بدبوترین مواد شیمیایی، شامل گروهی از مواد آزمایشگاهی است که هرکدام ویژگی های خاص و بوی بسیار بدی دارند. در ادامه همه این مواد را با هم بررسی می کنیم تا بیشتر با آنها آشنا شویم.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
منظوراز مواد شیمیایی بدبو چیست؟
یکی از مواد بد بوی شیمیایی، تیولها هستند. تیولها گروهی از ترکیبات آلی سولفور هستند که ساختار کلی آنها R-SH است. برای درک بهتر این مواد و این که بدانید دقیقا بوی بد آنها چگونه است، می توانید یک تخم مرغ گندیده را در نظر بگیرید. بوی هیدروژن سولفید تخم مرغ گندیده مثال بارزی از تیولها است. ترکیباتی که در ساختار خود گروه S-H دارند، با توجه به ویژگی های خاصی که دارند سمی می باشند. افرادی که در آزمایشگاه با مواد شیمیایی بد بو سر و کار دارند، به احتمال زیاد این موضوع را تجربه کرده اند که بوی بد این مواد به لباس آنها سرایت کرده است. به احتمال زیاد می دانید که راسو از جمله جانورانی است که در شرایط خاص بوی بسیار بدی را تولید می کند، در بدن این جانور ترکیباتی از گروه S-H وجود دارد که تاثیر بسزایی در تولید بوی بد دارند.
بررسی چند مورد از بدبوترین مواد شیمیایی
یکی دیگر از بدبوترین مواد شیمیایی، پیریدین است. این ترکیب آلی هتروسیکلی، ماده ای است که به عنوان حلال کاربرد دارد و واکنش گر می باشد. برای این که دقیقا بدانید بوی بد این ماده به چه صورت است، باید بگویم که بویی شبیه به بوی ماهی فاسد دارد. بوی این ماده به حدی تعفن آور و بد است که فرقی نمی کند غلظت آن چه میزان است، در هر صورت بویی بسیار بد دقیقا مانند بوی ماهی فاسد را دارد. پیریدین یک ترکیب آلی است که یکی از ویژگیهای آن این است که به گیرنده های بویایی و چشایی افراد می چسبند و این حواس را دچار اختلال می کنند.
فرمالدهید ماده ای بسیار بد بو و آسیب رسان است که خاصیت سمی دارد. یکی از اثرات بد این ماده این است که افراد را دچار مسمومیت می کند. از جمله کاربردهای فرمالدهید به عنوان یک ماده شیمیایی بد بو، این است که از آن به عنوان نگهدارنده استفاده می شود. این ماده سمی اثرات بدی را مانند حالت تهوع و سردرد ایجاد می کند. یکی دیگر از مشتقات فرمالدهید ، پارافرمالدهید است که ماده ای بسیار بد بو است. این ماده که به عنوان تثبیت کننده مورد استفاده قرار می گیرد، بوی بسیار بدی را نیز ایجاد می سازد.
معرفی مواد شیمیایی بدبو و ویژگیهای شاخص آنها
یکی از بدبوترین مواد شیمیایی، کاداورین است. این ماده با فرمول شیمیایی C6H14N2O2، یکی از ترکیبات شیمیایی غیر فرار و غیر حلقوی است. این ترکیب آمینه، با حضور آنزیم دکربوکسیلاز، از حذف عامل کربوکسیل اسید آمینه لیزین ایجاد می شود. یکی دیگر از فرآیندهایی که طی آن کاداورین تولید می شود، فساد لاشه حیوانات مرده و در حال تجزیه است. این ماده بوی بسیار بدی دارد و اثرات آن در مدت طولانی باقی می ماند. در مقایسه با موادی که تا اکنون معرفی کردیم، کاداورین مصرف کمی در آزمایشگاه مواد شیمیایی دارد.
ان-بوتانول یکی دیگر از بدبوترین مواد شیمیایی است که بر اثر تخمیر کربوهیدرات تولید می شود. ان-بوتانول به عنوان یکی از مواد شیمیایی بد بو، در آزمایشگاه به عنوان حلال کاربرد زیادی دارد. این ترکیب به عنوان طعم دهنده مصنوعی برای غذاهای مختلف مصرف می شود. این ترکیب شیمیایی در محصولات تخمیری مصرف زیادی دارد و در آب جو استفاده می شود. اثرات سمی این ترکیب بر روی بدن باعث ایجاد علائم مسمومیت شدید می شود. بر اساس برخی از گزارشات بوی این ماده مشابه با بوی موز و شیشه پاک کن است. البته بر اساس برخی مشاهدات دیگر بوی آن مشابه کره الکل فاسد است. غذای مگس سرکه نیز یکی از بدبوترین مواد شیمیایی محسوب می شود. این ماده بسیار بوی بد و ناخوشایندی دارد، بوی آن مانند بوی موز و سیب زمینی فاسد می باشد.
چرا برخی از مواد شیمیایی بوی بدی دارند؟
بتا-مرکاپتواتانول برای کم کردن میزان فراریت محلولهای شیمیایی و هم چنین به عنوان آنتی اکسیدان به کار می رود. بتا-مرکاپتواتانول یک ماده تیول است، برای درک بهتر بوی بد این ماده شیمیایی، باید گفت که بویی مانند لاستیک سوخته و تخم مرغ فاسد دارد. بوی این ماده اگر در طولانی مدت استنشاق شود، به شدت آزار دهنده و ناخوشایند است. بوی این ترکیب چنان شدید است که به لباسهای شما نیز نفوذ می کند، بعد از کار با این ماده در آزمایشگاه حتما لباس خود را تعویض کنید. به یاد داشته باشید این ماده اگر در طولانی مدت استنشاق شود، کشنده و سمی است. تنفس میزان کمی از این ماده هم باعث ایجاد اختلال در دستگاه تنفسی می شود و حالت تهوع ایجاد می کند.
ترکیبات سلنیوم و تلوریوم از جمله بدبوترین مواد شیمیایی هستند، برای تولید شامپو ضد شوره از سلنیوم استفاده می شود. سلنیوم بویی مانند بوی نم و فلز دارد، بوی این عنصر از طریق پوست جذب می شود و باز دم شما را بد بو می کند. بوی بد این ماده به شدت قوی است و بدن و لباسهای شما را نیز در بر می گیرد، بوی آن تا چند روز حتی با شوینده های قوی و صابون هم برطرف نمی شود.
وجود مواد شیمیایی بد بو و بد طعم در آب
باکتریهای تولید کننده بوی بد توسط موادی از بین می روند که به آنها ضد بومی گوییم. مواد ضد بو علاوه برحذف بوی بد، باعث نابودی باکتریها نیز می شوند، این مواد گندزدا هستند، خاصیت ضد عفونی کنندگی دارند و برای از بین بردن رنگ به کار می روند. مهمترین موادی که برای مقابله با بوی بد مواد شیمیایی به کار می روند شامل مواردی که در ادامه مطرح می شود، می باشند. پرکلرین، آب ژاول، کربن اکتیو یا کربن فعال، کات کبود، اوزون زنی و سولفات مس از جمله ضد بوهایی هستند که برای مقابله با بوی بد مواد شیمیایی به کار می روند.
یکی از محلهایی که بدبوترین مواد شیمیایی در آن جا یافت می شود، تصفیه خانه است. در فاضلابها مواد بد بوی شیمیایی به فور یافت می شود، بوی بد این مواد از میزان کم خطر شروع می شود تا به بوهای کشنده و خطرناک ختم می شود.
یکی از مهمترین مشکلات در فرآیند مقابله با بدبوترین مواد شیمیایی، تشخیص منبع اصلی بوی بد است. طعم و بو مواردی هستند که ارتباط مستقیمی با هم دارند، موادی که باعث ایجاد بوی بد می شوند، به تبع طعم بدی هم به وجود می آورند. گوگرد یکی از بدبوترین مواد شیمیایی است که وجود آن در آب باعث ایجاد بو و طعم بسیار بدی (تخم مرغ گندیده) می شود. عناصری مانند آهن و منیزیم باعث ایجاد طعم بد تلخ و گس در آب می شوند، اما این عناصر بوی بد ایجاد نمی کنند. اسیدهای معدنی باعث ایجاد طعم ترش می شوند، طعم صابونی به دلیل وجود عناصر قلیایی است. آبهای حاوی مواد قلیایی و اسیدهای معدنی بوی خاصی ندارند. در صورتی که مواد عالی باعث ایجاد بو و طعم شوند، برای تشخیص آن می توان از روشهای کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی مایع که عملکرد بالایی دارند، استفاده کرد.
مقابله با بوی بد مواد شیمیایی
مقابله با بدبوترین مواد شیمیایی به چند روش صورت می گیرد. بیشترین فرآیندهای مربوط به مقابله با بدبوترین مواد شیمیایی، برای بر طرف شدن طعم و بوی بد آب استفاده می شوند. انعقاد، لخته گذاری و ته نشینی از جمله فرآیندهای مربوط به حذف بو و طعم بد است. بوی بد نشانه مهمی از وجود آلودگی های مختلف است و توسط دستگاه تنفسی استنشاق می شود. باکتریهای فاضلاب چاه از طریق فرآیند تجزیه، گاز آمونیاک و متان آزاد می کنند. این گازها به عنوان گازهای سپتیک شناخته می شوند که این گازهای سپتیک سمی و خطرناک هستند. استنشاق این گازها در غلظت بالا، باعث ایجاد اختلال در دستگاه تنفسی می شود و به آن آسیب می رساند. برای حذف بوی بد این مواد، از روشهای فیزیکی، بیولوژیکی و روشهای شیمیایی استفاده می شود. در ادامه هر روش را به تفکیک توضیح می دهیم.
روشهای فیزیکی برای مقابله با بوی بد مواد شیمیایی
روشهای فیزیکی شامل فرآیندهای مختلفی است. محصور کردن، هوا دهی، استفاده از مواد معطر، رقیق سازی محیط با استفاده از هوای بی بو، سوزاندن کاتالیزوری و احتراق روشهای فیزیکی برای مقابله با بوی بد مواد شیمیایی است.
روشهای بیولوژیکی برای مقابله با بوی بد مواد شیمیایی
یکی دیگر از راهکارهای مقابله با بوی بد مواد شیمیایی، روشهای بیولوژیکی است. استفاده از تصفیه بیولوژیکی، یک راهکار موثر با بازدهی و هزینه کم است. از این روش برای حذف حجم کم عوامل ایجاد کننده بوی بد در حجم زیادی از هوا استفاده می شود. روشهای بیولوژیکی برای حذف عامل ایجاد کننده بوی بد، بر اساس عملکرد میکروارگانیسمهایی است که ترکیبات بو دار در فاضلاب را به آب و دی اکسید کربن تجزیه می کنند.
روشهای شیمیایی برای مقابله با بوی بد مواد شیمیایی
یکی از روشهای شیمیایی مقابله با بدبوترین مواد شیمیایی، استفاده از نیترات در محیط آلوده است. نیترات منبع اکسیژن است، به طور طبیعی فاضلاب خام نیترات ندارد، نیترات را باید به شکل مصنوعی به آن اضافه کنیم. برای کنترل میزان سولفید هیدروژن در شبکه فاضلاب می توان به دو صورت از نیترات استفاده کرد. استفاده از این روش برای حذف بوی بد باعث تولید سولفید هیدروژن نمی شود. اوزون زنی یکی از روشهای شیمیایی مقابله با بدبوترین مواد شیمیایی است. اوزون عنصری است با خاصیت اکسید کنندگی بسیار بالا، مولکولهای بودار به واسطه اوزون تجزیه می شوند و به شکل ترکیبات اولیه در می آیند. در این فرایند اوزون به اکسیژن تبدیل می شود.
اوزون زنی یکی از روشهای سازگار با محیط زیست است که باعث شکستن ساختار مولکولی می شود. سولفات مس از جمله مواد شیمیایی است که با توجه به میزان قلیائیت، سطح pH مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده برای از بین رفتن بوی بد مصرف می شود؛ اگر قلیائیت این ماده بیش تر از 50 میلی گرم در لیتر باشد، 2.5 کیلوگرم از این ماده برای حذف بوی بد نیاز است. یکی دیگر از مواد شیمیایی ضد بو، پرمنگنات پتاسیم است. این ماده به شکل کریستال و گرانولهای بنفش موجود است و از ایجاد کلروفیل در جلبک جلوگیری می کند. ذغال فعال یکی از مواد شیمیایی ضد بو است که برای از بین بردن منبع بوی بد به روش جذب سطحی مورد استفاده قرار می گیرد.
سوالات متداول بدبوترین مواد شیمیایی
1- چگونه می توان بوی تینر را از بین برد؟
رقیق کننده رنگ حاوی روغن است، نفوذ روغن به فرش و هر وسیله دیگری باعث می شود بوی رقیق کننده ماندگار شود. برای از بین بردن بوی تینر می توانید از الکل استفاده کنید، با پارچه آغشته به الکل محلی که تینر وجود دارد را پاک کنید.
2- جهت حذف بوی سولفید هیدروژن چه ماده ای استفاده شود؟
برای از بین بردن بوی سولفید هیدروژن می توانیم کربن فعال استفاده کنیم. بوی سولفید هیدروژن با عبور از مواد متخلخل با شیوه جذب سطحی برطرف می شود.
3- چگونه بوی بد لباسشویی را از بین ببریم؟
برای حذف بوی بد لباسشویی می توانید از یک پیمانه جوش شیرین استفاده کنید. یک پیمانه جوش شیرین در محفظه ماشین بریزید، ماشین را بدون لباس روشن کنید تا با چرخیدن تمیز شود. این کار باعث می شود بعد از تمیز شدن تمامی باکتریها و میکروبهای مولد بوی بد از بین بروند.
4- چگونه بوی بد دستشویی را از بین ببریم؟
برای از بین بردن بوی بد فاضلاب از مخلوط آب و آهک استفاده کنید. برای این کار یک کیلو آهک را با مقدار ده لیتر مخلوط کنید، مخلوط را هم بزنید و بعد از چند ساعت آن را از صافی عبور دهید. از این ترکیب می توانید برای از بین بردن بوی بد دستشویی و سرویس بهداشتی استفاده کنید.
5- چگونه می توان بوی بد یخچال را از بین برد؟
برای از بین بردن بوی بد یخچال می توانیم از جوش شیرین و سرکه استفاده کنیم. برای این کار به مقدار یک لیوان جوش شیرین را در گوشه یخچال می گذاریم. به جای جوش شیرین می توانید از یک لیوان سرکه استفاده کنید.
6- چگونه می توان بوی بد کفش را از بین برد؟
برای حذف بوی کفش می توانید شبها مقداری جوش شیرین در کفشهای خود بريزيد. روز بعد می توانید جوش شیرین را بیرون بریزید و کفش خود را با خیال راحت بپوشید.
