گلوکونات سدیم در آبکاری تثبیت کننده محلول است و دارای فرمول شیمیایی NaC6H11O7 می باشد. این ماده به عنوان یکی از مواد شیمیایی پر مصرف دارای تولید داخلی در کشور می باشد. همچنین گلوکونات سدیم در میان محصولات وارداتی نیز موجود است و در بازار انواع برندهای داخلی و خارجی این محصول به فروش می رسد. گلوکونات سدیم در آبکاری ضروری است و صنایعی که حمام آبکاری دارند به این ماده نیاز خواهند داشت. در ادامه به اهمیت و کاربرد این ترکیب در صنعت خصوصاً آبکاری می پردازیم.
معرفی گلوکونات سدیم
گلوکونات سدیم یک ترکیب نمکی است که از خنثی سازی سدیم اسید گلوکونیک بدست می آید. نامهای دیگر این ماده سدیم گلوکونات، نمک مونو سدیم، مونو سدیم گلوکونات و سدیم پنتا هیدروکسی کاپروات می باشد. پودر سفید رنگ این ترکیب، بی بو است و به راحتی در آب حل می گردد. میزان حلالیت آن در الکل، اتانول و اتر بسیار کم و ناچیز است. یکی از برجسته ترین ویژگی های آن، توانایی کلات سازی ایده آل در محلولهای قلیایی (با غلظت متفاوت) می باشد. شما می توانید این کلاتها را با فلزاتی مانند کلسیم، آلومینیوم، مس، آهن و همچنین بسیاری فلزات سنگین ایجاد کنید. به علت وجود چنین ویژگی شگفت انگیزی، سدیم گلوکونات توانسته است نسبت به سایر عوامل کلات ساز مانند EDTA و NTA برتری پیدا کند.
برای تهیه گلوکونات سدیم با کیفیت در بسته بندی های متخلف میتوانید به صفحه خرید گلوکونات سدیم مراجعه کنید
این ماده به گروه هیدروکسی کربوکسیلیک اسیدها تعلق دارد. این نمک آلی به صورت طبیعی به عنوان محصولات جانبی اکسیداسیون گلوکز تولید می شود. سدیم گلوکونات علاوه بر شکل جامد (پودر یا گرانول) به صورت مایع نیز وجود دارد. به علت آنکه اتمهای اکسیژن موجود در ساختار شیمیایی این مولکول در نزدیکی هم قرار دارند، مولکول این ترکیب می تواند به عنوان یک عامل شلات کننده به صورتی کارآمد فعالیت داشته باشد. عوامل کلات کننده میل ترکیبی بالایی برای واکنش با یونهای فلزی و ایجاد یک کمپلکس محلول در آب دارند. توجه داشته باشید که به علت وجود سدیم در ساختار این مولکول، قابلیت احتراق پودر آن بسیار زیاد است.
کاربرد گلوکونات سدیم در آبکاری چیست؟
گلوکونات سدیم در صنایع گوناگونی کاربرد دارد و یکی از آنها آبکاری است. این ماده از نظر فیزیکی و شیمیایی برای محیط زیست خطرناک نیست و به همین دلیل در مشاغل مختلف قابل استفاده است. استفاده از گلوکونات سدیم در آبکاری به دلیل اثرات مثبتی که در واکنشهای شیمیایی صنعتی دارد مرسوم شده است. ویژگیهای شیمیایی متفاوتی که این ماده دارد آن را برای صنایع متفاوتی کاربردی کرده است.
علاوه بر کاربرد گلوکونات سدیم در آبکاری که عامل جداکننده ناخالصیها است، در صنایع مختلفی مانند سیمان، مواد غذایی و یا در رنگرزی و تصفیه آب با کارکردهای متفاوتی استفاده می شود. سدیم گلوکونات با فلزها اتصال محکمی برقرار می کند و به همین دلیل برای مراکز مربوط به آبکاری خریداری می گردد. در برخی از صنایع مانند تولید کاغذ از گلوکونات سدیم برای شلاته کردن یونهای فلزی استفاده می شود که روند سفید شدن کاغذ با مشکل روبرو نشود. از ویژگی اتصال گلوکونات سدیم به فلزها برای محافظت در برابر خوردگی سطوح نیز استفاده می شود.
مزیت گلوکونات سدیم نسبت به مواد مشابه در صنعت آبکاری
از دلایل بکارگیری گلوکونات سدیم در آبکاری مزیتها و برتریهای این ماده نسبت به مواد شیمیایی دیگر است. مطالعه های بسیار زیادی بر روی مواد شیمیایی انجام شده تا تاثیر و ویژگیهای مختلف آنها در شرایط گوناگون بدست بیاید. گلوکونات سدیم یکی از مواد مهم در صنعت است. از مهمترین مزیتهای گلوکونات سدیم می توان به کلات سازی قوی آن اشاره نمود. در واقع این ماده با یونهای فلزی کمپلکسهای پایداری ایجاد می کند و این ویژگی در صنایع مختلفی ماند آبکاری کارایی فراوانی دارد. زمانی که از گلوکونات سدیم در آبکاری استفاده می شود نگرانی بابت آلایندگی این ماده وجود ندارد، زیرا با سرعت بسیار زیادی در محیط تجزیه می گردد.
گلوکونات سدیم در دمای زیاد نیز در برابر اکسید شدن و کاهش مقاوم است. این ماده در pHهای مختلفی کاربرد دارد، بنابراین در شرایط مختلف صنعتی مورد توجه قرار می گیرد. یکی از ویژگیهای مهم گلوکونات سدیم جذب کردن رطوبت است و به همین دلیل صنایع از آن به عنوان نگهدارنده رطوبت استفاده می کنند. این محصول در بخشهای مختلف تولید در کارخانه با کاراییهای متفاوتی قابل استفاده است. گلوکونات سدیم با دو گرید صنعتی و خوراکی در بازار موجود است که هر کدام ویژگیهای لازم برای استفاده در واکنشهای مربوط را دارند.
برای تهیه این ماده باید با توجه به نیاز کارخانه، از گرید مخصوص و به اندازه لازم خرید انجام شود. شرکتهای داخلی و خارجی بسیار زیادی این محصول را وارد بازار نموده اند که باید در زمان خرید به کیفیت و درجه خلوص آنها توجه کنید. برای خرید گلوکونات سدیم می توانید با کارشناسان فروش شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات در تماس مستقیم باشید. کارشناسان ما ضمن استعلام قیمت روز، بهترین کالای موجود را بطور ایمن برای شما ارسال می کنند.
کاربرد گلوکونات سدیم در صنایع مختلف
گلوکونات سدیم یکی از پرکاربرد ترین مواد مورد استفاده در صنایع مختلف است. درعلم پزشکی از فرم سدیم فریک گلوکونات برای درمان کم خونی و بیماریهای مزمن کلیوی، تولید خمیر دندان، جلوگیری از التهاب لثه و ساخت برخی داروها استفاده می شود. در صنعت بتن سازی به عنوان کاهنده و بازدارنده آب اضافه می شود. در صنایع غذایی به عنوان تثبیت کننده، جدا کننده، ترکیب کننده، پوشاننده مزه های تلخ و بهبود دهنده طعم در بسیاری از مواد غذایی استفاده می شود. این ترکیب در محصولات آرایشی و بهداشتی به عنوان عامل شلات کننده، تثبیت کننده رنگ فرمولاسیون، تنظیم کننده pH ، مرطوب کننده و ایجاد کننده قابلیت کف زایی شوینده ها در آبهای سخت عمل می کند. از آنجایی که این ترکیب می تواند به عنوان یک نگهدارنده طبیعی عمل کند، از محصولات شما در برابر پاتوژنهای بیماری زا محافظت می کند.
از ویژگی شلاته کنندگی این ترکیب در صنعت کاغذ سازی نیز استفاده می کنند. سدیم گلوکونات در بسیاری از پاک کننده ها مانع از ایجاد اثرات منفی یونهای موجود در آب سخت (کلسیم و منیزیم دار) با قلیای پاک کننده می شود و از این طریق به کف زایی شوینده کمک می کند. اتصال کلسیم را از پارچه سست می کند و به همین شوینده ها می توانند بهتر عمل کنند. در صنایع نساجی از آن برای تثبیت محلولهای قلیایی، تثبیت سفید کننده، رنگرزی یونهای فلزی غیرفعال، یکنواختی رنگ و مقاومت در برابر اصطکاک استفاده می شود و از خوردگی جلوگیری می کند. به همین علت در سیستمهای خنک کننده موجود در شرکتهای پتروشیمی، دیگ بخار کم فشار، موتور احتراق داخلی و … کاربرد فراوانی دارد. در صنایع چاپ، خودروسازی، تصفیه آب، صنعت آبکاری، رنگرزی، پلاستیک دهنده، کشاورزی و ساخت پلاستی سایزرها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
عوارض گلوکونات سدیم
یکی از کاربردی ترین استفاده های گلوکونات سدیم، ساخت کمپلکس سدیم فریک گلوکونات می باشد. پزشکان از این محصول برای جایگزین کردن آهن، در درمان بیماری کم خونی ناشی از فقر آهن استفاده می کنند. هیدرات اکسید آهن 3 ظرفیتی به صورت مستقیم با سوکروز وارد واکنش می شود و سدیم فریک گلوکونات تولید می گردد. این کمپلکس یک اپوئتین اگزوژن کننده موثر است که سبب ساخت هموگلوبینهای طبیعی می شود. پس از مصرف این دارو، ماکروفاژهای سیستم رتیکولواندوتلیال، کمپلکس مورد نظر را اندوسیتوز می کنند و پس از جدا کردن آهن از کمپلکس، آهن می تواند با فریتین ترنسفراز و هموگلوبین اتصال برقرار کند و از این طریق هموگلوبینهای طبیعی ساخته شوند.
استفاده بیش از 12.5 میلی گرم در دقیقه از این دارو برای بزرگسالان مشکل ساز است. استفاده از داروی گلوکونات سدیم برای کودکان نیز دارای نکات ایمنی خاصی می باشد. کودکان زیر 6 سال نمی توانند از این دارو استفاده کنند. حتی مصرف آن برا کودکان بالای 6 سال به صورت 1.5 میلی گرم بر کیلوگرم، طی 1 ساعت است. از آنجایی که این دارو حاوی مقادیر خاصی بنزیل الکل می باشد و بنزیل الکل نیز بر روی سندرم گسپینگ در نوزادان، دارای اثرات جانبی می باشد، توصیه می شود که از داروی سدیم فریک گلوکونات در نوزادان استفاده نشود. از جمله داروهایی که با سدیم فریک گلوکونات دارای تداخلات دارویی هستند، می توان به TPN، داروهای آنمی همولیتیک، هموکروماتوزیس، کولیت اولسراتیو، هموسیدروز، زخم پپتیک، دکس لانسوپرازول و دیمرکاپرول اشاره کرد.
خطرات و معایب نمک مونو سدیم
اگر چه در حالت کلی، بلعیدن سدیم گلوکونات بی ضرر است، اما همین ماده در برخی افراد دارای اثرات جانبی خطرناک و عامل آسیبهای جدی به اندامهایی مانند کبد، کلیه و … خواهد بود. بیان مضر یا سمی بودن یک ماده معمولا بر‌اساس دوز مصرفی آن تعیین می شود نه مواردی که مصرف دارو سبب ایجاد بیماری در افراد گردد. مصرف داروی حاوی گلوکونات سدیم می تواند سبب ایجاد ناراحتی های دستگاه گوارش شود. توجه داشته باشید که مصرف مقادیر ناچیز آن، تحت نظارت پزشک می تواند ایمن و کارآمد باشد.
در بسیاری از آزمایشها، این ماده به عنوان عامل محرک شناخته نشده است اما تماس مستقیم آن با چشم می تواند ناراحتیهای کوتاه مدت، قرمزی ملتحمه (مثل شرایط آفتاب سوختگی) یا پارگی برخی عروق چشم را ایجاد کند. حتی در برخی افراد سبب آغاز واکنشهای آلرژیک می گردد. این ترکیب عوارض جانبی خطرناکی برای مجاری تنفسی به وجود نمی آورد. با این حال به این معنا نیست که شما در حین کار با آن می توانید با آسودگی خاطر فعالیت کنید. رعایت نکات ایمنی در حین کار، یکی از اصولی ترین اقدامات شغلی است. افراد مبتلا به اختلالات و بیماریهای مجاری تنفسی، در صورت تنفس غلظتهای بالای این ماده ممکن است دچار مشکلات و ناتوانیهای بیشتری شوند.
معایب گلوکونات سدیم در حین کار چیست؟
گلوکونات سدیم در آبکاری مورد توجه قرار گرفته است و این ماده در صورتی اثر مناسبی خواهد داشت که اصل و با خلوص بالا باشد. علاوه بر اثرات مثبتی که در واکنشهای شیمیایی دارد به صورت مجزا کار کردن با این ماده خطراتی به همراه دارد. گلوکونات سدیم در آبکاری و یا در هر صنعت دیگری که استفاده شود در مواجه با پوست با خطر همراه است. در هنگام کار کردن با این ماده باید مراقبتهای ایمنی رعایت گردد. این ماده سمی نیست ولی با این وجود برای پوست و چشمها خطر آفرین است. مهمترین کار بعد از تماس با بدن و پوست شستشو با آب است.
اگر گلوکونات سدیم بلعیده شود باید سریعا شستشوی معده انجام شود و با وجود اینکه این ماده خورنده و سمی نیست ولی در مواجهه با آن باید ایمنی کاملاً رعایت گردد. در زمان خرید این محصول برند و کیفیت را در نظر داشته باشید؛ زیرا در واکنش تاثیر گذار خواهد بود.
مزایای گلوکونات سدیم
سدیم گلوکونات غیر سمی و غیر خورنده می باشد و دارای ویژگی تجزیه پذیری بیولوژیکی است. بیشتر از این ماده به عنوان جایگزینی مناسب برای کلات سازهای مصنوعی استفاده می شود. سدیم گلوکونات می تواند در طیف وسیعی از pH به عنوان عامل کلات کننده فعالیت کند. موسسه ملی بهداشت استفاده از این ماده را به صورت کلی در مواد غذایی و محصولات بهداشتی، بی ضرر می داند.
سوالات متداول
1- گلوکونات سدیم چگونه تولید می شود؟
این ماده از طریق تخمیر هوازی قند گلوکز تولید می گردد. مراحل تولید به این صورت است که گلوکز در حضور کاتالیزور به اسید گلوکونیک تبدیل می شود و سپس در حضورسدیم به این محصول تبدیل می گردد.
2- مهمترین خصوصیت گلوکونات سدیم چیست و در مقایسه با چه موادی بهتر است؟
گلوکونات سدیم در آبکاری و یا در هر صنعتی با ویژگی کلات کردن شناسایی می شود. این خصوصیت بیشتر در محلول قلیایی ایجاد می شود. در واقع این محصول فلزهایی مانند آهن، آلومینیوم، کلسیم و… را در خود شلاته می کند. در مقایسه با ای د تا و ان تی آ این ماده عملکرد بسیار بهتری دارد.
3- در چه دمایی گلوکونات سدیم قابل نگهداری است؟
گلوکونات سدیم مقاومت زیادی در برابر دما دارد و دمای بالا را تحمل می کند، ولی به صورت استاندارد باید در دمای 5- 30 درجه نگهداری شود. بسته بندیهای مختلف با حجمهای متفاوتی از این ماده وجود دارد و با توجه به نیاز توسط مصرف کنندگان خریداری می گردد. محیط نگهداری باید خشک و خنک باشد و از نور خورشید دور باشد.
4- گلوکونات سدیم به چه شکلهایی تولید و در بازار وجود دارد؟
این ماده به دو شکل در بازار موجود است. گلوکونات سدیمی که به صورت جامد وجود دارد و نوع دیگر که به صورت مایع تولید می گردد. در هر صنعتی با توجه به نیاز از انواع این محصولات استفاده می شود.
5- انحلال پذیری گلوکونات سدیم چگونه است؟
گلوکونات سدیم به شکل پودر کریستال سفید و یا متمایل به زرد است که در آب به خوبی حل می شود این ماده در الکل به صورت جزیی و در اتر کاملا انحلال ناپذیراست.
