعلام قیمت روز مواد شیمیایی می توانید با کارشناسان فروش شرکت کیمیا تجارت تات با شماره های 02166567158 – 02166438406 – 02166438647 تماس حاصل نمائید.
واردات و صادرات مواد شیمیایی
ایران نیز مانند خیلی از کشورهای جهان اقدام به تولید مواد شیمیایی و آزمایشگاهی نموده است. با توجه به اینکه ایران دارای منابع عظیم نفت و گاز است، یکی از قطبهای صادر کننده مواد شیمیایی در دنیا محسوب می شود. چرا که برخی از این اقلام مازاد بر مصرف داخلی است و به سایر کشورها صادر می شود. صادرات مواد شیمیایی یک تجارت پر سود محسوب می شود و باعث رونق تولید و رشد اقتصادی کشور می شود. صادرات مواد شیمیایی شامل پروپان، بوتان، پلی اتیلن سنگین، متانول، بنزن و کود اوره می شود.
ناگفته نماند که واردات مواد شیمیایی مستلزم برخورداری از دانش و تجربه کافی در این زمینه است. چرا که در صورت بروز اشتباه هرچند کوچک، خسارتهای سنگینی به بار می آید. برخی از کالاها و مواد شیمیایی در گروه مواد ممنوعه قرار دارند و واردات آنها به کشور ممنوع است. در این خصوص نیز باید دقت کافی به عمل آید تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری شود.
سهم ایران از بازار مواد شیمیایی جهانی
در ایران نیز از مواد شیمیایی استفاده های فراوانی می شود و بازار مواد شیمیایی در ایران به صنایع مختلفی وابسته است. به این معنی که صنایعی مانند صنایع کشاورزی، تولید مواد غذایی، پزشکی و دارویی، حلالهای شیمیایی، تولید رنگ و رزین، متالورژی، ریخته گری، محصولات آرایشی و بهداشتی، آبکاری فلزات ، تصفیه آب و فاضلاب مشتریان اصلی بازار مواد شیمیایی در ایران هستند. تولید مواد شیمیایی در ایران به واسطه وجود منابع عظیم نفت، گاز و همچنین احداث پالایشگاه ها و واحدهای پتروشیمی، طور وسیعی گسترش یافته است. با وجود حجم زیاد واردات مواد شیمیایی، نیاز به تحقیق و توسعه در این زمینه وجود دارد.
سوالات متداول ایران در بازار مواد شیمیایی
1- در صنایع غذایی به چه منظور از مواد شیمیایی استفاده می شود؟
در صنایع غذایی از مواد شیمیایی استفاده های مختلفی می شود. به عنوان مثال برای نگهداری مواد غذایی برای زمانهای طولانی تر، افزایش کیفیت مواد غذایی، جذب رطوبت در برخی از مواد غذایی و بالا بردن کیفیت آنها، تنظیم اسیدیته (pH) مواد غذایی، بهبود طعم و مزه محصولات غذایی و همچنین جلوگیری از فساد آنها از مواد شیمیایی مختلفی استفاده می شود.
2- مواد با گرید آزمایشگاهی به چند حالت وجود دارند؟
مواد شیمیایی با گرید آزمایشگاهی در چهار حالت مایع، جامد، گاز و پلاسما وجود دارند. هر یک از این حالتهای مواد نیز با توجه به میزان خلوص و نوعی کاربردشان دسته بندی می شوند و در بازار مواد شیمیایی خرید و فروش می شوند.
3- چند نمونه ماده شیمیایی که در پزشکی و داروسازی مصرف می شود را نام ببرید.
تنتال، آب مقطر، فنیدون، کلسیم 77%، اسید سالیسیلیک، استئارات منیزیم، منتول و گلوتارآلدئید نمونه ای از مواد شیمیایی پرمصرف در صنایع پزشکی و تولید دارو هستند. این مواد را باید در ظروف مخصوص و به دور از نور و رطوبت و گرد و غبار بسته بندی کرد. به این ترتیب مواد از آلودگی یا تغییرات شیمیایی در امان می مانند.
4- با توجه به اینکه ایران تولید کننده مواد شیمیایی است، دلیل واردات مواد شیمیایی به داخل کشور چیست؟
برخی از مواد شیمیایی نیز در داخل تولید نمی شود و یا مقدار آنها کمتر از مقدار مورد نیاز است. از این رو، این مواد از سایر کشورها خریداری و وارد کشور می شوند. بیشترین بخش کالاها و اقلام وارداتی مربوط به واردات مواد شیمیایی می باشد. این مواد در اکثر کارخانه ها به عنوان ماده اولیه و خوراک خط تولید مصرف می شوند و از تنوع بالایی برخوردار هستند.
5- چگونه می توان سهم ایران از بازار مواد شیمیایی جهانی را افزایش داد؟
ایران از پتانسیل کافی در زمینه تولید مواد شیمیایی برخوردار است و باید با تلاش به یکی از بزرگترین تولید کننده گان مواد شیمیایی و قطب اصلی در این زمینه تبدیل شود. البته باید در این زمینه هم تحقیق و بررسی و هم سرمایه گذاری مناسب صورت گیرد.
