هیدروکسید سدیم یک ترکیب معدنی است که در علم شیمی با فرمول NaOH شناخته می شود. از دیگر نامهای NaOH می توان به سود پرک، کاستیک سودا و سود سوز آور اشاره کرد. سود پرک، یک جامد سفید رنگ یونی است. پروتئینهای NaOH در دمای معمولی قابل تجزیه هستند و در برخورد با پوست باعث سوختگی شدید می شود. سود پرک، اکسیژن و رطوبت هوا را جذب می کند و در آب محلول است. کاربرد هیدروکسید سدیم در صنایع گوناگون می باشد که به بطور کلی در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
شیمیدانها از هیدروکسید سدیم برای سنجش میزان pH ترکیبات شیمیایی استفاده می کنند. از هیدروکسید سدیم در بسیاری از صنایع از جمله ساخت خمیر کاغذ، منسوجات، آب آشامیدنی، صابونها و مواد شوینده و به عنوان پاک کننده فاضلاب استفاده می شود. سود پرک حالت کریستالی دارد و بی رنگ است. حلالیت سود پرک در آب بیشتر از متانول و اتانول است. NaOH در محلول های غیر قطبی حل نمی شود. هیدروکسید سدیم در برخورد با آب، یک واکنش گرمازا ایجاد می کند. سود پرک همچنین بسیار خورنده است.
طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده، قرار گرفتن در معرض سود پرک به شکل جامد یا محلول می تواند باعث تحریک پوست و چشم شود. کارگران، در تأسیساتی که در آنها سدیم هیدروکسید تولید یا استفاده می شود باید دستورالعملهای ایمنی محصول را رعایت کنند. سازمان غذا و دارو (FDA) استفاده از هیدروکسید سدیم به عنوان یک افزودنی غذایی در سطوح کمتر از 1 درصد را مجاز می داند.
کاربردهای هیدروکسید سدیم و اهمیت آن
کاربرد هیدروکسید سدیم بی شمار است. از NaOH برای تولید صابون، ریون، کاغذ، مواد منفجره، مواد رنگزا و فرآورده های نفتی استفاده می شود. همچنین در فرآیند ساخت پارچه هایی از جنس پنبه، سفید کننده ها و ساخت فلز استفاده می شود. معمولاً در زهکشی های تجاری و پاک کننده های فر، هیدروکسید سدیم وجود دارد. همچنین از NaOH برای تصفیه مواد خام محصولات چوبی مانند کابینت و مبلمان و در سفید و تمیز کردن چوب استفاده می شود.
استخراج آلومینا از مواد معدنی به کمک سود پرک انجام می شود. آلومینا برای ساخت آلومینیوم و انواع محصولات از جمله فویل، قوطی، ظروف آشپزخانه و قطعات هواپیما استفاده می شود. در ساختمان سازی و ساخت و ساز، از آلومینیوم در مصالحی استفاده می شود که نمای ساختمان و قاب پنجره ها کاربرد دارند. NaOH در بسیاری از فرآیند های صنعتی و تولیدی دیگر استفاده می شود. سود پرک یک ترکیب قلیایی است که برای متعادل کردن pH و صابون سازی چربی ها و روغن ها استفاده می شود. آن را در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست مانند صابون ها، لوازم آرایش، پاک کننده ها و لوسیون ها پیدا خواهید کرد.
چهار کاربرد رایج و مهم هیدروکسید سدیم
سدیم هیدروکسید کاربردهای گوناگونی دارد اما در این نوشته به چهار کاربرد رایج و شاخص آن خواهیم پرداخت.
سود پرک در داروسازی و پزشکی
از سود پرک برای تولید انواع داروها و محصولات دارویی، از مسکنهای معمولی مانند آسپرین، داروهای ضد انعقاد که می توانند به جلوگیری از لخته شدن خون و داروهای کاهش دهنده کلسترول کمک کنند، استفاده می شود.
سود پرک در انرژی
در بخش انرژی، NaOH در تولید پیل سوختی استفاده می شود. سلول های سوختی مانند باتری ها برای تولید برق پاک و حمل و نقل، کاربرد دارند. رزین های اپوکسی تولید شده، در توربین های بادی استفاده می شوند.
هیدروکسید سدیم در تصفیه آب
هیدروکسید سدیم در تاسیسات تصفیه آب شهری کاربرد مهمی دارد. زیرا از آن به منظور کنترل اسیدیته آب و و حذف فلزات سنگین استفاده می کنند. سود پرک همچنین برای تولید هیپوکلریت سدیم، یک ضدعفونی کننده آب، استفاده می شود.
هیدروکسید سدیم در تولید مواد غذایی
اهمیت سود پرک در تولید مواد غذایی غیر قابل چشم پوشی است. سود پرک برای از بین بردن پوست گوجه فرنگی، سیب زمینی و سایر میوه ها، سبزیجات برای کنسرو کردن و همچنین به عنوان یک ماده در نگهدارنده های غذا استفاده می‌شود. استفاده از NaOH از رشد قارچ و باکتری در غذا جلوگیری می کند.
سوالات متداول چهار کاربرد هیدروکسید سدیم
1- کاربردهای سود پرک چیست؟
سود پرک یک ماده بسیار کاربردی است که برای ساخت انواع محصولات روزمره مانند کاغذ، آلومینیوم، پاک کننده های فاضلاب، اجاق گاز، صابون و مواد شوینده استفاده می شود.
2- آیا سود پرک برای انسان مضر است؟
تماس با غلظت های بسیار بالای هیدروکسید سدیم می تواند باعث سوختگی شدید چشم ها، پوست، دستگاه گوارش یا ریه ها شود و در نتیجه آسیب دائمی یا مرگ ایجاد کند. درماتیت از مشکلات پوستی حاصل از تماس با این ماده است. استنشاق مکرر بخار سدیم هیدروکسید می تواند منجر به آسیب دائمی ریه شود.
3- آیا NaOH بی خطر است؟
NaOH به طور کلی برای استفاده عمومی فقط در مقادیر کم و در غلظت های پایین بی خطر در نظر گرفته می شود. اما در غلظتهای بالاتر، سود پرک خطرناک است. همانطور که در بالا ذکر شد، سود پرک می تواند باعث سوختگی شیمیایی همراه با کهیر و سوراخ در پوست شما شود. همچنین اگر آن را بخورید یا بخار آن را استنشاق کنید بسیار مضر است.
4- آیا NaOH سفید کننده است؟
هیپوکلریت سدیم گاز حاصل از تماس کلر با سود پرک است. در نتیجه همان سفید کننده خانگی است.
5- آیا سدیم هیدروکسید در آب آشامیدنی بی خطر است؟
طبق استاندارد NSF/ANSI 60، استفاده از هیدروکسید سدیم به عنوان یک بازدارنده خوردگی فاقد اشکال است. این استاندارد ها برای محافظت از آب آشامیدنی با اطمینان از اینکه مواد افزودنی حداقل الزامات اثرات بهداشتی را برآورده می کنند، بیان شده است. بنابراین برای استفاده در آب آشامیدنی ایمن هستند.
6- از کجا سود پرک را با قیمتی مناسب خریداری کنیم؟
شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات یکی از فروشندگان مطرح در زمینه فروش انواع مواد شیمیایی وارداتی و ساخت ایران است. برای خرید سود پرک با قیمت مناسب می توانید با کارشناسان واحد فروش شرکت کیمیا تجارت تات از طریق شماره های 02166438406 و 02166438647 در تماس باشید.
