اسید استیک یا اتانوئیک اسید که به آن جوهر سرکه نیز می گویند، ترکیبی آلی با فرمول مولکولی CH3COOH می باشد. اسید استیک در سرکه موجود است. البته مقدار این اسید آلی در حجم معینی از سرکه پایین می باشد. اسید استیک در صنعت و پزشکی کاربرد های زیادی دارد. در این مقاله قصد داریم درباره اهمیت و کاربرد اسید استیک در پزشکی صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
تعلل استفاده از اسید استیک در پزشکی
سرکه در حقیقت اسید استیک رقیق شده می باشد. از آنجایی که این اسید دارای خواص ضد میکروبی است، از حدود 2000 سال گذشته برای شستشو و ضدعفونی کردن لباس ها به کار می رفت. همانگونه که اشاره شد، اسید استیک یکی از ترکیبات پرکاربرد در صنایع مختلف می باشد. برای شناخت بیشتر این ترکیب و نحوه تولید و کاربرد آن می توانید به صفحه مربوط به اسید استیک مراجعه کنید. از این اسید آلی در پزشکی نیز استفاده های زیادی می شود. اما علت استفاده از استیک اسید در پزشکی چیست؟ اتانوئیک اسید یا همان اسید استیک خواص آنتی باکتریال و ضد قارچی دارد. از این رو با استفاده از آن می توان بیماری هایی که منشا باکتریایی یا قارچی دارند را درمان و یا کنترل نمود. از جمله بیماری هایی که با استفاده از اسید استیک می توان درمان نمود عبارتند از:
عفونت گوش
از اسید استیک در پزشکی برای درمان عفونت گوش ومجاری آن استفاده می شود. اغلب عفونت گوش خارجی و گوش میانی به علت هوای گرم و مرطوب رخ می دهد و موجب درد، التهاب، خارش و تغییر در قدرت شنوایی فرد می شود. در این صورت پزشک قطره استیک اسید را تجویز خواهد کرد. روش استفاده از اسید استیک بدین صورت است که پنبه را آغشته به اسید نموده و آن را 24 ساعت داخل گوش قرار می دهند. با گذشت هر 6 ساعت بایستی مجددا 3 الی 5 قطره استیک اسید روی پنبه چکانده شود. البته که همه این مراحل نیازمند تجویز و دستور پزشک معالج می باشد.
درمان بیماری های باکتریایی
اغلب باکتری ها مثل استرپتوکوکوس ها، استافیلوکوکوس ها، سودوموناس، انتروکوکوس ها با اسید استیک از بین می روند. از این رو با استفاده از این اسید آلی می توان طیف وسیعی درمان بیماری های باکتریایی را تسهیل نمود. اغلب برای درمان عفونت های پوستی که عامل آنها سویه سودوموناس می باشد از محلول رقیق استیک اسید استفاده می شود.
شستشوی مجاری ادرار، سوند و کاتتر
از اسید استیک برای شستشوی مجاری ادرار، سوند و کاتتر و حتی شستشوی بخش داخلی مثانه نیز استفاده می شود. افرادی که ملزم به استفاده از سوند می باشند، بایستی از محلول اسید استیک رقیق برای شستشوی مجاری ادراری استفاده کنند تا مبتلا به عفونت های مجاری ادرار که نسبتاً شایع هم هستند، نشوند. سوند و کاتتر نیز با استفاده از استیک اسید شسته و ضدعفونی می شوند تا کلسیم و املاح موجود در آن رسوب نکنند.
کنترل سرطان معده
حدود 200 سال است که از اسید استیک برای کنترل سرطان ها بخصوص سرطان معده استفاده می شود. طبق تحقیقات، استیک اسید می تواند موجب مرگ انتخابی سلول های سرطانی معده بدون صدمه به سلول های طبیعی بافت معده شود.
سایر موارد مصرف اسید استیک
از سایر موارد مصرف اسید استیک می توان به استفاده از اسید استیک برای تنظیم pH واژن و تشخیص سرطان دهانه رحم نیز اشاره کرد. همچنین از اسید استیک در جراحی های ارتوپدی و نیز کاهش اسکار و آثار جراحت بعد از جراحی ها استفاده می شود.
نکات مهم در رابطه با قطره های اسید استیک
دانستن نکات مهم در رابطه با قطره های اسید استیک بسیار حائز اهمیت است. اگرچه از قطره اسید استیک برای درمان عفونت گوش استفاده می شود، اما بهتر است در صورت بروز هرگونه عفونت گوش به پزشک مراجعه نموده و از مصرف خودسرانه استیک اسید اجتناب کنید. اغلب از استیک اسید 2 درصد برای درمان عفونت گوش و از استیک اسید 0.25 درصد برای شستشوی مثانه و مجاری ادرار استفاده می شود.
در صورتی که پرده گوش یا پرده صماخ آسیب دیده، قبل از استفاده از این اسید با پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید. همچنین قبل از مصرف استیک اسید برای درمان عفونت گوش، بهتر است مجرای گوش تمیز شود. بعلاوه از مصرف اسید استیک برای کودکان کمتر از 3 سال اجتناب کنید. احتمال تداخل دارویی اسید استیک با سایر داروها وجود دارد. از این رو اگر داروی خاصی مصرف می کنید حتما به پزشک اطلاع دهید. در صورت استفاده از استیک اسید و بروز علائمی مثل مشکلات تنفسی، تورم لب، زبان یا گلو سریعا به پزشک مراجعه نمایید. نکته مهم دیگر اینکه زنان باردار از مصرف خودسرانه اسید استیک در دوران بارداری و شیردهی اجتناب نمایید.
عوارض جانبی استیک اسید
مصرف اسید استیک مانند هر ترکیب شیمیایی دیگر می تواند دارای عوارضی برای فرد باشد. بعد از مصرف استیک اسید ممکن است عوارضی مثل کهیر، خارش، تاول، تورم گلو، گرفتگی صدا، التهاب و قرمزی گوش و تب ایجاد شود.
سوالات متداول اسید استیک در پزشکی
1- قبل از استفاده از اسید استیک چه مواردی را به پزشک اطلاع دهیم؟
در صورتی که پرده گوش آسیب دیده دارید، یا سابقه حساسیت به اسید استیک دارید حتما مراتب را به پزشک اطلاع دهید. همچنین بهتر است مواردی مثل درد شدید و ممتد گوش، مشکلات شنوایی و تب را نیز به پزشک اطلاع دهید.
2- چگونه باید از اسید استیک (VOSOL و VASOTATE و ACERASOL) استفاده کنم؟
تمام دستورالعمل های موجود در بسته بندی را رعایت کنید. به هیچ عنوان دارو را بیشتر یا کمتر از دوز تجویزی مصرف نکنید. البته تاکنون گزارشی مبنی بر مسمومیت دارویی در اثر مصرف دوز بالایی از استیک اسید گزارش نشده است. برای دستیابی به بهترین نتیجه، قبل از مصرف دارو با پزشک خود درباره روش های ایمن پاکسازی جرم گوش صحبت کنید.
3- اسید استیک در چه داروهایی وجود دارد؟
برخی داروها ترکیبی از اسید استیک و سایر مواد هستند. از جمله ی این داروها می توان به موارد زیر اشاره نمود: داروهای حاوی اسید استیک و آلومینیوم استات که برای درمان اتیت خارجی، دارو های حاوی استیک اسید، آنتی پیرین، بنزوکائین و پلی کوزانول که برای رفع موم گوش استفاده می شود. همچنین داروهای حاوی استیک اسید و هیدروکورتیزون که برای درمان اتیت خارجی استفاده می شوند.
4- قیمت اسید استیک چقدر است و از کجا آن را خریداری کنیم؟
برای استعلام قیمت و خرید اسید استیک با کیفیت مرغوب می توانید با کارشناسان واحد فروش شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات در تماس باشید. کیمیا تجارت تات همواره خرید مواد شیمیایی را برای شما آسان کرده و محصولی با کیفیت را به متقاضیان عرضه می کند.
5- آیا قرار گیری در معرض اسید استیک مضر می باشد؟
اسید استیک محرک قوی پوست و چشم محسوب می شود. از این رو تماس مداوم پوست با آن ممکن است موجب تخریب بافت گردد. همچنین استنشاق طولانی مدت آن ممکن است موجب تحریک چشم و بینی گردد.
6- آیا ممکن است اسید استیک موجب سرطان گردد؟
در حال حاضر تحقیقات گسترده ای روی حیوانات و رده های سلولی انجام شده و طبق گزارشات شواهی مبنی بر اینکه اسید استیک می تواند موجب سرطان شود، یافت نشده است.
