اتانول یکی از ترکیبات شیمیایی آلی است که به عنوان حلال جهانی هم در نظر می گیریم. بالا بودن کاربرد اتانول سبب شد که از این ماده در صنایع مختلف استفاده شود. از مهمترین مشخصه های فیزیکی و شیمیایی اتانول می توان به بی رنگ بودن، مایع فرار، قابلیت اشتعال بالا و بوی آن اشاره کرد. فرمول شیمیایی اتانول C2H6O است که به اختصار EtOH نام گرفته است. این حلال جهانی از تخمیر قندها توسط مخمرها و یا طی یک سری فرآیندهای شیمیایی همچون هیدراتاسیون اتیلن تولید می شود. با توجه به اینکه اتانول در دو گرید خوراکی و صنعتی موجود می باشد. در استفاده از آن باید این نکته را در نظر داشت و کاربردهای آنها با توجه به نوع گریدهای آن متفاوت می باشد.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
بالا بودن حلالیت این ماده سبب می شود که در بسیاری از ترکیبات آلی و آب به راحتی حل شود و شاید یکی از مهمترین کاربردهای اتانول که همه ما تا حدود زیادی با آن آشنایی داریم نقش ضدعفونی کننده آن است که در سالهای اخیر و با شیوع کرونا این حلال توانست. بیشترین کمک را در حفظ سلامت ما ایفا کند. کاربرد اتانول بسیار فراتر از موارد گفته شده است و در این محتوا سعی کردیم به مهمترین کاربردهای آن در صنایع مختلف بپردازیم.
کاربرد اتانول در صنعت پزشکی
وقتی صحبت از اتانول می شود برای بسیاری از ما نقش ضدعفونی کننده آن تداعی می شود که نشان از اهمیت و کاربرد بالای این حلال جهانی در صنعت پزشکی دارد. از این الکل خوراکی می توان برای ضدعفونی کردن قبل از انجام عملهای جراحی، ضدعفونی کننده دستها و پوست، مواد ضدعفونی کننده سطوح و … استفاده کرد.
در بحث پزشکی از اتانول به عنوان داروی کاهش دهنده سیستم عصبی مرکزی استفاده می شود. یکی دیگر از کاربردهای قابل توجه اتانول می توان به نقش آن به عنوان پادزهر سمهای متانول و اتیلن گلیکول اشاره کرد. در بحث داروسازی هم کاربرد اتانول بسیار بالا می باشد و با توجه به بالا بودن غلظت اتانول از این ماده در حل کردن بسیاری از ترکیبات و داروهایی که قابلیت حل شدن در آب را ندارند استفاده می شود. علاوه بر موارد ذکر شده، اتانول یکی از مهمترین مواد اولیه در تولید بسیاری از داروها از جمله انواع مسکنها، دهانشویه و … است و به عنوان نگهدارنده ضد میکروبی در بسیاری از مایعهای دارویی قرار می شود. با توجه به نقش ضدعفونی کننده اتانول از این ماده در تولید دستمالهای مرطوب پزشکی در بسیاری از بیمارستانها و کلینیکها استفاده می شود.
کاربرد اتانول در صنایع غذایی
با توجه به نقش بسیار مهمی که مواد غذایی در سلامت بدن دارند ضروری است. که در تهیه آن نکات بسیار مهمی را در نظر داشت. از جمله کاربردهای این ماده در صنایع غذایی می توان به نقش آن به عنوان یک افزودنی در مواد غذایی اشاره کرد. بیشتر از اتانول برای حل شدن و یکسان سازی توزیع رنگها در مواد غذایی و کمک به افزایش طعم دهندگی عصاره های غذایی استفاده می شود. از دیگر کاربرد اتانول در صنایع غذایی می توان به نقش آن به عنوان محافظ مواد غذایی در برابر میکروبها و نگهدارنده عالی برای تثبیت محصول اشاره کرد.
کاربرد اتانول در صنعت
بی شک می توان بالاترین کارایی و اهمیت اتانول را به استفاده از آن در صنعت و سوخت نسبت داد. وجود مشخصه های بارز این حلال جهانی مانند پایین بودن درصد سمیت، در دسترس بودن آن، خلوص بالا و هزینه کم سبب شده که آن در پیلهای سوختی مورد استفاده قرار گیرد. از اتانول در ساخت بسیاری از تزیینات و حتی شومینه های اتانولی به عنوان سیستم گرمایشی بهره می برند. بالا بودن حلالیت این ماده سبب می گردد که از آن به عنوان حلال در رنگها، محصولات مراقبت شخصی، لاکها، عطرها استفاده کنیم. پایین بودن نقطه انجماد و سمیت اتانول سبب می شود که به همراه یک خشک در بسیاری از آزمایشگاه ها به عنوان حمام خنک کننده استفاده شود که باعث می شود که از این ماده در تولید دماسنجهای الکلی استفاده شود. یکی دیگر از کاربردهای اتانول در صنعت در بخش گلخانه است که به فتوسنتز کمک می کند.
کاربرد اتانول در بخش کشاورزی
وجود ترکیبات کربن دار در ساختار اتانول سبب می شود که در سوخت و ساز گیاهان نقش مهمی را ایفا کنند. تنظیم فرآیندهای فیزیولوژیکی در گیاهان و افزایش متابولیتهای ثانویه به دلیل حضور ترکیبات کربن دار سبب می شود که از اتانول به صورت محلول پاشی بر روی گیاهان استفاده شود. به عنوان مثال استفاده از محلول پاشی اتانول بر روی گیاهان بادرنجبویه سبب افزایش عملکرد گیاه می شود. از دیگر کاربرد این ماده در بحث کشاورزی می توان به نقش آن در شکست خواب بذر اشاره کرد. شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات یکی از عرضه کنندگان اتانول در سطح کشور می باشد. برای خرید اتانول با کیفیت با بهترین قیمت با کارشناسان فروش کیمیا تجارت تات در تماس باشید.
کاربرد اتانول در صنعت آرایشی و بهداشتی
اتانول نقش بسیار مهمی در حذف انواع باکتریها و ویروسها دارد و همین امر باعث می شود که از آن در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده شود و سبب ماندگاری طول عمر این محصولات شود. نقش ضدعفونی کننده این ماده به دلیل حذف چربیها و پروتئینهای موجود در ارگانیسمها است و نقش نگهدارنده در لوازم بهداشتی و آرایشی دارد.
سوالات متداول پنج کاربرد اتانول
1- آیا استفاده از اتانول برای پوست ضرر دارد؟
نقش ضدعفونی کنندگی یکی از کاربردهای اتانول است. اتانول به گونه ای ساخته شد که ضرری به پوست دست وارد نکند و بتوان از آن برای استفاده روزانه استفاده کرد. اما بهتر است بر روی جراحات و زخمها از این محصول ضدعفونی کننده استفاده نشود.
2- آیا استفاده از اتانول در ساخت برخی از مسکنها و داروها می تواند اثر منفی داشته باشد؟
غلظت بالای آن سبب می شود که با مواد دیگر بتواند ترکیب شود و از میران دوزی این حلال در ساخت داروها استفاده می شود که اثر سویی بر سلامت بدن نداشته باشد و بیشتر نقش نگهدارنده در برابر میکروبها را بر عهده دارند.
3- آیا اتانول مصرف خوراکی دارد؟
الکلهای خوراکی که از اتانول تولید می شوند در ساخت آنها برخلاف اتانول ضدعفونی کننده از مواد افزودنی استفاده نمی شود و استفاده از آنها مشکلی را برای سلامتی بدن ایجاد نمی کند. هنگام استفاده از این اتانولها باید توجه داشت که مصرف خوراکی دارند یا برای استعمال خارجی است.
4- گرید اتانول ضدعفونی کننده چند است ؟
اتانولهای تولیدی دارای گریدهای مختلفی هستند و هر کدام در بخشهای مختلفی کاربرد دارند. بهترین اتانول برای ضدعفونی کردن، گرید 70 است. علت استفاده از این گرید در الکلهای ضدعفونی کننده به دلیل پایین تر بودن سرعت تبخیر آن است که زمان بیشتری برای حذف باکتریها و میکروبها دارد.
5- نکات مهم ایمنی در هنگام کار با اتانول صنعتی چیست؟
با توجه به کاربرد بالای اتانول در صنایع مختلف باید یک سری نکات ایمنی در نظر گرفته شود با اینکه سمیت آن کم است. ضروری است که در هنگام کار با این ماده از دستکش استفاده شود. و با توجه به گریدهای مختلف، در صورت استفاده از الکلهایی با خلوص بالا به دلیل بوی تند بهتر است از ماسک استفاده شود.