ایزوتیازولینها مواد نگهدارنده‌ای هستند که در لوازم آرایشی، محصولات تجاری خانگی مانند شامپوها، پاک‌کننده‌ها، شوینده‌ها و رنگ‌های مبتنی بر آب به طور گسترده استفاده می‌شوند. ایزوتیازولین در شوینده ها به‌خصوص در شوینده‌های لباسشویی و نرم‌کننده‌ها کاربرد زیادی دارد. این مواد مزایا و معایب خاص خودشان دارند که در این محتوا بررسی می‌شوند. همچنین در ادامه محتوا به معرفی ایزوتیازولین و کاربرد ایزوتیازولین در شوینده‌ها می‌پردازیم.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
معرفی ایزوتیازولین
ایزوتیازولینها مواد شیمیایی آلی هتروسیکلیک با فرمول (CH)2SN(H)CO و به شکل جامد سفیدرنگ هستند و از نظر ساختاری با ایزوتیازول مرتبط هستند. این مواد حاوی اتم‌های گوگرد و نیتروژن مجاور هستند. ایزوتیازولینهای رایج مورداستفاده در صنعت عبارت‌اند از متیل ایزوتیازولینون (MI یا MIT)، ترکیب متیل کلرو ایزوتیازولینون (MCI یا MCIT)، متیل ایزوتیازولینون (MI یا MIT نسبت MCI/MI 3:1)، بنزیزوتیازولینون (BIT) و اکتیلیزوتیازولینون (OIT) است. مواد متیل کلرو ایزوتیازولینون (MCI) و متیل ایزوتیازولینون (MI) و مخلوط 3:1MCI/MI؛ به‌عنوان یک ماده در طیف گسترده‌ای از محصولات مصرفی؛ مانند مواد شوینده، لوازم آرایشی و رنگ‌های مبتنی بر آب داخل ساختمان کاربرد دارند. در محصولات مصرفی به‌غیراز لوازم آرایشی، ایزوتیازولینونهای بیشتری از جمله بنزیزوتیازولینون (BIT) و اکتیلیزوتیازولینون (OIT) استفاده می‌شود
مخلوط ایزوتیازولین شامل ترکیبات ۲-متیل-۴-ایزوتیازولین-۳-ون و ۵-کلرو-۲-متیل-۴-ایزوتیازولین-۳-ون است. مخلوط ایزوتیازولین بیشتر به‌عنوان محصول نگهدارنده با نام تجاری Kathon شناخته می‌شود. باتوجه‌به ماده فعال خاص و کاربرد محصول، غلظت ایزوتیازولینها در محصولات متفاوت است. غلظت ماده فعال هنگام استفاده به‌عنوان نگهدارنده در شوینده‌ها معمولاً به طور قابل‌توجهی کمتر از زمانی است که به‌عنوان عامل محافظ پوشش استفاده می‌شود. ایزوتیازولینها از چگالی ۱،۱۹۰ – ۱،۲۱۰ گرم در میلی‌لیتر برخوردار هستند. این ماده هم در آب با وزن مولکولی کم و هم الکلهای گلیکول قابل‌حل است. این ماده سازگار با سورفاکتانت‌های آنیونی، کاتیونی و غیر یونیک و با امولنت است.
کاربرد ایزوتیازولین در شوینده ها
ایزوتیازولین در شوینده‌ها به‌عنوان ماده نگهدارنده عمل می‌کنند. وظیفه این ماده شیمیایی در شوینده‌ها محافظت از محصول (محلول‌های عموماً مایع) در برابر آلودگی توسط عوامل عفونی، به‌ویژه باکتری‌ها و قارچ‌ها است. بیش از سی‌سال است که ایزوتیازولین در شوینده‌ها و مواد صنعتی دیگر به دلیل قدرت زیست کشی بالا مورداستفاده قرار می‌گیرد. این ماده بیشتر از سایر نگهدارنده‌ها کاربرد دارد. بااین‌وجود کاربرد ایزوتیازولین در شوینده‌های لباس کاملاً بی‌خطر نیست و موجب حساسیت پوستی می‌شود.
مواد شوینده حاوی موادی مانند سورفکتانت‌ها، تثبیت‌کننده‌ها، طعم‌دهنده‌ها و رنگ‌دانه‌ها، آب و غیره هستند. این مواد زمینه مناسبی برای رشد میکروارگانیسم‌ها فراهم می‌کند، بنابراین مواد شوینده به‌راحتی با میکروارگانیسم‌ها آلوده می‌شوند. رشد میکروارگانیسم‌ها علاوه بر خراب‌کردن محصول، باعث ورود باکتری‌های بیماری‌زا به بدن انسان می‌شوند و مصرف‌کنندگان را بیمار می‌کنند؛ بنابراین ایزوتیازولین در شوینده‌ها به دلیل خواص ضدمیکروبی به ترکیبات شوینده‌های مایع لباسشویی، شوینده‌های ظرف‌شویی دستی، نرم‌کننده‌های پارچه، خوشبوکننده‌های هوا، پولیش‌ها و سایر محصولات اضافه می‌شود. بدین ترتیب این ماده شیمیایی افزایش ماندگاری و عمر مفید محصولات را تضمین می‌نماید. همچنین وظیفه محافظت از مصرف‌کنندگان در برابر قرارگیری در معرض باکتری‌ها و کپک‌ها با مهار رشد آنها را نیز دارد.
مزایا و معایب ایزوتیازولین در شوینده ها
سایر مزیت‌های ایزوتیازولین در شوینده‌ها، سازگاری خوب با مواد تشکیل‌دهنده به‌ویژه امولسیون‌کننده‌ها، دامنه pH مؤثر تا گسترده، بدون بو و رنگ، سمیت کم باتوجه‌به غلظت مصرف شده است. این ماده به‌تنهایی یا مخلوط معروف به Kathon-CG (متیل ایزوتیازولینون – متیل کلروایزوتیازولینون) در ترکیب شوینده‌ها به کار می‌رود. ایزوتیازولین در شوینده‌های لباس‌ها باعث اپیدمی درماتیت آلرژیک تماسی در افراد دارای پوست حساس می‌شوند. برای اجتناب حساسیت، شستشوی دوباره با آب بعد از استفاده مایع ماشین لباسشویی توصیه می‌شود. خطر ایجاد حساسیت زمانی بیشتر است که پوست آسیب‌دیده باشد، به‌عنوان‌مثال زمانی که اگزما از قبل وجود داشته باشد. واکنش حساسیت نیز به نحوه تماس با محصول و غلظت ایزوتیازولینون موجود بستگی دارد. واکنش آلرژیک معمولاً ۲۴ تا ۹۶ ساعت پس از مواجهه با این ماده رخ می‌دهد. علائم معمول خارش، اریتم و ایجاد وزیکول روی سطح پوست که عموماً روی دست‌ها و صورت است.
کدام ویژگی ایزوتیازولین سبب کاربردش در شوینده ها می شود؟
مواد شوینده و لوازم آرایشی با محتوای آب بالا به‌راحتی توسط میکروارگانیسم‌ها آلوده می‌شوند؛ بنابراین محصولات تولیدی را به‌راحتی فاسد می‌کنند حتی میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا در مواد شوینده و لوازم آرایشی خطری برای سلامتی ایجاد می‌نمایند برای جلوگیری از آلودگی‌ها، تولیدکنندگان مواد شوینده، مواد نگهدارنده را به محصولات خودشان اضافه می‌کنند. ایزوتیازولین در شوینده به دلیل فعالیت آنها در برابر طیف وسیعی از باکتری‌ها، قارچ‌ها و مخمرها در محدوده وسیعی از سطوح pH 1، یکی از پرمصرف‌ترین مواد نگهدارنده‌ها است. ویژگی‌های اصلی ایزوتیازولین در شوینده‌ها، قیمت پایین آن و اثربخشی بسیار زیاد آن در غلظت‌های کم در برابر باکتری‌ها (گرم مثبت و منفی)، قارچ‌ها، مخمرها و جلبک‌ها، خواص دشوار این ماده برای دستیابی به سایر مواد شیمیایی مشابه آن است.
در سال‌های طولانی استفاده از ایزوتیازولین در مواد شوینده، شکایت گسترده‌ای در مورد حساسیت مواد شوینده وجود نداشته است. بااین‌وجود زمانی که مواد شوینده توسط میکروارگانیسم‌ها آلوده شوند، آلرژن‌هایی که توسط میکروارگانیسم‌ها ایجاد می‌شوند، جدی‌تر از مواد نگهدارنده موجود در مواد شوینده هستند؛ بنابراین استفاده منطقی از ایزوتیازولین در شوینده‌ها نه‌تنها خطر آلرژی را از بین می‌برد، بلکه از آلودگی میکروبی نیز جلوگیری می‌کند و باعث ایمنی و محافظت بیشتر برای مصرف‌کنندگان می‌شود. برای خرید ایزوتیازولین با کارشناسان واحد فروش شرکت کیمیا تجارت تات تماس حاصل فرمائید.
مکانیسم عملکرد ایزوتیازولین در شوینده ها
مکانیسم ضدباکتری ایزوتیازولینها عمدتاً باکتری‌کشی فعال الکتروفیل هستند. به این معنا که بخش فعال هتروسیکل ایزوتیازولینون برای تشکیل پیوند هیدروژنی با بازهای روی مولکول‌های DNA در پروتئین‌های باکتریایی، به هسته سلول‌ها حمله می‌کنند و در نتیجه ساختار DNA در سلول‌ها را از بین می‌برند. در نتیجه ایزوتیازولینها باعث ازدست‌دادن توانایی تکثیر، ازدست‌دادن واکنش‌های فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و فعالیت‌های متابولیکی و در نتیجه مرگ سلولی می‌شوند.
سوالات متداول ایزوتیازولین در شوینده
۱- ایزوتیازولین در کدام مواد آرایشی و بهداشتی یافت می‌شود؟
ایزوتیازولین در فونداسیون و کانسیلرها، برنزه کنندهها، سایه‌های چشم، ریمل، پاک‌کننده‌های آرایش و مرطوب‌کننده‌ها، ضدآفتاب، شامپو و نرم‌کننده‌ها، صابونها، دستمال مرطوب، کرم، لوسیون و ژلها کاربرد دارند.
۲- کاربردهای ایزوتیازولین در صنعت چیست؟
ایزوتیازولین در صنعت علاوه بر مواد شوینده و پاک‌کننده، در ترکیبات رنگها، جلادهنده، آفت‌کش‌ها، چسب، امولسیونهای لاتکس، سوختهای جت و جوهرهای چاپ مصرف می‌شوند.
۳- مواد نگهدارنده در مواد شوینده چیست؟
نگهدارنده‌های موجود در محصولات شوینده تضمین می‌کنند که حتی پس از باز شدن، می‌توان آنها را برای مدت طولانی‌تری در دمای اتاق نگه داشت و از آنها استفاده کرد. علاوه بر این، از تکثیر میکروبهای بیماری‌زا در این محصولات جلوگیری می‌کنند و سلامت مصرف‌کنندگان را به خطر نمی‌اندازند.
۴- استفاده از ایزوتیازولین در کدام مواد آرایشی ممنوع است؟
باتوجه‌به افزایش قابل‌توجه حساسیت به ایزوتیازولینونها (متیل ایزوتیازولینون MI، متیل کلرو ایزوتیازولینون MCI)، استفاده از آنها در محصولات آرایشی که روی پوست یا مو باقی می‌مانند و. دستمال مرطوب از ۱۲ فوریه ۲۰۱۷ متوقف شد
۵- آیا رنگ‌های دارای ایزوتیازولین باعث واکنش پوستی آلرژیک می‌شوند؟
واکنش آلرژیک با تماس مستقیم این ماده با پوست یا قرارگیری در معرض بخارات آن ایجاد می‌شود. ایزوتیازولینها مواد فرار هستند. بخارهایی که در مرحله خشک‌شدن رنگ بر پایه آب یا خمیرکاغذ دیواری ساطع می‌شوند نیز می‌توانند باعث واکنش پوستی آلرژیک شوند.
