بور یا بورون یک ماده مغذی مهم است که بدن انسان به مقدار کمی از آن نیاز دارد. این عنصر در سلولها سنتز نمی شود. از این رو وجود بورون در تغذیه را بایستی برای تامین این ماده معدنی جهت رفع نیازهای بدن مورد توجه ویژه قرار داد. تا دهه 1980 تصور می شد که بور هیچ تأثیری بر سلامت بدن انسان ندارد. مطالعات دانشمندان پس از این سال نشان داد که بور عنصری ضروری برای بسیاری از درمانها است و برخلاف آنچه تصور می شود در عملکردهای بدن موثر می باشد.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
بورون چیست؟
بور به صورت آزاد در طبیعت یافت نمی شود. این ماده به شکل ترکیبات بوراکس، کرنیت و تورمالین حاصل از معدنها در برخی مناطق جهان وجود دارد. بور در برخی غذاها موجود است و به عنوان مکمل غذایی نیز استفاده می شود. این عنصر جزء ساختاری دیواره سلولی برخی گیاهان است و نقش مهمی در رشد، گرده افشانی و تشکیل بذر در گیاه دارد. در حقیقت بورون در ساخت دیواره های سلولی گیاهان استفاده می شود و از حمله عوامل بیماری زا از بیرون جلوگیری و استحکام گیاه را تضمین می کند.
منابع بورون در تغذیه
منابع بورون در تغذیه می تواند شامل انواع میوه ها، سبزیجات، حبوبات و مغزها باشد. بیشتر غذاهای حیوانی مانند محصولات لبنی، ماهی، گوشت و غلات منابع ضعیفی از بور هستند. طبق نظرسنجی سازمان ملی غذای بریتانیا، میانگین دریافت بور از رژیم غذایی در بریتانیا از 0.8 تا 1.9 میلی گرم در روز متغیر است. مصرف روزانه بور در یک رژیم غذایی متوسط باید حدود 1.2 میلی گرم در روز باشد اما این مقدار در طی سالهای اخیر کاهش یافته است.
کاربرد بورون در تغذیه
در بدن انسان، بورون اثرات مفیدی بر عملکرد مغز، تولید مثل، متابولیسم منیزیم و کلسیم، تشکیل استخوان، متابولیسم انسولین و عملکرد هورمونها دارد. بورون در تغذیه از طریق تمام گیاهان و غذاهای فرآوری نشده می تواند تامین شود. رژیمهای غذایی که عمدتاً شامل میوه ها و سبزیجات هستند، حدود 2 تا 5 میلی‌گرم بور در روز را تأمین می‌کنند، اما این مقدار به منطقه ای که گیاه در آن رشد می‌کند و نحوه رشد آن نیز بستگی دارد. غذاهای گیاهی، به ویژه میوه ها، سبزیجات برگ دار، آجیل و حبوبات، شراب، سیب و آبجو نیز حاوی بور بیشتری هستند. بالاترین غلظت بور در آووکادو، کره بادام زمینی، آب آلو، پودر شکلات، شراب، آب انگور و گردو یافت می شود. این مقادیر ممکن است با توجه به محیطی که محصول در آن تولید می شود متفاوت باشد. تحقیقات دانشمندان نشان می دهد که میزان بور در غذاهای ارگانیک بیشتر از غذاهای تولید شده از طریق کشاورزی است و این میزان به طور قابل توجهی (2/8 درصد) بیشتر است. گوشت، ماهی و محصولات لبنی که از غذاهای حیوانی هستند، منابع ضعیفی از این عنصر می باشند.
مزایای بورون در تغذیه
وجود بورون در تغذیه مزایای زیادی دارد. فواید مصرف غذاهای غنی از مواد معدنی بور به این شرح هستند: استخوانها را تقویت می کند. از پوکی استخوان جلوگیری می کند. به درمان آرتروز کمک می کند. عضلات را تقویت می کند. علاوه بر همه اینها، ماده معدنی بور تمرکز و یادگیری را تسهیل می کند. بنابراین، تصور می شود که تأثیر مثبتی بر سلامت مغز دارد. همچنین وجود بورون در تغذیه از بروز بسیاری از بیماریها جلوگیری می کند. برخی از این بیماریها عبارتند از: آرتروز، پوکی استخوان، مشکل تمرکز، ظهور علائم مختلف پیری بر روی پوست، بدتر شدن علائم یائسگی، بدتر شدن علائم PMS ،آلرژی، ضعیف شدن عضلات، عفونت کاندیدا، عفونتهای قارچی، ظهور انگلهای گوارشی، عفونت در چشم
معایب مصرف بورون
مصرف بورون در مقایسه با سایر مواد معدنی کمترین آسیب را ایجاد می کند. به همین دلیل، هم برای انسان و هم برای حیوانات کاملاً ایمن است. حتی برخی از کشاورزان مقدار بور موجود در خاک را به روشهای مختلف افزایش می دهند و به دامهای خود مکملهای بور می دهند تا از تأثیر تشعشعات بر محیط زیست بکاهند. وجود بورون در تغذیه باعث کاهش رادیواکتیویته در خاک و به حداقل رساندن خطر ابتلا به مشکلات مختلف سلامتی مانند سرطان می شود. با این حال، مانند هر چیز دیگری، مصرف بیش از حد ماده معدنی بور می تواند منجر به مشکلات سلامتی مختلفی شود. برخی از این مشکلات عبارتند از: حالت تهوع، استفراغ، اسهال، معده درد، مشکلات پوستی، تپش قلب، اضطراب، افسردگی، مانند تمام ویتامینها مانند ویتامین آ، ویتامین سی و ویتامین ای و مواد معدنی، شما باید سعی کنید ماده معدنی بور را از غذاها به طور طبیعی دریافت کنید.
سوالات متداول بورون در تغذیه
1- آیا بورون مورد نیاز بدن را می توان از طریق مصرف آب معدنی نیز تامین نمود؟
بله، نمکهای بور به طور کلی در آب به خوبی محلول هستند. بر اساس گزارش ارائه شده توسط جنبش ایمنی مواد غذایی که در آن آبهای بسته بندی شده مورد ارزیابی قرار می گیرند، میانگین مقدار بور در آبهای بسته بندی تجاری 0.07 میلی گرم در لیتر است.
2- چرا محصولات ارگانیک از نظر دارا بودن بور غنی تر از محصولات پرورش یافته از طریق صنعت کشاورزی هستند؟
کودهای شیمیایی جذب بور از خاک را مهار می کنند. یک سیب ارگانیک که در خاک خوب رشد می کند ممکن است حاوی 20 میلی گرم بور باشد، در حالی که تنها 1 میلی گرم بور در صورت رشد با کود در آن وجود خواهد داشت.
3- آیا کمبود بور در بدن با افسردگی نیز مرتبط است؟
کمبود بورون در تغذیه و عدم تامین نیاز بدن به این عنصر باعث ایجاد اختلال در تولید خون می شود. این موضوع سبب افزایش رفتار افسردگی در مغز و کاهش هوشیاری ذهنی، کاهش مهارتهای روانی حرکتی و توجه و حافظه شناختی می گردد.
4- چرا عنصر بور باعث افزایش جذب کلسیم می شود؟
بور در تبدیل ویتامین D به فرم فعال آن نقش دارد. بنابراین به جای ایجاد کلسیفیکاسیون بافت نرم، جذب کلسیم و تجمع آن در استخوانها و دندانها را افزایش می دهد.
5- آیا کمبود بور در بدن با ایجاد آرتریت نیز ارتباط دارد؟
بله، مطالعات مختلف نشان می دهد که کمبود بورون در تغذیه ممکن است باعث ایجاد برخی از انواع آرتریت شود.
