همه چیز درباره مواد اولیه غذایی

مواد اولیه غذایی در غذا های مختلف دارای عملکرد های مفید و متنوعی هستند. در گذشته اغلب برای محافظت و نگهداری گوشت از نمک، بهبود عطر و طعم مواد غذایی از گیاهان و ادویه ها، جهت نگهداری میوه های متفاوت از شکر و در نهایت برای نگهداری بهتر خیار های موجود در ترشی از سرکه استفاده می کردند. امروزه اکثر مصرف کنندگان به دنبال مواد غذایی طعم دار، مغذی، ایمن، راحت، مقرون به صرفه و رنگارنگ هستند و در اینجاست که مواد اولیه غذایی به کمک شما خواهند آمد. پیشرفت تکنولوژی و افزودنی های غذایی دسترسی مصرف کنندگان را به منابع غذایی طعم دار، ایمن، مغذی، راحت، رنگارنگ و مقرون به صرفه امکان پذیر ساخته است. در این نوشتار به توضیح همه چیز درباره مواد اولیه غذایی خواهیم پرداخت.

انواع مواد اولیه غذایی

انواع مواد اولیه غذایی بسیار زیادی وجود دارند که اغلب برای تهیه غذا های مختلف کاربرد دارند. از مهمترین مواد اولیه غذایی که به صورت روزانه در منزل مورد استفاده قرار می گیرند می توان به شکر، جوش شیرین، نمک، وانیل، مخمر و ادویه اشاره نمود. به طور کلی می توان گفت تمام مواد غذایی که مورد استفاده قرار می گیرند متشکل از ترکیبات شیمیایی هستند که رنگ، بافت، طعم و مواد مغذی را مشخص می سازند. بعضی از آنها عبارتند از؛ سوربیتول، جوش شیرین، فسفریک اسید خوراکی، گوارگام و سیتریک خشک. در ادامه با برخی از انواع مواد اولیه غذایی بیشتر آشنا خواهیم شد.

مواد اولیه غذایی نگهدارنده

یکی از مهمترین انواع مواد اولیه غذایی، مواد نگهدارنده هستند که از فساد غذا به دلیل وجود باکتری ها، کپک ها، قارچ ها و یا مخمر ها جلوگیری به عمل می آورند. این نوع مواد اولیه غذایی از تغییر رنگ، طعم و بافت مواد غذایی جلوگیری می کنند. همچنین طراوت را در سس ها، ژله های میوه ای، نوشیدنی ها، مواد غذایی پخته شده، گوشت پخته شده، روغن و مارگارین، غلات، غذا های میان وعده، میوه ها و سبزیجات حفظ می کند. این نوع مواد اولیه غذایی شامل موارد زیر هستند:

• اسکوربیک اسید
• اسید سیتریک
• بنزوات سدیم
• پروپیونات کلسیم
• اریتوربات سدیم
• نیتریت سدیم
• توکوفرول ها
• EDTA

شیرین کننده های غذایی

یکی دیگر از انواع مواد اولیه غذایی شیرین کننده ها هستند که با کالری اضافه و یا بدون آن شیرینی مواد غذایی را افزایش می دهند. این نوع از مواد اولیه غذایی اغلب در نوشیدنی ها، مواد غذایی پخته شده، غذاهای فرآوری شده و شیرینی جات کاربرد دارند. از مهمترین آن ها می توان به ساکارز، گلوگز، فروکتوز، سوربیتول، مانیتول، ساخارین و آسپارتام اشاره کرد.

افزودنی های غذایی رنگی

افزودنی های غذایی رنگی باعث می شود تا رنگ غذای شما در زمان قرارگیری در معرض نور، هوا، درجه حرارت شدید، رطوبت و شرایط ذخیره سازی به خوبی حفظ شوند. همچنین این نوع از مواد اولیه غذایی باعث ایجاد تغییرات طبیعی در رنگ های طبیعی موجود در مواد غذایی می شوند. با استفاده از آن ها می توان غذا های بی رنگ را به منظور افزایش اشتها خوش رنگ نمود. این نوع از مواد اولیه غذایی در مواد غذایی فرآوری شده زیر کاربرد دارند:

• آب نبات
• مارگارین
• پنیر و مربا
• نوشابه
• ژله و ژلاتین
• پودینگ
• عصاره آناتو
• بتاکاروتن
• پاپریکا اولئورزین
• سبزیجات
• زعفران
• رنگ کارامل

طعم دهنده ها و ادویه ها یکی از انواع مواد اولیه غذایی

طعم دهنده ها و ادویه ها یکی از انواع مواد اولیه غذایی می باشند و به منظور افزودن طعم های خاص به غذاهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. از آن ها اغلب در تهیه مواد غذایی مانند پودینگ و پای، مخلوط دسر ژلاتین و کیک، سس سالاد بهره می برند. بعلاوه در تولید آب نبات، نوشابه، بستنی و ادویه جات ترشی نیز کاربرد دارند. از مهمترین آن ها نیز می توان به مونو سدیم گلوتامات، پروتئین سویا هیدرولیز شده، عصاره مخمر اتولیز شده، گوانیل دی سدیم یا اینوزینات اشاره کرد.

انواع مواد اولیه غذایی مغذی

انواع مواد اولیه غذایی مغذی جایگزین مواد معدنی و ویتامین های از دست رفته در مواد غذایی فرآوری شده هستند. از این مواد مغذی برای تولید انواع غذاها مانند آرد و نان، غلات، برنج، ماکارونی، شیر و انواع نوشیدنی ها استفاده می شود. از مهمترین آن ها نیز می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ویتامین B2
• نیاسین و نیاسین آمید
• فولات یا اسید فولیک
• بتاکاروتن
• یدید پتاسیم
• آهن یا سولفات آهن
• آلفا توکوفرول ها
• اسید اسکوربیک
• ویتامین D
• امینو اسید ها

مواد اولیه غذایی امولسیون کننده

مواد اولیه غذایی امولسیون کننده به منظور ایجاد یکپارچگی مخلوط مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین از جدا شدن مواد تا حد امکان جلوگیری به عمل می آورند. استفاده از آن باعث می شود تا محصولات پایدار باقی بمانند. از دیگر مزایای استفاده از آن می توان به کاهش چسبندگی مواد غذایی، کنترل تبلور و انحلال راحت محصولات اشاره نمود. در مواد غذایی مانند سس سالاد، کره بادام زمینی، شکلات، مارگارین و دسرهای یخ زده مورد استفاده قرار می گیرند. از مهمترین آن ها می توان به لیستین سویا، مونو و دی گلیسیرید، زرده تخم مرغ و پلی سوربات و مونو استارت سوربیتان اشاره کرد.

تثبیت کننده ها، اتصال دهنده ها، غلظت دهنده ها و مواد سازنده بافت غذایی

تثبیت کننده ها، اتصال دهنده ها، غلظت دهنده ها و مواد سازنده بافت غذایی نیز در دهان شما بافت یکنواخت و طعم خوبی ایجاد می نماید. از آن ها اغلب در غذا هایی مانند دسر های منجمد، محصولات لبنی، کیک ها، پودینگ و مخلوط های ژلاتین، سس، مربا و ژله استفاده می شود. از مهمترین آن ها نیز می توان به ژلاتین، پکتین، صمغ گوار و صمغ زانتان اشاره کرد.

رطوبت گیر های مواد غذایی

این نوع از مواد غذایی اولیه باعث حفظ رطوبت موجود در مواد غذایی می شود. در محصولاتی مانند نارگیل خرد شده، مارشمالو، آب نبات های نرم و شیرینی جات کاربرد دارند. از مهمترین آن ها نیز می توان به گلیسیرین و سوربیتول اشاره نمود.

سوالات متداول همه چیز درباره مواد اولیه غذایی

1- مواد اولیه غذایی چیست؟

به طور کلی به موادی که برای ایجاد تاثیر مطلوب در مواد غذایی مختلف مورد استفاده قرار می گیرند مواد اولیه غذایی گفته می شوند.

2- کاربرد مواد اولیه غذایی چیست؟

مواد اولیه غذایی در مراحل مختلف پردازش، نگهداری و بسته بندی محصولات غذایی مختلف کاربرد دارند. آنها به ویژگی های مواد غذایی مربوط می شوند و در بهبود کیفیت آنها تاثیر گذارند.

3- کاربرد آنتی اکسیدان در مواد اولیه غذایی چیست؟

آنتی اکسیدان ها از مواد غذایی در برابر خرابی و فساد ناشی از اکسیداسیون ها محافظت می کند و به ماندگاری مواد غذایی تا حد زیادی کمک می کند.

4- طعم دهنده های مواد اولیه غذایی کدام اند؟

طعم دهنده ها اغلب زمانی کاربرد دارند که مواد طبیعی بسیار کمی در یک محصول وجود داشته باشد. به سه دسته طبیعی، مشابه طبیعی، مصنوعی طبقه بندی می شود. هر کدام از طعم دهنده های غذایی ویژگی های خاص و منحصر به فردی دارند.

5- کاربرد نیتریت سدیم در مواد اولیه غذایی چیست؟

یکی از انواع مواد اولیه غذایی که به عنوان نگهدارنده غذایی کاربرد دارد، نیتریت سدیم است. اغلب در فرآورده های گوشتی، سوسیس و کالباس با دز کم این ترکیب به کار می رود.