کافئین یک آلکالوئید از خانواده متیل گزانتین است که حدود دو قرن پیش در قهوه و چای کشف شد. کافئین را به دلیل اثرات محرک و ضد خستگی بر بدن می‌شناسیم. بااین حال کمتر می‌دانیم که کافئین در محصولات آرایشی برای مراقبت از پوست و مو نیز استفاده می‌شود. فواید متعدد این ماده بر روی پوست، این ماده فعال را به یک ماده ضروری جدید در لوازم آرایشی تبدیل کرده است. در این محتوا نگاه دقیق‌تری به اهمیت و نقش کافئین در محصولات آرایشی می‌اندازیم.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
کافئین چیست؟
کافئین که تئین نیز نام دارد، یک مولکول به‌اصطلاح آلکالوئیدی است که در برخی گیاهان به‌ویژه در دانه‌ها، میوه‌ها یا برگ‌های آنها وجود دارد. این مولکول به‌شدت با دانه‌های قهوه مرتبط است، در نوشیدنی‌های دیگر مانند چای، نوشابه‌های گازدار، گوارانا یا حتی کاکائو و همچنین در برخی غذاها از جمله شکلات یافت می‌شود. کافئین در شکل خالص، به شکل پودر سفید و تلخ (کمی شبیه کوکائین یک آلکالوئید است) است؛ اما اعتیادآور نیست. کافئین در آرایشی به همان شکل اولیه استفاده نمی‌شود، بلکه بایستی رقیق شود. دوز کافئین در محصولات آرایشی نبایستی بیش از ۶٪ باشد.
کاربردهای کافئین در محصولات آرایشی پوست
کافئین در آرایشی به دلیل خاصیت آرام‌بخشی و ضدالتهابی، برای پوست حساس و بیش از حد خشک مناسب است. کافئین با اثرات خشک‌شدن پوست با افت دمای پاییز و زمستان مبارزه می‌کند. این ماده به دلیل اثرات تخلیه‌کننده به طور گسترده در لوازم آرایشی در سرم‌های کانتور چشم استفاده می‌شود. در واقع پوست اطراف چشم، شکننده و حساس است و به مراقبت ملایمی نیاز دارد که گردش خون را فعال کند. خواص تخلیه‌کننده کافئین به کاهش احتباس آب و جلوگیری از سیاهی دور چشم، تورم و پف کمک می‌نماید. همچنین کافئین به رفع احتقان ناحیه چشم کمک می‌کند تا پوستی شاداب‌تر به نظر برسد.
این ماده طبیعی به دلیل قدرت روشن‌کنندگی و احیای آن، پوست زیر چشم را سفت می‌کند تا خاصیت ارتجاعی آن را بهبود بخشد. محصولات سرم چشم برای انواع پوست با کافئین ۵ درصد فرموله شده است. کافئین به دلیل داشتن اثرات ضد پیری در لوازم آرایشی بسیار پرکاربرد است. این ماده حاوی پلی‌فنول است که خواص آنتی‌اکسیدانی قوی دارد و آن را به یک ماده ضد پیری خوب تبدیل می‌کند. کافئین تشکیل خطوط و چین و چروک‌های زودرس صورت را به تأخیر می‌اندازد و پیری پوست را کند می‌کند. کافئین به کاهش آسیب‌های ناشی از اشعه ماورای‌بنفش به پوست کمک می‌کند و در نتیجه از بروز سرطان‌های ناشی از قرارگیری در معرض نور خورشید جلوگیری می‌کند. اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی این ماده روند مرگ سلول‌هایی را که DNA آنها توسط اشعه ماورای‌بنفش آسیب‌دیده است، تسریع می‌کند. در نتیجه خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش می‌دهد.
قدرت ضد سلولیت کافئین در آرایشی
کافئین یک ماده فعال لیپولیتیک است که در بسیاری از محصولات ضد سلولیت یافت می‌شود. این ماده میکروسیرکولاسیون رگ‌های خونی را بهبود می‌بخشد و تجزیه چربی‌ها را تحریک می‌کند. تری گلیسیرید (مولکول‌هایی که بخشی از دسته چربی‌ها هستند) ذخیره شده در چربی‌ها سپس تجزیه می‌شوند. در واقع کافئین سیستم‌های تخلیه لنفاوی را در بافت زیر جلدی تحریک می‌کند و به حذف چربی‌های انباشته شده و سمومی که در طی لیپولیز ظاهر می‌شوند، کمک می‌کند. در نتیجه برای مبارزه با فرورفتگی، ظاهر پوست پرتقالی و بازیابی پوست کاملاً صاف و محکم، کافئین موجود در لوازم آرایشی بهترین گزینه است.
کافئین نه‌تنها یک محرک، بلکه یک ضدالتهاب مؤثر نیز است. مطالعات نشان می‌دهد که کافئین از تولید سیتوکین‌های التهابی جلوگیری می‌کند و در نتیجه قرمزی صورت را کاهش می‌دهد. همچنین به مبارزه با رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند؛ بنابراین تأثیر آن بر روی پوست را کاهش می‌دهد و با تیرگی پوست، لکه‌های رنگ‌دانه، افتادگی پوست و غیره مبارزه می‌کند.
استفاده از کافئین در محصولات مو
کافئین یکی از شناخته‌شده‌ترین محرک‌های مو در جهان است. این ماده انرژی سلول‌ها را تأمین می‌کند و به آنها کمک می‌دهد تا بهتر تولیدمثل و رشد کنند. کافئین در آرایشی و بهداشتی مو، فیبر موهای سالم را تحریک می‌کند و ریشه‌های موها را تقویت می‌نماید، در نتیجه موجب رشد سریع مو می‌شود. همچنین می‌توان از آن به‌عنوان نرم‌کننده برای نرم کردن فیبر مو و محدودکردن ریزش مو استفاده کرد. با فعال‌کردن میکروسیرکولاسیون خون، کافئین روی پوست سر، در سطح فولیکول‌های مو اثر می‌کند. در محصولات شامپو، سرم مو با طولانی کردن مراحل رشد مو به تقویت فیبر مو و کاهش ریزش مو کمک می‌نماید.
مطالعات نشان می‌دهد که وقتی کافئین به‌صورت موضعی روی فولیکول‌های موی انسان در غلظت‌های ۰.۰۰۱٪ و ۰.۰۰۵٪ مصرف می‌شود، نتایج طولانی‌شدن فاز آناژن (فاز رشد مو) و افزایش طول ساقه مو را در پی دارد. این ماده با اثرات سرکوب‌کننده دی هیدروتستوسترون (DHT) در فولیکول‌های موی مردان و زنان بر رشد مو تأثیر دارد. علاوه بر آلوپسی، کافئین همچنین می‌تواند به‌عنوان بخشی از یک روال مفید مراقبت از مو برای پیری مو در مبارزه با نازک شدن مو استفاده می‌شود. علاوه بر این، بر خلاف محلول موضعی ماینوکسیدیل ۲ یا ۵ درصد (برای مردان و زنان) یا فیناستراید خوراکی (فقط برای مردان)، دو داروی تأیید شده برای درمان آلوپسی، استفاده از محصولات مو حاوی کافئین عوارض جانبی یا منع مصرف آشکاری ندارد. درحالی‌که دو داروی تأیید شده (ماینوکسیدیل و فیناستراید خوراکی) عوارضی برای بدن دارند.
آیا کافئین تداخلات شناخته شده ای با سایر مواد آرایشی دارد؟
در جواب این سؤال باید بگوییم خیر. در واقع کافئین در آرایشی می‌تواند جذب و اثربخشی سایر مواد موجود در محصولات مراقبت از پوست را بهبود بخشد. این ماده اغلب با اسید هیالورونیک، پپتیدها، نیاسینامید، رتینول، آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین ایی و ویتامین سی و سایر عصاره‌های گیاهی برای بهبود سفت‌شدن پوست، آبرسانی و محافظت در برابر آسیب‌های محیطی ترکیب می‌شود.
نکاتی برای استفاده از محصولات کافئین در آرایشی
اگر می‌خواهید از محصولات حاوی کافئین استفاده کنید، چند نکته وجود دارد که بایستی در نظر داشته باشید:
استفاده منظم: برای دستیابی به حداکثر نتایج استفاده از محصولات مراقبت از پوست حاوی کافئین مصرف منظم به طور ایده‌آل دو بار در روز توصیه می‌شود.
مطمئن شوید که هیچ واکنش آلرژیکی وجود ندارد: قبل از قرارگیری هر محصول جدید روی پوست خودتان، همیشه بایستی یک تست پچ انجام دهید.
به‌آرامی استفاده کنید: کرم یا سرم را به‌آرامی با حرکات دایره‌ای روی پوست ماساژ دهید و اجازه دهید برای مدت‌زمان کافی (حداقل پنج دقیقه) باقی بماند.
اجتناب از قرارگیری در معرض نور خورشید پس از استفاده: ازآنجایی‌که بسیاری از این محصولات آرایشی پوست را نسبت به اشعه ماورای‌بنفش حساس‌تر می‌کند، باید از نور مستقیم خورشید خودداری نمایید.
مطمئن شوید که محصول واقعاً حاوی کافئین کافی است: غلظت Du حداقل ۳% تا ۵% توصیه می‌شود.
سوالات متداول کافئین در محصولات آرایشی
۱- کافئین کجا یافت می‌شود؟
کافئین یک مولکول آلکالوئید است که در بیش از شصت گونه گیاه مانند قهوه، چای سیاه، چای سبز، دانه‌های کاکائو و حتی گوارانا یافت می‌شود.
۲- محصولات کافئین برای چه کسانی ایده‌آل است؟
استفاده از محصولات کافئین برای پوست حساس و خشک، پوست مستعد قرمزی و آکنه، افرادی دارای حلقه‌های سیاه زیر چشم و افرادی که پوست پرتقالی یا سلولیت دارند، مناسب است.
۳- کافئین در چه محصولاتی آرایشی یافت می‌شود؟
کافئین به‌عنوان یک ماده فعال در لوازم آرایشی در محصولات مختلف از جمله محصولات درمان سلولیت، ژل و سرم برای دور چشم، کرمهای لیفتینگ صورت، محصولات ضد پیری و درمانهای تقویت‌کننده پوست استفاده می‌شود.
۴- آیا کافئین در آرایشی برای پوست خطری دارد؟
کافئین در انواع محصولات مراقبت از پوست مصرف می‌شود، اگرچه موارد نادری از کهیر و واکنشهای آلرژیک وجود دارد، اما عموماً این ماده را ایمن در نظر می‌گیرند. این ماده غیر تحریک‌کننده و غیر حساسیت‌زا است.
۵- آیا از کافئین طبیعی در مواد آرایشی استفاده می‌شود؟
در لوازم آرایشی، کافئین مورداستفاده عموماً مولکولی است که از نظر شیمیایی با مولکول موجود در طبیعت یکسان است، اما منشأ مصنوعی دارد؛ زیرا برای تولیدکنندگان هزینه کمتری دارد. استفاده از کافئین مصنوعی در محصولات مراقبت از پوست از مزایای زیبایی آن کم نمی‌کند.
