تاثیر بنزین بر محیط زیست

در حال حاضر، بیش از یک قرن است که ما انرژی مورد نیاز خود را از طریق سوخت فسیلی تامین می کنیم. برای مثلا از بنزین برای عملکرد خودروها، از زغال سنگ برای تامین برق و از گاز برای تامین انرژی گرمایی استفاده می‌ کنیم. اما استفاده از این سوختهای فسیلی، اثراتی بر محیط زیست اطراف ما دارد. در این مقاله قصد داریم شما را با مهمترین اثرات استفاده از این منابع آشنا کنیم.

بنزین چیست؟

بنزین نام محلولی بر پایه‌ هیدروکربنها است که از مشتقات نفت خام می‌ باشد. این مایع را در کشورهای دیگر پترول و gas نیز می نامند. این مایع یک محلول اشتعال زا و فرار می‌ باشد؛ یعنی قابلیت آتش گرفتن دارد و به سرعت در هوای آزاد تبخیر می‌ شود. به علت اینکه این مایع از تقطیر جزء به جزء نفت خام در پالایشگاه ها به دست می‌ آید، فرمول شیمیایی ثابتی ندارد. به طور کلی بنزین از هیدروکربنهای 4 تا 12 کربنه تشکیل می ‌شود.

کیفیت بنزین به چه عواملی بستگی دارد؟

کیفیت بنزین به عوامل مختلفی بستگی دارد که یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار آن، نوع نفت خام مصرفی در پالایشگاه ها می‌ باشد. نفتی که از مناطق مختلف دنیا به دست می ‌آید دارای ترکیبات مختلف هیدروکربنی و درصدهای متفاوت از آنها است. عامل تاثیرگذار دیگر در کیفیت آن، میزان جداسازی اجزای آن در پالایشگاه می ‌باشد. به طور کلی کشورهای مختلف استانداردهای خاصی برای بنزین مصرفی دارند. به همین منظور پالایشگاه های کشورهای مختلف، فرایندهای متفاوتی برای تولید این ماده در نظر می‌ گیرند و همین امر باعث تفاوت کیفیت آنها می ‌شود.

مهمترین اثرات بنزین بر محیط زیست

بنزین به خودی خود اثری بر طبیعت ندارد. در واقع این مایع به شکلی طبیعی در چاه های نفت و اعماق اقیانوسها وجود دارد. این استفاده‌ انسانها از این سوخت است که باعث به جاماندن اثراتی روی کره‌ زمین می ا‌شود. در ادامه‌ این بخش به مهمترین معایب این سوخت فسیلی می ‌پردازیم

ازدیاد کربن دی‌اکسید چه معایبی دارد؟

گاز کربن دی اکسید یک گاز گلخانه ای است. وقتی نور خورشید به اتمسفر زمین می ‌رسد، مقدار زیادی از آن توسط جو زمین جذب و انعکاس می‌ یابد. در نتیجه انرژی پرتوهایی که به زمین می رسد بسیار کمتر می ‌شود. حتی بخش زیادی از این مقدار نیز پس از برخورد به زمین بازتاب می‌ شود. در صورت افزایش کربن دی اکسید در جو زمین، پرتوهای بازتاب شده به اتمسفر مجددا به زمین برمی گردند. این کار باعث افزایش دمای کره‌ زمین می ‌شود. افزایش دمای کره‌ زمین اثرات نامطلوب زیادی دارد که به طور خلاصه می ‌توان گفت محیط زیست را برای بسیاری از جانداران غیرقابل زیست می ‌کنند.

معایب استفاده از بنزین

کره‌ زمین از سه بخش جو، خشکی و دریا تشکیل شده است. استفاده از بنزین اثرات جبران ناپذیری بر همه‌ بخشهای کره زمین دارد که در ادامه به آنها می پردازیم:

اثرات بنزین بر جو و اتمسفر

جو یا اتمسفر زمین، لایه ‌ای از گازها است که اطراف خشکی ها و دریاها را شامل می شود. مصرف بنزین به اتمسفر کره زمین آسیب می ‌رساند. یکی از مهمترین آسیبهای سوزاندن بنزین، تولید کربن دی اکسید است. کربن دی اکسید یکی از گازهای اتمسفر می‌ باشد. این گاز به شکل طبیعی در تنفس سلولی جانوران تولید می ‌شود.

یکی دیگر از اثرات بنزین بر اتمسفر، سوختن ناقص یا آزاد شدن محتویات خطرناک آن به هواکره است. در این ماده ناخالصی هایی وجود دارد که می ‌توانند برای انسان کارسینوژنیک یا سرطان زا باشند. مهمترین این ترکیبات بنزن است. البته امروزه بسیاری از کشورها استانداردهایی را وضع کرده ‌اند تا میزان ناخالصیهای آن به حداقل ممکن برسد. یکی دیگر از اثرات کربن دی اکسید بر هواکره، بارانهای اسیدی می ‌باشد. باران اسیدی پدیده ‌ای است که در اثر ترکیب کربن دی اکسید و بخار آب در اتمسفر به وجود می ‌آید. باران اسیدی اثرات جبران ناپذیری بر خاک و آب دارد که بعدا به آنها اشاره می‌ کنیم.

اثرات بنزین بر دریا

عمده‌ چاه های نفت خام در بستر اقیانوسها و دریاها قرار دارند. برای استخراج نفت خام، از پمپها و لوله ‌ها استفاده می‌ شود تا نفت از کف اقیانوس به سطح زمین برسد. گاهی به علت مشکلات مختلف، این لوله ‌ها آسیب می بیند و نفت به بیرون نشت پیدا کند. نفت خام دارای چگالی کمتر از آب است و روی سطح آب غوطه ور می‌ شود. به این آلودگی لکه‌ نفتی می گویند که می‌ تواند جاندارانی که از سطح دریا تغذیه می‌ کنند؛ مثل پرنده های دریایی، پستانداران دریازی و ماهیها را بکشد. تحقیقات نشان می دهد که این آلودگیهای نفتی تا سالهای طولانی بعد از عملیات پاکسازی روی ترکیب مواد شیمیایی اثر می گذارند. اثر دیگر بنزین روی دریا، از طریق بارانهای اسیدی است. باران اسیدی سبب تغییر pH آب دریا می ‌شود و تغییر pH محیط زندگی جانداران می ‌تواند باعث نابودی یک زیستگاه بشود.

اثرات بنزین بر خشکی

بنزین به علت اشتعال پذیری، یکی از دلایل اصلی آتش سوزیها و گسترش آنها می‌ باشد. همچنین کربن دی اکسید حاصل از سوزاندن آن سبب ایجاد خشکسالی در مناطق مختلف زمین و آتش سوزیهای خودبخودی می شود. بارانهای اسیدی حاصل از مصرف این مایع می ‌توانند pH خاک را تغییر دهند و سبب مرگ و میر گیاهان و جانوران یک محیط زیست شود.

سوالات متداول تاثیر بنزین بر محیط زیست

1- چرا با اینکه مضرات بنزین مشخص است همچنان از آن استفاده می ‌کنیم؟

استفاده از بنزین و سوختهای فسیلی بسیار ارزانتر از سوختهای جایگزین می ‌باشد. همچنین بسیاری از کشورها از جمله ایران و کشورهای حوزه‌ خلیج فارس با خرید و فروش نفت خام اقتصاد خود را اداره می‌ کنند.

2- جایگزینهای این مایع چه سوختهایی هستند؟

امروزه جایگزینهای زیادی برای این مایع  وجود دارد. مهمترین این منابع عبارتند از انرژیهای تجدید پذیر مانند انرژی خورشیدی، انرژی بادی و آبی، انرژی هسته ‌‍ای و سوختهای سبز و جایگزین.

3- تفاوت بنزین سوپر با معمولی چیست؟

بنزین سوپر کیفیت بالاتری نسبت به نوع معمولی دارد. عدد اکتان این نوع بالاتر از نوع معمولی است. در نتیجه بازدهی بالاتری هم دارد.

4- بنزین استادارد ایران چه تفاوتهایی با کشورهای اروپایی دارد؟

در اروپا بیشتر از پترول یورو 4 و 5 و 6 و 7 برای وسایل نقلیه استفاده می ‌شود که کیفیت بالاتر و ناخالصیهای کمتر دارد. در ایران بنزین رایج یورو 2 می ‌باشد. البته تعداد جایگاههای یورو 4 نیز در سطح کشور در حال افزایش می باشد.

5- خوردن بنزین چه معایبی دارد؟

مصرف خوراکی این ماده می تواند منجر به گیجی، سردرد، حالت تهوع، مسمومیت و در موارد بسیار شدید باعث آسیبهای برگشت ناپذیر به انسان شود.