مونوپتاسیم فسفات مهارکننده آتش

مونوپتاسیم فسفات نه تنها به عنوان كود كشاورزی، بلکه به عنوان یک ماده شیمیایی مهم برای اطفای حریق در جنگلها و کوهستانها استفاده می‌شود. این ماده موثرترین و ایمن‌ترین بازدارنده و مهارکننده آتش برای کاهش شدت و سرعت در آتش‌سوزی‌های گسترده می ‌باشد. مونوپتاسیم فسفات مهارکننده آتش در مقایسه با سایر مواد شیمیایی اطفای حریق خطر زیست محیطی کمتری دارد و بسیار اثر بخش است. در این محتوا تلاش کردیم تا به معرفی و کاربردهای مونوپتاسیم فسفات مهارکننده آتش، مکانیسم عملکرد و مزایای آن و ملاحظات زیست محیط آن به عنوان مهارکننده شعله آتش بپردازیم.

مونوپتاسیم فسفات چیست؟

مونوپتاسیم فسفات یا دی هیدروژن فسفات پتاسیم، با فرمول KH2PO4 که اغلب به اختصار MKP  نامیده می‌شود، نمکی است که از یون‌های فسفات و پتاسیم به وجود می‌آید. این ماده به عنوان کود، افزودنی غذایی (E340(i)) و قارچ‌کش استفاده می‌شود. MKP کریستال چهار ضلعی بی‌رنگ یا سفید رنگ و یا پودر کریستالی است. از خواص شیمیایی آن می‌توان به بی‌بو بودن، پایداری نسبی در هوا، انحلال‌پذیری در آب و نامحلولی در اتانول اشاره کرد. مونوپتاسیم فسفات کاربردهای بسیاری در صنایع صنعتی گوناگون دارد. از آن جمله اینکه، بازدارنده‌های حریق مونوپتاسیم فسفات یک لایه فوم پایدار را تشکیل می‌دهند و به عنوان یک مانع بین شعله و مواد قابل احتراق عمل می‌کند. این ماده را می‌توان به صورت پودر و مایع برای کاهش شدت حریق و كنترل سریع شعله‌‌های آتش استفاده كرد.

کاربردهای مونوپتاسیم فسفات در صنایع به عنوان مهارکننده شعله آتش

مهاركننده مبتنی بر مونوپتاسیم فسفات به عنوان بازدارنده آتش در مناطق جنگلی و طبیعت به كار می‌رود. این ماده قادر به پوشاندن زغال است و از واکنش‌ پذیری مجدد آن جلوگیری می‌کند. این ویژگی‌ها سبب می‌شوند که مونوپتاسیم فسفات را به عنوان موثرترین بازدارنده آتش در مناطق جنگلی بدانیم. همچنین مونوپتاسیم فسفات به عنوان مهارکننده شعله آتش در صنایع تولید مواد حجیم و مواد قابل اشتعال مانند پلاستیک، منسوجات، پارچه های سلولزی، منسوجات یکبار مصرف، محصولات چوب، کاغذ و سایر مواد استفاده می‌ شود. بعلاوه مهارکننده شعله آتش در صنایع حساس و آزمایشگاه‌ها به دلیل سرعت خاموش کردن سریع حریق به کار می‌رود.

مکانیسم عملکرد مونوپتاسیم فسفات به عنوان مهارکننده آتش

نمکهای فسفات حاوی مواد مناسب برای مهار آتش هستند. این نمكها هنگامی که گرم شوند، کاتیون آزاد می‌کنند، سپس اسید فسفریک باقیمانده با مولکول‌های سلولز واکنش می‌دهد و استر تولید می کند. استر فسفات متعاقباً از طریق کم آبی تجزیه می‌شود و منجر به آزاد شدن بخار آب و رسوب کربن گرافیت مانند می‌شود که در شرایط جوی قابل اشتعال نیست. مونوپتاسیم فسفات حاوی 25 درصد فسفر است. نزدیک به حداکثر وزن ممکن، برای استر فسفرشدن است. بنابراین بر اساس وزن، مونوپتاسیم فسفات به عنوان مهارکننده آتش بسیار کارآمد است و کارایی بالايی دارد. مونوپتاسیم فسفات در قامت یک مهارکننده آتش با جذب حرارت، موجب كاهش شدت حريق می‌شود. همچنين اين ماده از شعله‌ور شدن حریق جلوگيری می‌كند.

مزایای استفاده ازمونوپتاسیم فسفات به عنوان مهارکننده شعله آتش

مونوپتاسیم فسفات به عنوان مهارکننده آتش، نرخ بازیابی قابل توجهی نسبت به آب یا سایر کند کننده های شیمیایی دارد. آب تولید شده در اثر تجزیه سوخت در حضور بازدارنده به کارآیی اطفاء حریق می ‌افزاید. در نتیجه این ماده در جلوگیری از احتراق مجدد بهتر است زیرا سوخت را غیر قابل اشتعال می کند. همچنین مهار كننده مبتنی بر مونوپتاسیم فسفات دوستدار محیط زیست و ایمن است. مزیت دیگر این ماده کارایی بالا و هزینه کم آن است. به طوری كه با سرعت آتش را خاموش می كند و شعله ور شدن آن جلوگيری می كند.

ملاحظات محیط زیستی مونوپتاسیم فسفات به عنوان مهارکننده آتش

مونوپتاسیم فسفات را به عنوان مواد شیمیایی سبز در نظرمی‌گیریم و در فرمولاسیون مهارکننده آتش بدون نگرانیهای زیست محیطی می ‌توانیم از آن استفاده کنیم. با این حال هنگامی که از مواد شیمیایی برای مهار شعله آتش استفاده می‌شود، همیشه خطر یا آسیب وجود دارد. ارزیابی مقدار و دوره قرارگیری در معرض یک ماده شیمیایی می‌تواند میزان خطر یا آسیب ذاتی ماده شیمیایی را مشخص كند. این ماده در خدمات آتش‌نشانی به عنوان یک ماده خطرناک رده دوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. سمیت آن کم است و خطر هر گونه سمیت برای سلامتی انسان را می توان نادیده گرفت. با این وجود خطرات آن به دلیل استفاده موردی و در مواقع ضروری كم در نظر گرفته شده است. این ماده اثرات كوتاه مدت بر محیط زیست و حیات وحش دارد و اگر به آبها راه یابد، تاثیرات نسبتا مخربی بر زندگی آبزیان دارد. لذا در موقع استفاده از این ماده، ملاحظات محیط زیستی و اعمال تدابیر بهینه برای جلوگيری از تاثیرات جانبی آن اهمیت زیادی دارد.

سوالات متداول مونوپتاسیم فسفات مهارکننده آتش

1- نامهای دیگر مونوپتاسیم فسفات چیست؟

نامهای دیگر این ماده فسفات مونوپتاسیم، MKP، دی هیدروژن فسفات پتاسیم، KDP، فسفات پتاسیم مونوبازیک، نمک محلول پتاسیم و یون دی هیدروژن فسفات است.

2- سایر کاربردهای مونوپتاسیم فسفات چیست؟

مونوپتاسیم فسفات به طور صنعتی به عنوان بافر، عامل کشت، ماده خام برای ساخت متا فسفات پتاسیم، تقویت کننده، در خوراک دام، استفاده می شود. در صنعت کود وکشاورزی این ماده به عنوان کود ترکیبی فسفات-پتاسیم با راندمان بالا مصرف می‌شود.

3- كود مونو پتاسیم فسفات چیست؟

از مونوپتاسیم فسفات در کشاورزی و باغبانی به عنوان کود برای تامین منابع فسفر و پتاسیم گیاهان (میوه‌ها و سبزیجات) استفاده می‌شود. نقش اصلی دی هیدروژن فسفات پتاسیم در گیاهان، افزایش مقاومت و ارتقای گل دهی آنها است. اين كود به صورت محلول پاشی استفاده می‌شود.

4- كاربرد مونو پتاسیم فسفات در صنایع غذایی چیست؟

مونوپتاسیم فسفات در صنایع غذایی به عنوان عامل خمیر مایه و کمک كننده تخمیر، عامل کیلیت، طعم دهنده، مکمل مواد مغذی، در محصولات کم سدیم، لبنیات، محصولات گوشتی و غیره استفاده می‌شود.

5- مصرف درجه غذایی مونوپتاسیم فسفات چه خطراتی برای بدن دارد؟

در دوزهای بالا خطر افزایش سطح فسفات در دیواره رگ‌های خونی به عنوان یک خطر قلبی عروقی به ویژه در موارد نارسایی کلیه وجود دارد. علاوه بر این در دوزهای بالا، مصرف آن می تواند مانع جذب مناسب کلسیم، منیزیم یا حتی آهن شود.