فنوکسی اتانول ماده ای روغنی شکل است که خاصیت چسبندگی دارد. فرمول شیمیایی فنوکسی اتانول C₆H₅OC₂H₄OH می باشد. این ماده رایحه مطبوع و دلپذیری دارد و عضوی از خانواده گلیکول اتر می باشد که از واکنش اتیلن اکسید با فنول حاصل می شود.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
فنوکسی اتانول چگونه بدست می آید؟
فنوکسی اتانول از واکنش یک اسید ملایم مشتق شده از نفت و یک ماده سرطانزا می باشد. در واقع، از واکنش فنول با اتیلن اکسید در یک محیط قلیایی بدست می آید. ماده حاصل از این واکنش، رنگی روشن دارد و رایحه آن مانند گل رز می باشد. البته که این ماده در مواد آرایشی موجود است، بسیار خالص بوده و فاقد بو و رنگ می باشد.
اهمیت فنوکسی اتانول
فنوکسی اتانولها نقش موثری در فعالیتهای ضد میکروبی دارند. از گذشته تاکنون، این ترکیب شیمیایی، ماده ای پرکاربرد در محصولات آرایشی و بهداشتی بوده است. این ماده در برابر انواع باکتریها و مخمرها مقاوم می باشد و یک نگهدارنده و تثبیت کننده قوی است. نام دیگر فنوکسی اتانول، اتیلن گلیکول فنیل اتر است. این ماده در تثبیت مواد تشکیل دهنده عطرها و صابونها نیز کاربرد دارد. به طور کلی، اهمیت این ماده در صنعت دارو و مواد آرایشی و بهداشتی همواره مورد توجه می باشد.
کاربرد فنوکسی اتانول
کاربردهای فنوکسی اتانول بسیار متنوع است. این ماده در محصولات آرایشی و بهداشتی، صابون، عطرها و داروها استفاده می شود. در واقع این ماده باعث جلوگیری از رشد باکتریها، قارچها، مخمرها و ماندگاری و دوام بیشتر محصولات می شود. فنوکسی اتانول در مواد آرایشی و بهداشتی به عنوان نگهدارنده و در صابونها و عطرها به عنوان تثبیت کننده عمل می کند. همچنین، گاها از فنوکسی اتانول به عنوان نگهدارنده در داروها و واکسنها نیز استفاده می شود. به طور کلی، این ماده نوعی ضد عفونی کننده است. البته فنوکسی اتانولها در محصولات دیگری نیز کاربرد دارند، مانند خمیر دندان، دفع کننده های حشرات، ضد عفونی کننده ها، حلالها و بی حس کننده ها در صنعت پرورش ماهی.
آیا فنوکسی اتانولها خطرناک هستند؟
به طور کلی، استفاده از غنوکسی اتانول در غلظتهای پایین خطری ندارد. به کارگیری این ماده در غلظت کمتر از 1% در محصولات آرایشی و بهداشتی توسط FDA تایید شده است. توجه داشته باشید که تماس مستقیم آن با پوست و اعضای بدن خطرناک است.
آیا فنوکسی اتانولها در دوران بارداری و شیردهی ایمن هستند؟
همان طور که گفتیم، استفاده از این ماده در غلظت کمتر از 1% مشکلی ایجاد نمی کند. البته اگر در دوران بارداری و شیردهی، سوزش و واکنشهای آلرژیک پوستی را مشاهده کردید، بلافاصله مصرف آن را قطع کنید. توجه داشته باشید که محصولات حاوی فنوکسی اتانول ممکن است، سیستم عصبی نوزادان را تحت تاثیر قرار دهد و باعث اسهال و استفراغ در آنها شود. همچنین، می تواند باعث کاهش اشتهای نوزاد و تغییر رنگ پوست او شود. بنابراین، بهتر است مواد حاوی این ماده را از نوزادان و کودکان خود دور کنید.
جایگزین فنوکسی اتانول
از فنوکسی اتانول برای حفاظت مواد در برابر رشد مخمرها، باکتریها و قارچها استفاده می شود. مواد شیمیایی دیگری نیز خاصیت حفاظت از مواد در برابر این عوامل بیماری زا را دارند. بنابراین، در بعضی از محصولات از جایگزین آن برای نگهداری مواد استفاده می شود. جایگزینهای مختلفی برای این ماده وجود دارد، مانند اتیل هگزیل گلیسیرین، بنزوات سدیم، اسید سیتریک، ایزوتیازولینونها. همچنین، آلدئیدها مانند فرمالدهید می توانند در برابر باکتریها و قارچها مقاومت کنند. علاوه بر این، اسیدهای آلی مانند اسید بنزوئیک، اسید سوربیک، اسید انیسیک و پارابنها مانند متیل پارابن، اتیل پارابن، پروپیل پارابن، بوتیل پارابن و ایزوبوتیل پارابن از رشد قارچها و باکتریها جلوگیری می کنند. می توانید جهت انتخاب و خرید جایگزینی مطمئن و با کیفیت با واحد فروش شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات تماس بگیرید.
مقایسه فنوکسی اتانول با اتانول
فنوکسی اتانول یک الکل اتری با خواص آروماتیک است. این ماده به دو صورت طبیعی و مصنوعی تولید می شود. خواص این ماده متفاوت از خواص اتانول و دیگر الکلها است. اتانول یک الکل شفاف و بی رنگ است. در واقع، یک اتان است که در آن یک گروه هیدروکسی جایگزین یک هیدروژن می شود. از اتانول به عنوان ماده ضد عفونی کننده استفاده می شود. اتانول به عنوان حلال و نگهدارنده در مواد دارویی، مواد آرایشی و عطرها نیز کاربرد دارد. به طور کلی، فنوکسی اتانول نوعی الکل با خواصی متمایز از دیگر الکلها است. اتانول تاثیرات مخربی بر سیستم عصبی مرکزی دارد اما اتیلن گلیکول فنیل اتر فاقد چنین تاثیراتی است. همچنین، این گلیکول اتر ماده ای چسبنده و خوش بو است در حالی که اتانول قابل اشتعال است و بوی تند و سوزاننده ای دارد.
سوالات متداول فنوکسی اتانول چیست؟
1- فنوکسی اتانولها در چه مواد آرایشی وجود دارند؟
این مواد در بیشتر محصولات آرایشی مانند ریمل و خط چشم، سایه چشم، رنگ مو، لاک ناخن و ضد آفتاب و مرطوب کننده ها وجود دارند. در واقع باعث حفاظت مواد آرایشی از عفونتها و میکروبها می شود.
2- آیا فنوکسی اتانول باعث حساسیت پوستی می شود؟
ممکن است، بعضی افراد به فنوکسی اتانول حساسیت داشته باشند و واکنش نشان دهند. البته اگر پوست شما به دلیل اگزما حساس شده است، از محصولات با غلظت بالای این ماده شیمیایی استفاده نکنید. در کل، در صورت بروز سوزش و خارش از مصرف آن اجتناب کنید.
3- آیا فنوکسی اتانولها سمی هستند؟
در صورت استنشاق، بلعیدن و تماس مستقیم با پوست در دوزهای بالا می توانند اثر سمی داشته باشند. دوز بالای این ترکیب شیمیایی باعث تحریک کبد، کلیه، عصب، ریه و پوست می شود. این ماده در دوزهای بالا و تماس مستقیم می تواند تاثیرات مخربی بر بدن داشته باشد.
4- آیا فنوکسی اتانولها برای مو مفید هستند؟
فنوکسی اتانول خاصیت ضد میکروبی دارد. بنابراین، از مو در برابر رشد انواع قارچها و باکتریها محافظت می کند. از این ماده در تولید شامپو و اسپری مو استفاده می شود. در واقع به طراوت و شادابی مو کمک می کند.
5- به طور طبیعی فنوکسی اتانولها در چه موادی یافت می شوند؟
فنوکسی اتانول هم به صورت طبیعی و هم مصنوعی تولید می شود. به صورت طبیعی در گیاهانی مانند کاسنی و چای سبز وجود دارد. البته فنوکسی اتانولی که در محصولات آرایشی وجود دارد، به صورت مصنوعی تولید می شود.
