تفاوت اسید استیک و اسید سیتریک

اسید، ترکیبی شیمیایی است که قادر به تولید یون هیدروژن (H+) در محلول می ‌باشد. اسیدها معمولاً به عنوان ترکیباتی شناخته می‌ شوند که طعمی ترش دارند و قادر به انحلال در آب هستند. زمانی که یک اسید در آب حل می ‌شود، یونهای هیدروژن آزاد می شوند و تبدیل به یون هیدرونیوم (H3O+) می ‌گردند. اسیدها به طور گسترده در زندگی روزمره، شیمی و صنایع مختلف استفاده می ‌شوند. در اینجا به تفاوت دو اسید پرکاربرد و مهم اسید استیک و سیتریک، شباهتها و ویژگیهای هر کدام خواهیم پرداخت.

اسید استیک چیست و در کدام صنعتها کاربرد دارد؟

اسید استیک یک اسید آلی است که فرمول شیمیایی آن CH3COOH است و فرمول ساختاری آن CH3COOH یا CH3CO2H است. این اسید در حالت خالص به صورت مایع بی رنگ و همراه با بویی تند است و به طور طبیعی در بسیاری از مواد غذایی مانند سیب زمینی، انگور، شراب و سرکه وجود دارد. در صنعت، اسید استیک به صورت صنعتی تولید می ‌شود و برای مصارف مختلف استفاده می گردد. در واقع، اسید استیک یکی از مواد شیمیایی پرکاربرد است که در صنایع مختلف نقش مهمی ایفا می‌ کند. از جمله کاربردهای اسید استیک می‌ توان به موارد زیر اشاره کرد:

اسید استیک در صنعت غذایی

اسید استیک برای تهیه انواع رب گوجه فرنگی، سسها و ترشیجات استفاده می ‌شود. این اسید به عنوان یک عامل اسیدی قوی به منظور تنظیم pH و افزایش ماندگاری این محصولات میتواند مورد استفاده قرار گیرد.

اسید استیک در صنعت الیاف مصنوعی

اسید استیک برای تولید انواع الیاف مصنوعی از جمله ریسندگی و نایلون به کار می‌ رود. این اسید در فرآیند های تولید الیاف اسپاندکس نیز مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

اسید استیک در رنگها

اسید استیک به عنوان یک ماده اسیدی در ترکیب رنگهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌ گیرد. این اسید سبب تنظیم pH و تثبیت رنگ در رنگهای پیگمنتی می ‌گردد.

اسید سیتریک چیست و در کدام صنعتها کاربرد دارد؟

اسید سیتریک یکی از اسیدهای آلی است که در طبیعت یافت می‌ شود و نیز میتواند به صورت صنعتی تولید می ‌گردد. این اسید به دلیل خواص خود در بسیاری از صنایع و کاربردهای مختلف استفاده می ‌شود. در زیر تعدادی از کاربردهای رایج و مهم اسید سیتریک مطرح می گردد:

اسید سیتریک در صنایع غذایی

اسید سیتریک به عنوان یک عامل اسیدی و افزودنی غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. این اسید به عنوان یک ماده افزودنی طبیعی برای تنظیم طعم و اسیدیته در محصولات غذایی مانند نوشیدنیها، آبمیوه‌ها، سسها، کنسروها و محصولات پخت و پز استفاده می ‌شود.

اسید سیتریک در صنایع آرایشی و بهداشتی

اسید سیتریک در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی مانند شامپوها، صابونها، کرمها و لوسیونها به عنوان یک ماده افزودنی و حمایتی استفاده می‌ شود. این اسید به عنوان یک ماده ضد اکسیدان و رقیق‌ کننده در این محصولات عمل می کند.

اسید سیتریک در صنایع دارویی

اسید سیتریک در تولید برخی از داروها و مکملهای غذایی بکار گرفته  می شود. این اسید به عنوان یک ماده اصلاح کننده pH و استفاده در فرآیندهای تولید داروها ورود دارد.

شباهتهای اسید استیک و اسید سیتریک چیست؟

بین اسیدها همواره شباهتهای فراوانی وجود دارد. از این رو، اسید سیتریک و اسید سیتریک از این قاعده مستثنا نیستند. شباهتهای اساسی بین اسید استیک و اسید سیتریک وجود دارد که در ادامه به طور خلاصه هر کدام را اشاره خواهیم کرد.

خواص ترشی

هر دو ترکیب دارای طعم ترش هستند و در محصولات غذایی برای تنظیم طعم و اسیدیته استفاده می ‌شوند.

 محصولات طبیعی

اسید استیک و اسید سیتریک هر دو ممکن است به طور طبیعی در مواد غذایی موجود باشند. برای مثال، اسید سیتریک در میوه ‌های سیتروسی مانند لیمو، پرتقال و نارنگی وجود دارد و اسید استیک در خل و سرکه.

خواص افزودنی

اسید استیک و سیتریک به عنوان افزودنیهای غذایی استفاده می‌ شوند. آنها به عنوان مواد اسیدی برای تنظیم pH محصولات غذایی، افزودن طعم ترش و افزایش ماندگاری استفاده می ‌شوند.

آثار محافظتی

اسید استیک و اسید سیتریک خواص ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی دارند. به همین دلیل، آنها ممکن است در محصولات غذایی برای حفظ ایمنی و کاهش رشد باکتریها استفاده شوند. در ادامه نیز به تفاوت اسید استیک و سیتریک می پردازیم.

تفاوت اسید استیک و سیتریک

با وجود شباهتهای بسیاری که بطور خلاصه در بالا ذکر شد، اسید سیتریک و اسید استیک دارای تفاوتهایی نیز می باشند. این تفاوتها از منشا آنها تا خواص و کاربردهای آنها خواهد بود. در ادامه به اختصار به توضیح تفاوت اسید استیک و سیتریک می پردازیم.:

منشأ

اسید استیک در واقع منظور اسید استیکی است که به صورت صنعتی تولید می ‌شود و در اثر فرآیندهای شیمیایی، مانند فرمانتاسیون الکلی، به دست می ‌آید. از طرفی، اسید سیتریک یک اسید طبیعی است که در میوه ‌های سیتروسی، مانند لیمو، پرتقال و نارنگی، وجود دارد و به صورت طبیعی استخراج می ‌شود.

خواص شیمیایی

اسید استیک به عنوان یک اسید استرنگ و قوی شناخته می ‌شود. این اسید یک اسید کربوکسیلیک با فرمول شیمیایی CH3COOH است. از طرفی، اسید سیتریک یک اسید ضعیف‌تر است و در سیستم زندگی به عنوان یک ماده طبیعی و بیولوژیکی وجود دارد. فرمول شیمیایی اسید سیتریک C6H8O7 است.

 استفاده‌ های صنعتی

اسید استیک و اسید سیتریک در صنایع مختلف استفاده می ‌شوند، اما در حوزه‌ های مختلفی نقش دارند. از این رو اسید استیک به عنوان یک ماده شیمیایی صنعتی عمده در صنایع غذایی، صنایع الیاف مصنوعی، صنایع رنگ و مواد شوینده استفاده می ‌شود. اسید سیتریک بیشتر در صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی و صنایع دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خواص طعم و عطر

اسید استیک دارای یک طعم تند و ترش است و به عنوان یک ماده افزودنی طعم دهنده در برخی از محصولات غذایی استفاده می‌ شود. در مقابل اسید سیتریک نیز دارای طعم نسبتاً ترش است و در بسیاری از محصولات غذایی برای ایجاد طعم ترش و تازه مورد استفاده قرار می گیرد.

سوالات متداول تفاوت اسید استیک و اسید سیتریک

1- اسید استیک چگونه به دست می‌ آید؟

اسید استیک از طریق فرآیند فرمانتاسیون الکلی به دست می ‌آید. در این فرآیند، الکل اتیلیک (الکل متیلی) با استفاده از باکتریهای خاص یا آنزیمها تبدیل به استیک اسید می‌ شود.

2- اسید سیتریک در کدام میوه ها یافت می‌ شود؟

اسید سیتریک در میوه های سیتروسی یافت می‌ شود. این شامل میوه هایی مانند لیمو، پرتقال، نارنگی، لیمو ترش، گریپ فروت و کیوی می شود. در این میوه ها، اسید سیتریک به عنوان یکی از اجزای مهم در ترشی و طعم آنها حضور دارد.

3- ویژگیهای منفی اسید استیک چیست؟

اسید استیک دارای ویژگیهای منفی است. این اسید می ‌تواند پوست را سوزانده و تنفس را مشکل کند. همچنین، خطر آتش‌سوزی و اثرات سمی در صورت مصرف داخلی وجود دارد. بنابراین، در استفاده از اسید استیک، باید اصول ایمنی را رعایت کرد.

4- ویژگیهای منفی اسید سیتریک چیست؟

ویژگیهای منفی اسید سیتریک عبارتند از حساسیت آلرژیک در برخی افراد، اثرات معده ‌ای مانند تحریک معده، مشکلات معده ‌ای و اثرات دندانی از جمله خراشها و ضعف ساختار دندانها. این ویژگیها در صورت مصرف بیش از حد یا در برخی افراد ممکن است رخ دهند.

5- چه ویژگیهای شیمیایی باعث تفاوت بین اسید سیتریک و اسید استیک می ‌شود؟

ویژگیهای شیمیایی که باعث تفاوت اسید سیتریک و استیک می ‌شوند عبارتند از: ترکیب شیمیایی متفاوت، ساختار مولکولی متفاوت و خواص فیزیکی متفاوت این دو اسید