عوارض کمبود ویتامین ای

بدون شک حیات انسان به انواع مواد معدنی و ویتامینها وابسته است. کمبود ویتامین ای با خطرات احتمالی برای بدن، همراه خواهد بود. ویتامین ای، خاصیت آنتی اکسیدانی بسیار قوی دارد که از بدن در برابر برخی از عوامل مخرب و آسیب زا محافظت می کند. رادیکالهای آزاد و ترکیبات شیمیایی جز مهمترین عاملهای مخرب برای ارگانهای بدن هستند که با مصرف انواع ویتامین، اثرات این آسیبها تا حد زیادی کاهش می یابد.

معرفی کامل ویتامین ای

کمبود ویتامین ای همواره باعث اختلال در عملکرد مثبت بدن خواهد شد. این ویتامین تاثیر بسیار ویژه ای بر ارگانهایی چون چشم، قلب، پوست و سیستمهای عصبی دارد. ویتامین ای یکی از انواع ویتامینهای مورد نیاز بدن، با ماهیت محلول در چربی است. این ویتامین در سال 1920 کشف و از سال 1936 به صورت آزمایشگاهی از جوانه گندم جدا و در مکملهایی دارویی مورد استفاده قرار گرفت.  ویتامین ای به “توکوفرول”  نیز معروف است و خاصیت آنتی اکسیدانی ویژه ای در افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن دارد. بسیاری از پزشکان و کارشناسان تغذیه، کمبود ویتامین ای را عامل اصلی در ایجاد انواع بیماری به خصوص در سنین پیری می دانند.

بررسی عوارض کمبود ویتامین ای برای بدن

کاهش میزان انواع ویتامین و مواد معدنی در بدن، همواره با اثرات منفی همراه است. کمبود ویتامین ای نیز می تواند دارای عوارضی باشد. در ادامه به چند مورد از این عوارض برای بدن اشاره می کنیم:

ضعف ماهیچه ها

کمبود ویتامین ای، باعث نارسایی سلولهای ماهیچه ها، می شود. سلولهای ماهیچه ای در اثر کمبود ویتامین ای، عاملهای سمی ایجاد شده در اثر “استرس اکسیداتیو یا OS” را نیز جذب می کنند. گزگز عضلانی، درد در ماهیچه ها، اختلال در راه رفتن از نشانه های ضعف ماهیچه ها است.

کاهش بینایی

کمبود ویتامین ای در دراز مدت، باعث کاهش قدرت گیرنده های شبکیه در جذب نور می شود. در نظر داشته باشید، عدم درمان عارضه کمبود ویتامین ای، احتمال نابینایی در سنین بالا را افزایش می دهد.

ضعف سلولهای عصبی

کمبود ویتامین ای همچنین موجب اختلال در عملکرد سلولهای عصبی می شود. این عارضه با کاهش قدرت سلولهای عصبی در انتقال درست سیگنالها، همراه است. بیماری نوروپاتی محیطی، خستگی مزمن، اختلال کلامی از جمله بیماریهایی است که در اثر ضعف سلولهای عصبی ایجاد می گردد.

کاهش قدرت ایمنی بدن

سلولهای ایمنی بدن همواره به برخی از ویتامینها با خاصیت آنتی اکسیدانی نیاز دارند. ویتامین ای از جمله ویتامینهایی است که کمبود آن باعث ضعف در عملکرد سلولهای ایمنی بدن، خواهد شد.

فواید ویتامین ای برای مقابله با بیماریها

همان طور که اشاره شد، کمبود ویتامین ای در بدن با عوارضی همراه است. مصرف میزان مجاز از ویتامین ای نیز همواره فوایدی بر بدن خواهد داشت. در ادامه به بررسی برخی فواید ویتامین ای برای بدن می پردازیم:

افزایش سلامت قلب

طبق تحقیقات به دست آمده، افرادی که از مکملهای ویتامین ای استفاده می کنند، از قلب سالم تری برخوردار می باشند. ویتامین ای خاصیت ضد انعقادی خون دارد که از خطر سکته قلبی، پیشگیری می کند.

افزایش سلامت ارگانهای مربوط به تولید مثل

از دیگر فواید ویتامین ای، افزایش سلامت ارگانهای تولید مثل در مردان و زنان است. کاهش احتمال ابتلا به سرطان پروستات و رحم، افزایش سلامت جنین در طول بارداری، افزایش میل جنسی در مردان و زنان از فواید ویتامین ای می باشد.

کاهش احتمال ابتلا به آلزایمر در سنین بالا

طبق نظر کارشناسان تغذیه، افرادی که مواد غذایی حاوی ویتامین ای مصرف می کنند، در سنین پیری از خطر ابتلا به آلزایمر مصون می باشند. ویتامین ای، مانع از اثرات منفی  رادیکالهایی است که باعث آسیب به سلولهای مغزی و به دنبال آن آلزایمر می شوند.

خوراکهایی که به عنوان منابع حاوی ویتامین ای، شناخته می شوند

عارضه کمبود ویتامین ای همواره با مصرف مکملهای دارویی و انواع خوراکیهای که حاوی ویتامین ای هستند، قابل درمان است. دانه های روغنی از مهم ترین منابع دارای ویتامین ای هستند اما برخی از سبزیجات و گوشت آبزیان نیز دارای این ویتامین، می باشند. بر همین اساسا مهم ترین منابع حاوی ویتامین ای عبارتند از؛

جوانه گندم

جوانه گندم را می توان پر ارزش ترین ماده غذایی از نظر داشتن بالاترین میزان ویتامین ای دانست. در هر ۱۰۰ گرم جوانه گندم، ۱۵۰ میلی گرم ویتامین ای، وجود دارد.

میوه و سبزیجات

اسفناج، کاهو، کلم پیچ، سیب زمینی، هلو، فلفل دلمه ای، زردآلو، کیوی، گوجه فرنگی، آووکادو، موز

گوشتها

ماهی سالمون، ماهی قزل آلا، گوشت بوقلمون، گوشت غاز

دانه های روغنی

فندق، بادام، تخمه آفتابگردان، زیتون، بادام زمینی، بادام هندی، گردو

سوالات متداول عوارض کمبود ویتامین ای

1- میزان مصرف توصیه شده برای کمبود ویتامین ای در بزرگسالان، چه مقدار است؟

به طور کلی میزان مصرف ویتامین ای برای بزرگسالان بالایِ 14 سال، باید 15 میلی گرم در روز باشد. شایان ذکر است، زنان باردار و شیرده باید 16 تا 19 میلی گرم از ویتامین ای را در طول روز مصرف نمایند.

2- بهترین زمان مصرف ویتامین ای در چه ساعتی از شبانه روز است؟

طبق نظر کارشناسان تغذیه، ساعات نزدیک به خواب و بعد از شام، بهترین زمان برای مصرف انواع مواد غذایی حاوی ویتامین ای و حتی مصرف مکلملهای دارویی از این ویتامین، می باشد.

3- ۳آیا این دیدگاه درست است که بدن ورزشکاران بیشتر از سایر افراد به ویتامین ای، احتیاج دارد؟

بله، ورزشهای سنگین باعث کاهش میزان اکسیژن در بدن ورزشکار می شود که این مسئله به نوعی در افزایش رادیکالهای آزاد بدن، نقش موثر دارد. مصرف ویتامین ای، راهکاری موثر برای کاهش رادیکالهای آزاد بدن ورزشکاران، است.

4- آیا کمبود ویتامین ای و به دنبال آن مصرف یکباره و بیش از حد مکملهای ویتامین ای، می تواند اثرات جانبی داشته باشد؟

بله، مصرف بیش از حد ویتامین ای، موجب عوارضی چون، تهوع، اسهال و خونریزی می گردد. ممکن است، مصرف دوزهای بالا از مکملهای دارویی ویتامین ای، نارسایی کلیه نیز ایجاد نماید.

5- آیا می توان مکملهای دارویی چون ویتامین ای را که تاریخ آنها منقضی شده، مصرف نمود؟

طبق نظر سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA)، مصرف قرص ویتامین ای که تاریخ آن گذشته است، ضرری برای سلامتی انسان نخواهد داشت. در نظر داشته باشید، میزان اثرگذاری قرصهای ویتامین ای تاریخ گذشته تا حد زیادی کاهش می یابد.